Holmberg IX

galaktyka

Holmberg IX (UGC 5336) – galaktyka nieregularna znajdująca się w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy w odległości 12 milionów lat świetlnych, będąca satelitą galaktyki Messier 81. Została odkryta w 1959 roku przez Sidneya van den Bergha i skatalogowana w jego Katalogu galaktyk karłowatych jako DDO 66. Galaktyka ta jest członkiem Grupy M81.

Holmberg IX
Ilustracja
Holmberg IX w ultrafiolecie (GALEX)
Odkrywca

Sidney van den Bergh

Data odkrycia

1959

Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Wielka Niedźwiedzica

Typ

Im[1]

Rektascensja

09h 57m 32,1s[2]

Deklinacja

+69° 02′ 46″[2]

Odległość

12 milionów ly[3] (3,7 Mpc)

Przesunięcie ku czerwieni

0,000153 ±0,000020[1]

Jasność obserwowana

14,3[1]m

Rozmiary kątowe

2,5' × 2'[1]

Alternatywne oznaczenia
UGC 5336, Anon 0953+69, [B93] 17, DDO 66, 2E 0953.7+6918, 2E 2199, 1ES 0953+69.3, HIJASS J0957+69A, [IW2001] H42, [IW2001] P63, K68 62, LEDA 28757, Mailyan 48, MCG+12-10-012, [MI94] Im 62, SPB 118
M81 i Holmberg IX w ultrafiolecie

Galaktyka została po raz pierwszy opisana w 1969 przez Erica Holmberga i wtedy otrzymała swoją nazwę[4]. Dokładnego opisu Holmberg IX wraz z inną towarzyszką M81 dokonali po raz pierwszy F. Bertola i P. Maffei w 1974 roku[5].

Holmberg IX powstała w wyniku interakcji pomiędzy galaktykami Messier 81 i sąsiedniej Messier 82. Spośród ponad 20 tys. gwiazd, które można wyodrębnić na zdjęciach wykonanych teleskopem Hubble’a, jedynie około 10% gwiazd jest uznawane za stare w wieku szacowanym na miliardy lat. Reszta gwiazd to gwiazdy młode w wieku zaledwie 10-200 milionów lat.

Różny rozkład w przestrzeni starych i nowych gwiazd w Holmerg IX wskazuje, że wiek gwiazd jest związany z ich pochodzeniem. Z symulacji komputerowych wynika, że trzy galaktyki M81, M82 oraz NGC 3077 przeszły blisko siebie około 200-300 milionów lat temu. To bliskie spotkanie wywołało proces formowania nowych gwiazd w Holmberg IX.

Przypisy edytuj

  1. a b c d Dane według NASA/IPAC Extragalactic Database.
  2. a b Dane według SIMBAD.
  3. Dane według Students for Exploration and Development of Space.
  4. Ark.f.A., 5, Nr 20, 1969
  5. F. Bertola i P. Maffei, "Two Faint Companions to M81", Astronomy and Astrophysics, tom 32, strona 117 (1974).

Linki zewnętrzne edytuj