Wikipedia

Gaston Delépine

Gaston Delépine (1878–1963) – francuski duchowny rzymskokatolicki (prezbiter, protonotariusz apostolski), geolog i paleontolog.

Biografia edytuj

Życiorys edytuj

Gaston Georges Delépine urodził się 11 lipca 1878 w Hondschoote. W 1902 otrzymał święcenia prezbiteratu. W 1911 uzyskał tytuł doktora na podstawie rozprawy na temat wapienia węglowego Belgii[1]. Był jednym ze współorganizatorów pierwszego kongresu karbońskiego[2] (tzw. kongresy heerleńskie[3]; odbywają się do dziś, kongres w 1995 odbył się w Krakowie)[4]. Pełnił funkcje dziekana, rektora seminarium i rektora uniwersytetu. Zmarł 16 marca 1963 w Lille[5].

Pełnione funkcje i otrzymane godności edytuj

Osiągnięcia naukowe edytuj

Znaczenie w historii nauki edytuj

Zajmował się stratygrafią, paleogeografią[9] i paleontologią morskiego karbonu[2], przede wszystkim goniatytami ze względu na ich znaczenie stratygraficzne, ale również koralowcami i ramienionogami[10]. Pracował w Belgii (Ardeny), gdzie wykazał, iż różnice między osadami karbońskimi dotąd uważanymi za równowiekowe mają charakter facjalny, Francji (Masyw Armorykański; Pireneje, gdzie jako pierwszy podał poprawne datowanie łupków z Mondette, dotąd uważanych za permskie, co kłóciło się z całością poglądu na historię geologiczną tego regionu), Hiszpanii, gdzie datował osady karbońskie Asturii, i Afryce Północnej[2]. Opisał kilkanaście gatunków goniatytów karbońskich[11].

Jego uczniami byli między innymi Gonzague Dubar, Dorothée Le Maître i René Mouterde[2].

Wybrane publikacje edytuj

  • Les Brachiopodes du Marbre noir de Dinant (Viséen inférieur) (1928)[10]
  • Les Goniatites du Dinantien de la Belgique (1940)[12]
  • Les goniatites du Carbonifère du Maroc et des confins Algéro-Marocains du sud (Dinantien-Westphalien) (1941)[13]
  • Ordre des Clymenida, Sous-ordre des Goniatitina (1952, rozdziały w Traité de Paléontologie pod red. J. Piveteau)[14]

Cytaty edytuj

  • « [L]e prêtre peut être, et même doit être, un savant »[5] [Ksiądz może być, a nawet musi być uczonym]
  • « Vous entendiez  (…) unir les deux vocations [le sacerdoce et la recherche scientifique] et servir par là la cause de l’Église, en apportant la démonstration évidente de l’ouverture extrême qu’elle garde sur tous les problèmes intéressant la vie et le progrès de l’humanité. »[5] [Chciał ksiądz połączyć dwa powołania [kapłaństwo i badania naukowe] i służyć sprawie Kościoła w ten sposób, dostarczając oczywistego dowodu całkowitego otwarcia Kościoła na wszystkie problemy dotyczące życia i postępu ludzkości; z przemówienia podczas wręczania Legii Honorowej w 1952]
  • « [C]e titre [membre de l'Académie des Sciences], il m’en fit alors la confidence, lui apportait l’autorité utile pour défendre efficacement, devant les instances ecclésiastiques supérieures, la nécessité d’une sérieuse formation scientifique du jeune clergé (…) encore trop souvent négligée. » [Ten tytuł [członkostwo Akademii Nauk], jak kiedyś mi się zwierzył, dawał mu autorytet przydatny do skutecznej obrony przed wyższymi instancjami kościelnymi konieczności rzeczywistej formacji naukowej młodych kleryków (...) ciągle jeszcze zbyt często zaniedbywanej; ze wspomnienia pośmiertnego wygłoszonego przez Pierre'a Pruvost, 1963][2]

Upamiętnienie edytuj

Na jego cześć nazwano dwa rodzaje zwierząt kopalnych: ramienionoga Delepinea Muir-Wood, 1962[15] oraz goniatyta Delepinoceras Miller & Furnish, 1954[16] (typ rodziny Delepinoceratidae Ruzhencev, 1957[17][18]).

Przypisy edytuj

  1. ↑ La Société Géologique du Nord et l’historique de l’étude de la géologie de notre région - ASAP Université de Lille [online], asap.univ-lille.fr [dostęp 2023-10-21].
  2. ↑ a b c d e f g h Pierre Pruvost, Notice nécrologique sur Mgr Gaston Delépine, „Comptes rendus hebdomadaires des séances de l'Académie des sciences”, 256, Paryż, kwiecień 1963, s. 2961–2965 (fr.).
  3. ↑ Aleksander Jachowicz, Dotychczasowe osiągnięcia sporowej stratygrafii karbonu w świetle obrad kongresów heerleńskich, „Przegląd Geologiczny”, 7 (7), 1959, s. 302.
  4. ↑ Hans-Georg Herbig i inni, Special Issue: 19th International Congress on the Carboniferous and Permian, Cologne 2019. Palaeontological contributions, „PalZ”, 96 (3), 2022, s. 403–407, DOI: 10.1007/s12542-022-00634-6, ISSN 1867-6812 [dostęp 2023-10-21] (ang.).
  5. ↑ a b c d Albert Policard, Notice sur la vie et les travaux de Gaston Delépine, Membre non résidant, déposée en la séance du 17 août 1964, Académie des sciences (Paryż), 1964.
  6. ↑ Alain Blieck i inni, La société géologique du Nord et les Sciences de la Terre dans le Nord de la France : science, industrie et société, „Mémoires de la société géologique du Nord”, 17, 2014, s. 3–40.
  7. ↑ CTHS - DELÉPINE Gaston Georges [online], cths.fr [dostęp 2023-10-21].
  8. ↑ Les membres du passé dont le nom commence par D | Liste des membres depuis la création de l'Académie des sciences | Membres | Nous connaître [online], www.academie-sciences.fr [dostęp 2023-10-21].
  9. ↑ Gonzague Dubar, D. Le Maitre, R. Mouterde, Monseigneur Gaston Delepine: 1878-1963, „Bulletin de la Société géologique de France”, S7-VI (3), pubs.geoscienceworld.org, 1964, s. 334–348 [dostęp 2023-10-21].
  10. ↑ a b Gaston Delépine, Les Brachiopodes du Marbre noir de Dinant (Viséen inférieur), „Mémoires du Musée royal d'Histoire naturelle de Belgique”, 37, 1928, s. 1–38 (fr.).
  11. ↑ Delépine, Gaston - GONIAT-Online [online], www.goniat.org [dostęp 2023-10-21].
  12. ↑ G. Delépine, Les Goniatites du Dinantien de la Belgique, „Mémoires du Musée royal d’Histoire naturelle de Belgique”, 91, 1940, s. 1–91.
  13. ↑ Gaston Delépine, Les goniatites du Carbonifère du Maroc et des confins Algéro-Marocains du sud (Dinantien-Westphalien), „Notes et Mémoires, Service géologique, Protectorat de l'État Français au Maroc”, 56, s. 1–111.
  14. ↑ Delépine, Gaston - GONIAT-Online [online], www.goniat.org [dostęp 2023-10-21].
  15. ↑ Helen M. Muir-Wood, On the Morphology and Classification of the Brachiopod Suborder Chonetoidea, London: British Museum (Natural History), 1962, viii + 132 (ang.).
  16. ↑ A.K. Miller, W.M. Furnish, The Classification of the Paleozoic Ammonoids, „Journal of Paleontology”, 28 (5), 1954, s. 685–692, ISSN 0022-3360, JSTOR: 1300240 [dostęp 2023-10-21].
  17. ↑ The Upper Mississippian ammonoid Delepinoceras in North America | The Palaeontological Association [online], www.palass.org [dostęp 2023-10-21].
  18. ↑ Family Delepinoceratidae - GONIAT-Online [online], goniat.org [dostęp 2023-10-21].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gaston_Delépine&oldid=73108871”