Wikipedia

Gorączka o nieznanej przyczynie

Gorączka o nieznanej przyczynie (łac. febris e causa ignota), FUO (od ang. fever of unknown origin) – termin medyczny służący do określenia stanu długiego utrzymywania się gorączki, której przyczyny nie udało się wyjaśnić mimo przeprowadzenia diagnostyki medycznej. Termin ten wprowadzono w 1961 roku; wcześniej stosowana była nazwa gorączka o niewyjaśnionej przyczynie (fever of unexplained origin).

Gorączka o nieznanej przyczynie
febris e causa ignota
Klasyfikacje
ICD-10

R50
Gorączka o innej i nieznanej przyczynie

Do rozpoznania FUO wystarcza zwykły termometr medyczny
MRSA jest częstą przyczyną zakażeń, zwłaszcza szpitalnych
MRSA jest czynnikiem etiologicznym wielu ropni
Wegetacje bakteryjne na zastawce mitralnej w przebiegu infekcyjnego zapalenia wsierdzia (preparat autopsyjny)

Obecnie gorączkę o nieznanej przyczynie rozpoznaje się wówczas, gdy spełnione są poniższe kryteria:

  • temperatura ciała wynosi powyżej 38,3 °C i utrzymuje się długotrwale, lub wielokrotnie powraca
  • trwa co najmniej 3 tygodnie
  • nie udało wyjaśnić się jej przyczyny, pomimo prowadzenia diagnostyki przez ponad 3 dni w szpitalu, lub w trakcie 3 wizyt ambulatoryjnych.

Pojęcie FUO wprowadzono do użycia w roku 1961 i zmodyfikowano w 1991, kiedy to kryteria diagnostyczne rozszerzono o możliwość przeprowadzenia diagnostyki w warunkach ambulatoryjnych. Istnieją duże rozbieżności w nazewnictwie (niekiedy można także spotkać określenie fever without a source) i w definicjach rozpoznawania gorączki – w tym wypadku przyjęto arbitralnie temperaturę 38,3 °C.

Regulacja temperatury organizmu kontrolowana jest przez podwzgórze (hypothalamus), a substancjami powodującymi gorączkę mogą być czynniki pochodzenia zewnętrznego – pirogeny oraz pochodzenia wewnętrznego, produkowane przez monocyty. Gorączka jest jednym z najczęstszych powodów zgłaszania się do lekarza, a wśród dzieci najczęstszym[1]. Powoduje też niepokój wśród osób dotkniętych tym objawem, a długotrwale utrzymująca się dodatkowo powoduje objawy fizykalne, jak osłabienie, postępujące zmęczenie i utrata masy ciała, czy przy znacznie podwyższonej ciepłocie ciała, liczne objawy neurologiczne. Podwyższenie temperatury wyzwala też liczne mechanizmy kompensacyjne, których wspólnym mianownikiem są:

  • podstawowa przemiana materii wzrasta o 20% na każdy 1 stopień podwyższenia ciepłoty
  • zużycie tlenu wzrasta o 15%
  • liczba uderzeń serca zwiększa się o 10 uderzeń na minutę
  • parowanie wzrasta o 500 ml na dobę.

Przyczyny edytuj

Najważniejszymi przyczynami FUO są:

Objawy edytuj

 
Wysypka skórna w przebiegu duru brzusznego
 
Zmiany skórne w gorączce krwotocznej

Objawy nie są charakterystyczne i dlatego należy zwrócić uwagę na tak zwane objawy lokalizujące, czyli objawy, których wystąpienie może naprowadzić na rozpoznanie, lub chociaż wskazać narząd lub układ, który może być źródłem gorączki. Objawami lokalizacyjnymi mogą być:

Diagnostyka edytuj

 
Ultrasonografia dopplerowska wykazuje powiększone węzły chłonne w obrębie szyi – ziarnica złośliwa
 
Jądrowy rezonans magnetyczny – ognisko chłoniaka w OUN

Z uwagi, że gorączka może mieć wielorakie przyczyny, istnieje potrzeba szerokiej diagnostyki. Obecność powyższych objawów lokalizujących, pozwala zawęzić, przynajmniej w początkowym okresie, zakres diagnostyki. Niemniej wydaje się, że minimalny zakres badań powinien zawierać:

W zależności od wskazań, konieczne może też być wykonanie punkcji lędźwiowej i badania płynu mózgowo-rdzeniowego, biopsji lub pobrania węzła chłonnego, szpiku kostnego, badanie wycinka skórnego lub tętnicy skroniowej.

Rozpoznanie edytuj

Prawidłowo przeprowadzona diagnostyka, przy współistnieniu objawów klinicznych pozwala na postawienie ostatecznego rozpoznania. Jak wspomniano na wstępie, zdecydowaną większość (ponad 90%) przypadków FUO powodują 3 grupy chorób: zakażenia, kolagenozy i nowotwory. Wystąpienie gorączki u niektórych grup chorych, takich jak chorzy u których gorączka wystąpiła w trakcie hospitalizacji, u chorych z neutropenią, zakażonych HIV i u dzieci, przyczyną FUO zdecydowanie częściej jest zakażenie.

Istnieją jednak przypadki, gdy przeprowadzona diagnostyka nie pozwala na jednoznaczne postawienie rozpoznania. Wówczas, w ramach diagnostyki różnicowej należy dodatkowo brać pod uwagę;

  • błędy zamierzone lub niezamierzone w dokonywanych pomiarach temperatury
  • tak zwaną gorączkę sztucznie wywołaną występującą najczęściej u osób z różnymi zaburzeniami o podłożu psychologicznym lub psychiatrycznym. Objawy tej postaci zwykle występują od dłuższego czasu, a nie stwierdza się objawów wyniszczenia. Chorzy są w dobrym stanie ogólnym, podwyższonej temperaturze towarzyszy względna bradykardia, czyli pomimo gorączki nie występuje tachykardia. Gorączka ma przebieg ciągły i pomimo jej występowania skóra pozostaje chłodna.
  • gorączka polekowa – może mieć tło alergiczne, lub niealergiczne, występuje częściej u osób w wieku podeszłym, najczęściej pojawia się po jednym lub dwóch tygodniach od wprowadzenia leku (choć opisywane są okresy kilkuletnie) i samoistnie zanika po upływie 2 lub 3 dni od przerwaniu leczenia.

Leki najczęściej powodujące gorączkę:

Leczenie edytuj

Wybór metody leczenia jest ściśle uzależniony od wywołującej przyczyny.

Bibliografia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Elżbieta Malinowska, Anna Dobrzańska,:Gorączka o nieustalonej etiologii – strategia postępowania z dzieckiem do 3. roku życia.Przew Lek 2008; 2: 63-69 (wymaga logowania)

  Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gorączka_o_nieznanej_przyczynie&oldid=72982726”