Gutaperkowiec

Gutaperkowiec
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	wrzosowce
Rodzina	sączyńcowate
Rodzaj	Palaquium
Gatunek	Gutaperkowiec
	Nazwa systematyczna
	Palaquium gutta (Hook.) Burck.; Traité bot. méd. phan. add. 1500. 1884
Synonimy
	Isonandra gutta Hook..; Palaquium oblongifolium (Burck) Burck;
	Isonandra gutta Hook..; Palaquium oblongifolium (Burck) Burck;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gutaperkowiec, drzewo gutaperkowe, perczowiec (Palaquium gutta (Hook.) Burck.) – gatunek drzewa z rodziny sączyńcowatych. W naturze występował pierwotnie w lasach Półwyspu Malajskiego i na wyspach w Indonezji, ale na stanowiskach naturalnych został niemal całkowicie wytępiony. Występuje jako drzewo uprawne w strefie międzyzwrotnikowej m.in. w obrębie dawnego zasięgu naturalnego, także na Nowej Gwinei, na Filipinach, w północnej części Brazylii.

Morfologia edytuj

Pokrój: Drzewo liściaste do 12 m wysokości, jednopienne, młode gałązki są omszone.
Liście: Skórzaste, odwrotnie jajowate, ostro zakończone, z wierzchu w kolorze zielonym, od spodu w kolorze złotawym.
Kwiaty: Umiejscowione w kątach liści po 3-5 sztuk, o kielichu 4-6 płatkowym z 12 pręcikami i 1 słupkiem.
Owoc: Jagoda.

Zastosowanie edytuj

Po nacięciu kory drzewo wydziela sok mleczny, z którego otrzymywana jest masa przypominająca kauczuk. Masa ta jest cennym surowcem przemysłowym o nazwie gutaperka. Sok z drzewa gutaperkowego ma zastosowanie w lecznictwie jako środek opatrunkowy (papier gutaperkowy). W stomatologii do sporządzania wypełniaczy do zęba. Poza tym drzew dostarcza wartościowego drewna, wykorzystywanego przy budowie wagonów kolejowych oraz w snycerstwie.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-28] (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-08-25].
↑ Palaquium gutta, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

Bibliografia edytuj

Rośliny użytkowe, Wiedza Powszechna, W-wa, 1966.
Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-28] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-08-25].

[iucn-4] Palaquium gutta, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]