Gdańsk Brętowo
Gdańsk Brętowo – przystanek kolejowy na linii Pomorskiej Kolei Metropolitalnej w Gdańsku, a dawniej stacja kolejowa na linii kolejowej Gdańsk Wrzeszcz – Stara Piła (patrz historia).
,_2015-09-25_(Muri_WG_2015-34).jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
| Zarządca | |
| Data otwarcia |
1 maja 1914 (stara stacja) |
| Data zamknięcia |
30 marca 1945 (stara stacja) |
| Poprzednie nazwy |
Brentau |
| Rodzaj | |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów |
2 |
| Liczba krawędzi peronowych |
2 |
| Linie kolejowe | |
Położenie na mapie Trójmiasta  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
 54°21′58″N 18°34′32″E/54,366111 18,575556
| |
Ruch pasażerski edytuj
| Rok | Wymiana pasażerska na dobę |
|---|---|
| 2017[1] | 200-299 |
| 2022[2] | 300-499 |
Położenie edytuj
Przystanek położony jest na terenie dzielnicy Brętowo w Gdańsku, w województwie pomorskim, tuż przy granicy z dzielnicą Piecki-Migowo i osiedlem Morena. Przystanek znajduje się na nasypie kolejowym, na wysokości ok. 65 m n.p.m.[3][4][5][6][7].
Połączenie z komunikacją miejską edytuj
Przystanek kolejowy ma jeden wspólny peron (w kierunku Wrzeszcza) integrujący go z końcowym przystankiem tramwajowym Brętowo PKM tramwajów dwukierunkowych z dwoma osobnymi krawędziami peronowymi dla pociągów i tramwajów. Tramwaj doprowadzony jest do przystanku kolejowego osobną estakadą z Moreny[8].
W bezpośrednim sąsiedztwie przystanku kolejowego znajduje się również przystanek autobusowy Brętowo PKM[9].
Historia edytuj
1912–1945 edytuj
W projekcie z początku XIX wieku uwzględniono na trasie z Wrzeszcza do Starej Piły zaledwie trzy stacje: Kiełpinek, Kokoszki i Leźno. Tego typu projekt nie spodobał się mieszkańcom Brętowa, którzy rok po rozpoczęciu inwestycji zaproponowali uwzględnienie stacji między Wrzeszczem a Kiełpinkiem. Mimo wątpliwości ekonomicznych i technicznych Ministerstwo Robót Publicznych zgodziło się na skromny przystanek osobowy z drewnianą wiatą i ceglaną toaletą. 3 marca 1914 policja budowlana zatwierdziła projekt, niemniej problemem okazała się droga do stacji. Nie dość, że została wybudowana w ostatnim momencie to na dodatek jej budowniczowie nie mogli doprosić się wynagrodzenia jeszcze cztery miesiące po oficjalnym otwarciu linii kolejowej. Związane to było z przejęciem po raz kolejny inicjatywy przez mieszkańców, którzy postanowili przedstawić władzom swój wariant drogi. Danziger Höhe starał się więc usilnie pokierować poszkodowanych po wypłatę do liderów społeczności Brętowskich. Koszt budowy stacji wyniósł 4 500 marek, a na uroczysty przejazd 1 maja 1914 inaugurujący rozpoczęcie ruchu kolejowego stację wyposażono w maszt flagowy i barwy narodowe. W trakcie działań wojennych wzdłuż nasypu na wysokości przystanku zlokalizowano rowy przeciwpancerne[10].
1945–2010 edytuj
Po wysadzeniu wiaduktów na trasie przez niemieckich saperów trasa kolejowa, przy której znajdował się przystanek, stała się nieprzejezdna. 13 sierpnia 1946 ogłoszono przetarg na rozbiórkę torowiska. Szyny z Brętowa trafiły na odbudowywaną linię kolejową numer 237. Z czasem przy nasypie pojawiły się ogródki działkowe budowane z elementów znalezionych przy rozebranej trasie kolejowej. Do momentu rozpoczęcia prac nad budową PKM nie zachował się żaden ślad po starej stacji kolejowej[10].
Od 2010 edytuj
.JPG)
1 września 2015 otwarto stację Gdańsk Brętowo, która powstała w ramach projektu Pomorskiej Kolei Metropolitarnej. Stacja posiada dwa perony, w tym jeden wspólny z tramwajem. Na obu peronach zostały zbudowane szklane wiaty i dwie zewnętrzne przelotowe windy. W ramach inwestycji powstały również parkingi dla samochodów i rowerów oraz kładka nad ulicą Rakoczego. Względem starego przystanku, inwestycja jest zlokalizowana bliżej arterii łączącej Piecki-Migowo z Brętowem[11]. Początkowo to właśnie bliskość ulicy prawdopodobnie wpłynęła na nazwę, którą projektanci linii PKM przyjęli jako obowiązującą: Gdańsk Rakoczego. Jednak w plebiscycie zorganizowanym na wyłonienie nazw dla przystanków, większość przyszłych pasażerów opowiedziała się za historyczną nazwą Gdańsk Brętowo[12].
Przypisy edytuj
- ↑ Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2019-12-18].
- ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
- ↑ Interaktywny plan Gdańska/Plan miasta>>skala 1:2000>>Narzędzia>>Informacja o dzielnicy, obrębie i działce. mapa.gdansk.gda.pl. [dostęp 2015-03-02].
- ↑ Arkusz 1677 Danzig (Gdańsk). W: Topografische Karten (Meßtischblätter) 1:25 000. Das Reichsamt für Landesaufnahme, 1944
- ↑ WIG – Mapa Szczegółowa Polski 1:25 000, GDAŃSK (Danzig) Warszawa 1938. igrek.amzp.pl. [dostęp 2023-05-17]. P31-S27-E_GDANSK_1938.jpg.
- ↑ Mapa 1938. mapywig.org. [dostęp 2023-05-16]. (pol.).
- ↑ Trójmiasto na historycznej mapie. mapa.trojmiasto.pl. [dostęp 2023-05-14].
- ↑ Przystanki z czerwonym dywanem.. PKM -Pomorska Kolej Metropolitalna. [dostęp 2015-03-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-06)].
- ↑ Zarząd Transportu Miejskiego w Gdańsku/Rozkłady jazdy – lista przystanków. ztm.gda.pl/. [dostęp 2015-03-07].
- ↑ a b Henryk Jursz: Koleją z Wrzeszcza na Kaszuby. Gdańsk: Oskar, 2013. ISBN 978-83-63709-31-0.
- ↑ YouTube [online], www.youtube.com [dostęp 2017-11-15] (fr.).
- ↑ Pomorze: Przystanki PKM mają swoje nazwy | Dziennik Bałtycki [online], www.dziennikbaltycki.pl [dostęp 2020-07-08] (pol.).
Bibliografia edytuj
- Gdańsk Brętowo w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
- Henryk Jursz: Koleją z Wrzeszcza na Kaszuby. Gdańsk: Oskar, 2013. ISBN 978-83-63709-31-0.
| Gdańsk Brętowo | ||
| Linia 248 Gdańsk Wrzeszcz – Gdańsk Osowa | ||
  |
|
|
| Linia Gdańsk Wrzeszcz – Stara Piła (5,3 km) | ||
| odległość: 5,3 km
|
|
odległość: 3,6 km
|
.jpg){kind=link}