Wikipedia

Historia Polic

Historia Polic – dzieje miasta na przestrzeni wieków.

Obecny Herb Polic
Główny artykuł: Police.
Osobny artykuł: Burmistrzowie Polic.

Najwcześniejsze dzieje edytuj

W 1260 r. książę zachodniopomorski Barnim I nadał Policom prawa miejskie. Bujny rozwój, usytuowanych tuż przy ujściu Odry zagroził głównemu ośrodkowi Pomorza Zachodniego - Szczecinowi[1]. W celu zahamowania rozwoju Polic, w 1321 r. książę Otton I odebrał miastu prawa miejskie i włączył Police w obręb Szczecina. Prawa miejskie zostały przywrócone dopiero w 1808 r[2][3].

 
Police w granicach Wielkiego Miasta Szczecin w czasie II wojny światowej

Okres pruski i niemiecki edytuj

 
Pieczęć Królewskiego Ewangelickiego Seminarium Nauczycielskiego

W latach 1816-1939 w powiecie Randow[4]. W maju 1852 roku powołano Królewskie Ewangelickie Seminarium Nauczycielskie (jego gmach został zniszczony w wyniku działań wojennych w 1944 roku)[5][6]. Na przełomie XIX i XX wieku w Policach istniała stocznia rzeczna. W 1898 r. Police uzyskały kolejowe połączenie ze Szczecinem, prowadzące wówczas do Jasienicy. 12 lat później linię przedłużono do Trzebieży. Powstanie kolei przyczyniło się do rozwoju przemysłu. W roku 1900 miasto zamieszkiwało 4415 osób[5]. W wyniku powodzi z 1909 i 1913 roku podniesiono poziom ulic i rozebrano drewniany most na rzece Łarpi, zastępując go stalowym, a następnie zbudowano utwardzoną drogę do brzegu Odry-Domiąży, skąd kursował prom "Randow" łączący Police ze Stepnicą i Goleniowem[7]. W 1938 r. zbudowana została fabryka benzyny syntetycznej (niem. Hydrierwerke Pölitz). Fabryka miała ogromne znaczenie dla przemysłu wojennego III Rzeszy[8]. 15 października 1939 r. miasto zostało włączone w granice Wielkiego Miasta Szczecina.

Okres II wojny światowej edytuj

Naloty bombowców alianckich sił powietrznych na Police
Data nalotu Liczba
samolotów 		Typ samolotów Lotnictwo
11 kwietnia 1944 52 Boeing B-17 Flying Fortress[9] US Air Force
29 maja 1944 224 B-24[10][11] US Air Force
20 czerwca 1944 245 B-24[12][13] US Air Force
25 sierpnia 1944 169 Boeing B-17 Flying Fortress[14] US Air Force
7 października 1944 142 Boeing B-17 Flying Fortress[15] US Air Force
21/22 grudnia 1944 207 Lancaster[16] RAF
13/14 stycznia 1945 218 Lancaster[17] RAF
8/9 lutego 1945 475 Lancaster[18] RAF
 
Elewator węglowy fabryki benzyny syntetycznej

Na okres II wojny światowej na podstawie uchwały rządu niemieckiego 15 października 1939 roku Police zostały włączone w obręb Wielkiego Miasta Szczecin. Działała tu wielka fabryka benzyny syntetycznej (niem. Hydrierwerke Pölitz AG). Przy produkcji benzyny syntetycznej pracowało około 30.000 niewolników różnych narodowości (m.in. Polacy, Jugosłowianie, Francuzi, Belgowie)[19]. Na terenie fabryki założono filię obozu koncentracyjnego Stutthof. Fabryka i miasto były kilkakrotnie celem ataków sił powietrznych aliantów.

Dopiero 8/9 lutego 1945, ostatni atak ostatecznie przerwał produkcję benzyny. Ruiny fabryki stoją do dziś i zostały zaadaptowane do zwiedzania[20].

Miasto zostało zdobyte 26 kwietnia 1945 r. wraz ze Szczecinem przez wojska radzieckie (2 Front Białoruski-2 Armia Uderzeniowa-116 Korpus Armijny-321 dywizję piechoty dow. Iwan Fieduński) i polskie a we wrześniu 1946 r. zostało przekazane administracji polskiej, po likwidacji tzw. Enklawy Polickiej. Istnienie Enklawy Polickiej opóźniło powojenną odbudowę i rozwój Polic oraz przyczyniło się do lokalizacji siedziby powiatu ziemskiego w Szczecinie (powiat szczeciński obejmował tereny obecnego powiatu polickiego)[21].

Osobne artykuły: Fabryka benzyny syntetycznej w Policach i Enklawa Policka.
 
Ulica Grunwaldzka, Stare Miasto
 
Osiedle Anny Jagiellonki, Nowe Miasto

Okres po II wojnie światowej edytuj

W 1945 r. Police ponownie stały się samodzielnym miastem, powiększonym w 1954 r. o wieś Mścięcino. W tym czasie osiedlono tu kolonię greckich uchodźców, którzy szukali schronienia w Polsce po greckiej wojnie domowej 1946-1948. Podobnie uczyniono w Zgorzelcu w woj. dolnośląskim. Do 1975 r. Police wchodziły w skład powiatu szczecińskiego[22].

W 1964 r. rozminowano teren na północ od Starego Miasta i rozpoczęto budowę azotowo-fosforowych zakładów nawozów sztucznych, uruchomionych w 1969 r. Działają one do dziś pod nazwą Zakłady Chemiczne Police. Teren pod budowę fabryki zajął m.in. powierzchnię dawnego osiedla Kuźnica, od którego powstała nazwa ulicy, przy której znajduje się fabryka. Dla robotników pracujących w Z.Ch. "Police" powstało osiedle mieszkaniowe Chemik[23].

W 1973 r. przyłączono wieś Jasienica.

Po reformie administracyjnej i likwidacji powiatów w 1975 r. utworzono gminę Police. W 1999 r. po kolejnej reformie Police zostały miastem powiatowym.

Od 2006 roku Szpital Powiatowy w Policach jest częścią szpitala klinicznego SPSK nr 1 Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie. Jest to pierwsza placówka szkoły wyższej w historii miasta.

W 2008 r. przyłączono do Polic Osiedle Rzemieślnicze przy ul. Ofiar Stutthofu w Policach-Mścięcinie, które wcześniej znajdowało się w granicach administracyjnych Szczecina.

Status Polic i przynależność państwowa edytuj

Przynależność polityczno-administracyjna Polic[4][24][25][26]
Okres Państwo Zwierzchność Jednostka administracyjna Status miasta
ok. 1100–1121   Pogańskie księstwo pomorskie b.d. gród
1121–1138   Księstwo pomorskie lenno księcia Polski Bolesława III Krzywoustego b.d. gród
1138–1147   Księstwo pomorskie lenno Świętego Cesarstwa Rzymskiego b.d. gród
1147–1181   Księstwo pomorskie b.d. gród
1181–1185   Księstwo pomorskie lenno Świętego Cesarstwa Rzymskiego b.d. gród
1185–1235   Księstwo pomorskie lenno Królestwa Danii b.d. gród
1235–1260   Księstwo pomorskie księstwo Świętego Cesarstwa Rzymskiego b.d gród
1260–1321   Księstwo pomorskie księstwo Świętego Cesarstwa Rzymskiego b.d miasto
1321–XVII w.   Księstwo pomorskie księstwo Świętego Cesarstwa Rzymskiego obręb Szczecina wieś
1630–1719   Królestwo Szwecji lenno Świętego Cesarstwa Rzymskiego Pomorze Szwedzkie wieś
1719–1806   Królestwo Prus lenno Świętego Cesarstwa Rzymskiego prowincja Pomorze wieś
1806–1808   I Cesarstwo Francuskie okupacja wieś
1808–1813   I Cesarstwo Francuskie miasto
1813–1871   Królestwo Prus prowincja Pomorze, od 1816 także: rejencja szczecińska, powiat Randow miasto
1871–1918   Cesarstwo Niemieckie, Królestwo Prus prowincja Pomorze, rejencja szczecińska, powiat Randow miasto
1919–1933   Republika Weimarska kraj związkowy Prusy, prowincja Pomorze, rejencja szczecińska, powiat Randow miasto
1933–1939   III Rzesza prowincja Pomorze, rejencja szczecińska, powiat Randow miasto
1939–1945   III Rzesza prowincja Pomorze, rejencja szczecińska, Wielkie Miasto Szczecin część Szczecina
1945–1946   obszar podległy Armii Czerwonej, formalnie w granicach Polski Enklawa Policka miasto
1946–1952   Rzeczpospolita Polska województwo szczecińskie, powiat szczeciński, miasto Police miasto
1952–1975   Polska Rzeczpospolita Ludowa miasto
1975–1989   Polska Rzeczpospolita Ludowa województwo szczecińskie, gmina Police miasto
1989–1998   Rzeczpospolita Polska miasto
od 1999   Rzeczpospolita Polska województwo zachodniopomorskie, powiat policki, gmina Police miasto


Przypisy edytuj

  1. ↑ Jan Matura: Historia Polic od czasów najstarszego osadnictwa do II wojny światowej. Wyd. 2. Police: Urząd Gminy w Policach, 2002, s. 68. ISBN 83-914853-5-8. (pol.).
  2. ↑ Encyklopedia Szczecina. T. II, P-Ż. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2000, s. 101. ISBN 83-7241-089-5. (pol.).
  3. ↑ Jan Matura: Historia Polic od czasów najstarszego osadnictwa do II wojny światowej. Wyd. 2. Police: Urząd Gminy w Policach, 2002, s. 81. ISBN 83-914853-5-8. (pol.).
  4. ↑ a b Provinz Pommern 1845, s.1 (de); Provinz Pommern 1849, Neuster Zeitungs Atlas, J. Meyer, 1855, s. 1. (de); Preussische Provinz Pommern 1:600000, Geographisches Institut, Heinrich Kiepert, Weimar 1856 s. 1 (de); Karte der historischen preussischen Provinz Pommern 1905 1:600000, Deutsches Verlaghaus Bong & Co, Berlin 1905, s.1 (de)
  5. ↑ a b Wiesław Gaweł: Gmina Police. Szczecin: PROMOCJA Agencja Wydawniczo-Reklamowa, 1997, s. 41.
  6. ↑ Police, ul. Kościuszki: Królewskie Ewangelickie Seminarium Nauczycielskie
  7. ↑ Wiesław Gaweł: Rys historyczny Polic. Police: Gazeta Policka, 1993, s. 16.
  8. ↑ Encyklopedia Szczecina. T. II, P-Ż. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2000, s. 101-102. ISBN 83-7241-089-5. (pol.).
  9. ↑ Charles McGrew: USAAF Chronology - April, 1944. [dostęp 2009-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-07)]. (ang.).
  10. ↑ Charles McGrew: USAAF Chronology - Maj, 1944. [dostęp 2009-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-06)]. (ang.).
  11. ↑ 29 May 1944 Mission #95 Target: Politz. B24.NET. [dostęp 2009-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-16)]. (ang.).
  12. ↑ Charles McGrew: USAAF Chronology - June, 1944. [dostęp 2009-07-07]. (ang.).
  13. ↑ 20 June 1944 - Missions #116 & #117 - Targets: Politz & Crepy. [dostęp 2009-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 stycznia 2009)].
  14. ↑ Charles McGrew: USAAF Chronology - August, 1944. [dostęp 2009-07-07]. (ang.).
  15. ↑ Charles McGrew: USAAF Chronology - October, 1944. [dostęp 2009-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-07)]. (ang.).
  16. ↑ RAF Campaign Diary XII. 1944. [w:] Royal Air Force Bomber Command 60th Anniversary [on-line]. Deltaweb International Ltd, UK Crown, 2004. [dostęp 2009-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-06)]. (ang.).
  17. ↑ RAF Campaign Diary I. 1945. [w:] Royal Air Force Bomber Command 60th Anniversary [on-line]. Deltaweb International Ltd, UK Crown, 2004. [dostęp 2009-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-07-06)]. (ang.).
  18. ↑ RAF Campaign Diary II. 1945. [w:] Royal Air Force Bomber Command 60th Anniversary [on-line]. Deltaweb International Ltd, UK Crown, 2004. [dostęp 2009-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-06-07)]. (ang.).
  19. ↑ Jan Matura: Historia Polic od czasów najstarszego osadnictwa do II wojny światowej. Wyd. 2. Police: Urząd Gminy w Policach, 2002, s. 138. ISBN 83-914853-5-8. (pol.).
  20. ↑ Jan Matura: Historia Polic od czasów najstarszego osadnictwa do II wojny światowej. Wyd. 2. Police: Urząd Gminy w Policach, 2002, s. 140. ISBN 83-914853-5-8. (pol.).
  21. ↑ Jan Matura: Historia Polic od czasów najstarszego osadnictwa do II wojny światowej. Wyd. 2. Police: Urząd Gminy w Policach, 2002, s. 153-154. ISBN 83-914853-5-8. (pol.).
  22. ↑ Jan Matura: Powojenne Dzieje Polic 1945 - 2004. Police: Urząd Gminy w Policach, 2004, s. 87-98, 109-120. ISBN 83-916431-2-3. (pol.).
  23. ↑ Jan Matura: Powojenne Dzieje Polic 1945 - 2004. Police: Urząd Gminy w Policach, 2004, s. 109-120. ISBN 83-916431-2-3. (pol.).
  24. ↑ Encyklopedia Szczecina. T. II, P-Ż. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2000, s. 102. ISBN 83-7241-089-5. (pol.).
  25. ↑ Atlas historyczny Polski. Wyd. 12 1993. Warszawa / Wrocław: Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera, 1993. ISBN 83-7000-016-9. (pol.).
  26. ↑ Wielki atlas historyczny. Wyd. 3. Warszawa: Demart, 2003. ISBN 83-89239-57-4. (pol.).

Zobacz też edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Historia_Polic&oldid=73620353”