Gmach Powiatowej Kasy Oszczędności Powiatu Krakowskiego w Krakowie

Gmach Komunalnej Kasy Oszczędności Powiatu Krakowskiego – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie na Starym Mieście przy ul. Pijarskiej 1, na rogu z św. Marka 2-4.

Gmach Komunalnej Kasy Oszczędności Powiatu Krakowskiego
Symbol zabytku nr rej. A-117 z dnia 27 października 1965[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Kraków

Adres

ul. Pijarska 1
ul. św. Marka 2–4

Architekt

Tadeusz Stryjeński
Franciszek Mączyński

Rozpoczęcie budowy

1897

Ukończenie budowy

1899

Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie
Mapa konturowa Starego Miasta w Krakowie, u góry znajduje się punkt z opisem „Gmach Komunalnej Kasy Oszczędności Powiatu Krakowskiego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Gmach Komunalnej Kasy Oszczędności Powiatu Krakowskiego”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Gmach Komunalnej Kasy Oszczędności Powiatu Krakowskiego”
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Gmach Komunalnej Kasy Oszczędności Powiatu Krakowskiego”
Ziemia50°03′54,83″N 19°56′13,03″E/50,065231 19,936953

Historia edytuj

Gmach został wzniesiony w latach 1897–1899 z przeznaczeniem na siedzibę Komunalnej Kasy Oszczędności Powiatu Krakowskiego oraz Rady Powiatowej. Projekt budynku sporządził Tadeusz Stryjeński, natomiast detale zaprojektował Franciszek Mączyński. Kierownikiem budowy był Zygmunt Hendel[2].

W latach 90. XX wieku gmach był siedzibą Banku Przemysłowo-Handlowego. W 1998 przeszedł remont generalny. Obecnie mieści jeden z oddziałów banku Pekao[2].

Architektura edytuj

Gmach posiada trzy kondygnacje. Na parterze i pierwszym piętrze zaprojektowano: salę operacyjną, sale posiedzeń i konferencyjne, gabinety prezesa i dyrektorów, poczekalnie, biura oraz skarbiec, natomiast na drugim piętrze mieszkania dla dyrektorów[2].

Kamienica reprezentuje styl klasycyzującej secesji. Posiada dwie elewacje frontowe. Elewacja od strony ulicy Pijarskiej jest siedmioosiowa. W jej centralnej części znajduje się ryzalit, zwieńczony frontonem. W parterze umieszczono metalową bramę, wykonaną w firmie J. Goreckiego. Obok niej znajduje się kartusz z inskrypcją: "RADA POWIATOWA". Okna parteru, a na ryzalicie także pierwszego piętra zostały zwieńczone półkoliście, natomiast pozostałe – prostokątnie. Elewacja pięter podzielona jest pilastrami. Na drugim piętrze zaprojektowano symetrycznie dwa balkony z metalowymi balustradami. Elewacja od strony ulicy św. Marka jest ośmioosiowa. Na szerokości dwóch pierwszych osi znajduje się ryzalit[2].

We wnętrzach budynku znajduje się dekoracja sztukatorska, pokrywająca filary i belki stropowe. Poszczególne sale oddzielono od klatki schodowej szklanymi ścianami, a w sali operacyjnej zastosowano ozdobne drewniane ścianki, tworzące niewielkie kioski[2].

Przypisy edytuj

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2021-04-20].
  2. a b c d e Ryszard Burek (red. nacz.): Encyklopedia Krakowa. Kraków: PWN, 2000, s. 751.

Źródła edytuj

  • Praca zbiorowa, Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce. Kraków Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków Warszawa 2007, ISBN 978-83-92298-1