Gostwica
Gostwica – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Podegrodzie.
| wieś | |
 Centrum wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
310–500 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2022) |
1528[2] |
| Strefa numeracyjna |
18 |
| Kod pocztowy |
33-386[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KNS |
| SIMC |
0460227 |
Położenie na mapie gminy Podegrodzie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego  | |
 49°35′40″N 20°35′27″E/49,594444 20,590833[1]
| |
| Strona internetowa | |
Położenie edytuj
Wieś położona jest w dolinie rzeki Gostwiczanki w Beskidzie Wyspowym, na wysokości od 310 do 500 (Łąki Gostwickie) m n.p.m. Zajmuje 8,42 km² (13% powierzchni gminy[4]). Graniczy z: Podegrodziem, Mokrą Wsią, Długołęką-Świerklą, Brzezną oraz ze Stadłami.
Integralne części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0460256 | Góry Gostwickie | część wsi |
| 0460262 | Jedlane | część wsi |
| 0460279 | Krzaki Gostwickie | część wsi |
| 0460285 | Kurkowskie | część wsi |
| 0460291 | Kwasowiec | część wsi |
| 0460300 | Łączki | część wsi |
| 0460316 | Łąki Gostwickie | część wsi |
| 0460345 | Poświątne | część wsi |
| 0460374 | Wardężyny | część wsi |
| 0460380 | Wierzchowina | część wsi |
| 0460405 | Zagrody | część wsi |
Toponimika nazwy edytuj
W dokumencie z 1279 można znaleźć nazwę rzeki: Gosuiz. Kolejna wzmianka: Gostuycza pochodzi z 1280 Jan Długosz w „Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis” wymienia nazwę: Gosthwycza. W rejestrze poborowym z 1581 pojawia się nazwa Gostwica. Nazwa wsi prawdopodobnie pochodzi od prasłowiańskiego słowa „gwost”, co oznaczało las.
Historia edytuj
Gostwica była początkowo wsią królewską, którą w 1257 otrzymała św. Kinga. W 1280 należała do majątku klasztoru Klarysek ze Starego Sącza. W tym samym roku Gostwica została lokowana na prawie niemieckim[7].
W dokumencie wydanym w 1293 przez Gryfinę, znaleźć można informację o tym, że niejaki Mikołaj za wypożyczenie dwóch grzywien srebra u Klarysek został zmuszony oddać na rzecz klasztoru dwa pola, w tym jedno rozciągająca się wzdłuż drogi, w pobliżu karczmy we wsi Gostwica[8]. Miejscowi wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do podegrodzkiej parafii.
W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gostwica, po jej zniesieniu w gromadzie Brzezna. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
Zabytki edytuj
- Źródełko św. Kingi – źródełko znajdujące się na „Wapielni”. Istnieje legenda mówiąca, że powstało po uderzeniu laską w ziemie przez spragnioną św. Kingę. Według podania ma ono właściwości lecznicze.
- Liczne kapliczki przydrożne
Demografia edytuj
Ludność według spisów powszechnych, w 2009 według PESEL[9][10][11][12].
|
|
Edukacja edytuj
- Szkoła Podstawowa im. płk Narcyza Wiatra w Gostwicy
- W budynku szkoły podstawowej mieści się filia Biblioteki Gminnej w Podegrodziu. Powstała 2 stycznia 1956[13].
- We wsi, przy szkole podstawowej, odbywają się warsztaty terapii zajęciowej organizowane przez Stowarzyszenie „Promyk”.
Sztuka edytuj
W latach 1874–1944 żył Wojciech Migacz, urodzony w Gostwicy. Był chłopskim fotografem ziemi podegrodzkiej. Jego zdjęcia wystawiane są na różnych wystawach w całej Polsce, a także w Muzeum Lachów Sądeckich[14].
W Gostwicy mieszkają dwie artystki ludowe: Anna Leśniak i Maria Witecka. Zajmują się haftem regionalnym. Zdobiły m.in. poduszki, serwetki i stroje dla Regionalnego Zespołu Pieśni i Tańca „Podegrodzie”[15].
OSP Gostwica edytuj
Historia edytuj
Ochotnicza Straż Pożarna w Gostwicy powstała w 1910 z inicjatywy Wojciecha Migacza. Głównie z jego funduszy zakupiono pierwsze mundury i hełmy. 9 października 1938 otwarta została nowa remiza strażacka (zastąpiła ona wcześniej zbudowaną drewnianą). Uroczyste otwarcie wyremontowanej remizy (dobudowano wtedy m.in. garaż) odbyło się 10 lipca 1988 i było połączone z przyjęciem sztandaru. 23 maja 2010 jednostka obchodziła jubileusz 100-lecia istnienia straży[16].
Wyposażenie edytuj
Na wyposażeniu jednostki znajdują się m.in. samochody pożarnicze GBA Renault G270 (zastąpił GCBA Jelcza w 2012) i Volkswagen Amarok, motopompa, agregat prądotwórczy, najaśnice, armatura pożarnicza oraz inny sprzęt ratowniczy.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 35312
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 323 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Powierzchnia Gostwicy. [dostęp 2011-02-04]. (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 18, 2013-02-13. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2013-04-24].
- ↑ GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ Informacje na stronie UG Podegrodzie. [dostęp 2011-02-04]. (pol.).
- ↑ Historia wsi. [dostęp 2011-02-04]. (pol.).
- ↑ a b Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder. Bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, tom XII, „Galizien”, Wien 1907.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej – Tom XII – Województwo Krakowskie i Śląsk Cieszyński, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1925.
- ↑ Statystyka Polski, t. XXVI, Warszawa 1926, Główny Urząd Statystyczny.
- ↑ Statystyka Polski seria C, z. 88 Warszawa 1938 Główny Urząd Statystyczny.
- ↑ Informacje o filii. [dostęp 2011-02-04]. (pol.).
- ↑ Informacje o W. Migaczu. [dostęp 2011-08-12]. (pol.).
- ↑ Twórcy ludowi na stronie GOK Podegrodzie. [dostęp 2011-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-30)]. (pol.).
- ↑ Informacje o OSP. [dostęp 2011-02-04]. (pol.).
Bibliografia edytuj
- Zenon Piotr Szewczyk: O pochodzeniu nazw miejscowych Gminy Podegrodzie i okolic. Nowy Sącz: UG Podegrodzie, Biblioteka Gminna w Podegrodziu, 2009. ISBN 978-83-60822-59-3.
- Gostwica. W: Jan Pastuszczak: Gmina Podegrodzie. Jacek Kula, Jerzy Nieć, Krzysztof Bodziony (ilustracje); Stanisław Mendelowski (redakcja). Krosno: P.U.W. „Roksana” Sp. z.o.o., 2006, s. 30–31. ISBN 83-7343-126-8.
Linki zewnętrzne edytuj
- Strona internetowa Szkoły podstawowej
- Gostwica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 746.
- Gostwica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 526.