Gnejusz Oktawiusz
Gnejusz Oktawiusz łac. Gnaeus Octavius (zm. 87 p.n.e. w Rzymie) – polityk rzymski, konsul w 87 p.n.e., jeden z przywódców stronnictwa optymatów.
Syn Gajusza Oktawiusza, konsula w 128 p.n.e. Został wybrany na konsula w roku 87 p.n.e., a drugim konsulem wybrano, pomimo opozycyjnego wobec Sulli stanowiska, Lucjusza Korneliusza Cynnę[1]. Gdy Sulla poprowadził swoje legiony do Grecji na wojnę z Mitrydatesem, Cynna wystąpił przeciw jego zwolennikom co spotkało się ze sprzeciwem Gnejusza Oktawiusza[2][3]. Optymaci pod jego przywództwem zmusili Cynnę do opuszczenia Rzymu i mianowali na jego miejsce konsulem zastępczym Lucjusza Korneliusza Merulę. Wybuchła wojna domowa[4]. Cynna zebrał w Italii wojska, połączył się z przybyłym z Afryki Mariuszem i jego zwolennikami[5], a następnie razem ruszyli na Rzym i opanowali miasto. Według Liwiusza to nieporadność konsula Oktawiusza przyczyniła się do zwycięstwa popularów[6]. Doszło do rzezi zwolenników Sulli. Zginęli między innymi obaj konsulowie: Gnejusz Oktawiusz[7][8][5][9] i Lucjusz Korneliusz Merula. Według relacji Appiana Gajusz Marcjusz Cenzorynus obciął Oktawiuszowi głowę i zawiesił ją przed mównicą na Forum[2][10]. Cyceron wymienia[11] Oktawiusza obok Sulli, Mariusza, Cynny i Karbona jako jednego z tych obywateli, którzy przyczyniają się do zguby Rzeczypospolitej poprzez doprowadzanie do wojen domowych.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Plutarch, Żywoty sławnych mężów, Sulla, 10.
- ↑ a b Appian, Historia rzymska, XIII, 64-71.
- ↑ Cyceron, Oratio de haruspicum responso in P. Clodium in senatu habita, 54.
- ↑ Cyceron, Filipiki, XIV.
- ↑ a b Plutarch, Żywoty sławnych mężów, Mariusz.
- ↑ Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, Periocha księgi LXXIX.
- ↑ Askoniusz Pedianus, Orationum Ciceronis quinque enarratio, 23.
- ↑ Plutarch, Żywoty sławnych mężów, Sulla, 12.
- ↑ Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, Periocha księgi LXXX.
- ↑ Schreiber 2013 ↓, s. 201.
- ↑ Cyceron, Filipiki, XIII, 1.
Bibliografia edytuj
Źródła edytuj
- Sulla. W: Plutarch z Cheronei: Cztery żywoty. Przełożył Mieczysław Brożek. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik, 2003. ISBN 83-07-02945-7.
- Mariusz. W: Plutarch z Cheronei: Żywoty sławnych mężów. Przełożył Mieczysław Brożek. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1955.
- Appian z Aleksandrii: Historia rzymska. Przełożył, opracował i wstępem opatrzył Ludwik Piotrowicz. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2006. ISBN 83-04-04710-1.
- Marek Tulliusz Cyceron: Oratio de haruspicum responso in P. Clodium in senatu habita.
- Marek Tulliusz Cyceron: Filipiki. Mowy przeciwko Markowi Antoniuszowi. Tłumaczenie Karolina Ekes. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2002. ISBN 83-7255-148-0.
- Tytus Liwiusz: Dzieje Rzymu od założenia miasta. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1982.
- Kwintus Askoniusz Pedianus: ORATIONUM CICERONIS QUINQUE ENARRATIO.
Literatura edytuj
- Łukasz Schreiber: Sulla 138–78 p.n.e.. Zabrze - Tarnowskie Góry: Inforteditions, 2013. ISBN 978-83-64023-21-7.
Linki zewnętrzne edytuj
- Marek Tulliusz Cyceron: ORATIO DE HARVSPICVM RESPONSO IN P. CLODIVM IN SENATV HABITA; 54. [dostęp 2009-06-05]. (łac.).
- Kwintus Askoniusz Pedianus: ORATIONUM CICERONIS QUINQUE ENARRATIO ; 23. [dostęp 2009-06-05]. (łac.).