Wikipedia

Graniczna (dopływ Skotawy)

Graniczna[1] (niem. Grenzbach lub Grenz Bach) – struga[1] w Polsce, w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Dębnica Kaszubska, na Wysoczyźnie Polanowskiej, w otulinie Parku Krajobrazowego „Dolina Słupi”, o długości 10,7 km, będąca prawostronnym dopływem Skotawy. W latach 2008-2009 stwierdzono w nim obecność pstrąga potokowego, szczupaka pospolitego, okonia pospolitego i ciernika.

Graniczna
Ilustracja
Graniczna na wysokości Podola Małego
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Lokalizacja

Wysoczyzna Polanowska

Struga
Długość 10,7 km
Źródło
Miejsce na pn. od Borzęcina
Wysokość

ok. 78 m n.p.m.

Współrzędne

54°24′57″N 17°14′49″E/54,415833 17,246944

Ujście
Recypient Skotawa
Miejsce

na pd-wsch. od Żarkowa

Wysokość

61,2 m n.p.m.

Współrzędne

54°21′43″N 17°21′25″E/54,361944 17,356944

Położenie na mapie gminy Dębnica Kaszubska
Mapa konturowa gminy Dębnica Kaszubska, u góry znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „źródło”, poniżej na prawo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „źródło”, poniżej na prawo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie powiatu słupskiego
Mapa konturowa powiatu słupskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „ujście”

Polska nazwa Graniczna została nadana 1 października 1948 zgodnie z Rozporządzeniem Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 października 1948 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości, zastępując niemieckie Grenzbach[2] lub Grenz Bach[3].

Graniczna w Żarkowie

Położenie edytuj

Struga przepływa przez obszar gminy Dębnica Kaszubska. Początek bierze ok. 1 km na północ od północnych zabudowań wsi Borzęcino, na wysokości ok. 78 m n.p.m. Zgodnie z ewidencją gruntów i budynków odcinek źródłowy położony jest w obrębie ewidencyjnym Brzeziniec, dalej na znacznej swej długości stanowi granicę pomiędzy obrębami: Brzeziniec i Łabiszewo, Łabiszewo i Dobieszewo, Dobieszewo i Podole Małe, Podole Małe i Żarkowo, Żarkowo i Dobra, Dobra i Dębnica Kaszubska Leśnictwo oraz Dębnica Kaszubska Leśnictwo i Gogolewo[4][a]. Uchodzi prawobrzeżnie do Skotawy, ok. 2 km na południowy wschód od zabudowań Żarkowa, na wysokości 61,2 m n.p.m[1][4][b].

W podziale kraju na regiony fizycznogeograficzne ciek jest położony na obszarze mezoregionu Wysoczyzna Polanowska[5], będącego częścią makroregionu Pojezierze Zachodniopomorskie. Mezoregion ten zaliczany jest do typu wysoczyzn młodoglacjalnych w większości o charakterze gliniastym, falistym lub płaskim[6][7].

Leży w granicach otuliny Parku Krajobrazowego „Dolina Słupi”[5].

Hydrologia edytuj

Struga ma długość ok. 10,7 km[8]. W środkowym biegu ma ok. 1,5 m szerokości i średnią głębokość 0,3 m[9]. W podziale na jednolite części wód powierzchniowych zlewnia cieku wchodzi w skład większej jednostki o nr RW20002347266[10].

Ichtiofauna edytuj

W strudze w latach 2008-2009 stwierdzono występowanie pstrąga potokowego (Salmo trutta m. fario), szczupaka pospolitego (Esox lucius), okonia pospolitego (Perca fluviatis) i ciernika (Gasterosteus aculeatus), którego populacja znacząco się zmniejszyła od 1998. W latach 1998-1999 wyłowiono 96 ryb tego gatunku, natomiast w latach 2008-2009 już tylko 15. Wzrosła jednak liczba odłowionych pstrągów potokowych – z 3 do 11. Zupełnie zniknął cierniczek północny (Pungitius pungitius), którego w latach 2003-2004 zaobserwowano 12 sztuk[9]. Struga objęta jest bezwzględnym zakazem wędkowania. W okresie od 1 października do 31 grudnia stanowi obręb ochronny[11].

Gospodarka edytuj

Graniczna poprzez rów melioracyjny jest odbiornikiem oczyszczonych ścieków z oczyszczalni w Borzęcinie, wykorzystującej mechaniczno-biologiczny sposób usuwania nieczystości. Woda spływająca do cieku w 2008 charakteryzowała się chemicznym zapotrzebowaniem tlenu rzędu 56,0 mg/l oraz pięciodobowym biochemicznym zapotrzebowaniem tlenu wynoszącym 29,5 mg/l. Zawiesina ogólna stanowiła 33,0 mg/l[12].

Ciek wymieniony jest w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie śródlądowych wód powierzchniowych lub części stanowiących własność publiczną jako istotny dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa[13].

Dolina strugi, obok doliny Skotawy, jest miejscem najszybszego rozprzestrzeniania się torfów w gminie Dębnica Kaszubska. Wzdłuż cieku położone są łąki wilgotne, stanowiące jeden z największych tego typu zbiorowisk roślinnych na obszarze gminy[14].

Uwagi edytuj

  1. ↑ w oparciu o dane Państwowego Rejestru Granic na podkładzie skanu mapy topograficznej w skali 1:10 000, w: Geoportal Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej, op. cit.
  2. ↑ w oparciu o skan mapy topograficznej w skali 1:10 000, w: Geoportal Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej, op. cit.

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 79, ISBN 83-239-9607-5.
  2. ↑ Rozporządzenie Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 października 1948 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości. (M.P. z 1948 r. nr 78, poz. 692)
  3. ↑ Mapa Taktyczna Polski skala 1:100 000 (1924-1939). Arkusz 67 – Stolp (Słupsk). Instytut Wojskowo-Geograficzny: Warszawa, 1921
  4. ↑ a b Geoportal Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. [dostęp 2020-03-18].
  5. ↑ a b Geoserwis Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2020-03-19]. (pol.).
  6. ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, s. 46. ISBN 978-83-01-16022-7.
  7. ↑ Jerzy Kondracki, Andrzej Richling. Regiony fizycznogeograficzne, skala 1:1500000. Warszawa: Główny Geodeta Kraju, 1994
  8. ↑ Zasoby przyrodnicze dorzecza Słupi i Łupawy. Słupsk: Związek Miast i Gmin Dorzecza Rzeki Słupi i Łupawy, 2002, seria: Materiały do Monografii – Związek Miast i Gmin Dorzecza Rzeki Słupi i Łupawy. ISBN 83-87-30233-3.
  9. ↑ a b Piotr Dębowski i inni, Zmiany w ichtiofaunie dorzecza Słupi w okresie od 1998 do 2009 roku, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PZW, 2013 (Roczniki naukowe Polskiego Związku Wędkarskiego), s. 65-97, ISSN 0860-648X [dostęp 2020-03-18] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-02].
  10. ↑ Rozporządzenie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gdańsku z dnia 29 grudnia 2016 r. w sprawie przyjęcia Planu utrzymania wód w regionie wodnym Dolnej Wisły. Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego, poz. 4682 – Gdańsk, dnia 30 grudnia 2016 r. [dostęp 2020-03-17]. (pol.).
  11. ↑ Wykaz wód ZO PZW w Słupsku udostępnionych do wędkowania objętych rejestracją połowów wędkarskich oraz zasady wędkowania. Wody rzek zaliczanych do wód „górskich” (Kraina pstrąga i lipienia). Polski Związek Wędkarski. Okręg Słupski. [dostęp 2020-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-18)]. (pol.).
  12. ↑ Tadeusz Bejnarowicz, Mirosław Klemiato, Joanna Kaczmarek, Marcin Cieszyński: Załącznik do Uchwały nr XXX/196/2009 Rady Gminy Dębnica Kaszubska z dnia 23.04.2009 roku w sprawie uchwalenia „Programu Ochrony Środowiska Gminy Dębnica Kaszubska”. Program Ochrony Środowiska Gminy Dębnica Kaszubska. Rada Gminy Dębnica Kaszubska, 2008. s. 39. [dostęp 2020-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-08)]. (pol.).
  13. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie śródlądowych wód powierzchniowych lub części stanowiących własność publiczną (Dz.U. z 2003 r. nr 16, poz. 149)
  14. ↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dębnica Kaszubska. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. Urząd Gminy Dębnica Kaszubska, 2011. [dostęp 2020-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-15)]. (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Graniczna_(dopływ_Skotawy)&oldid=69959189”