Języki sentani
Języki sentani[1][2], także sentani-demta[3] – niewielka rodzina języków papuaskich używanych w prowincji Papua w Indonezji. Ich użytkownicy zamieszkują północno-wschodnią część prowincji[4].
| Obszar | |
|---|---|
| Podział |
• języki sentani właściwe |
| Kody rodziny językowej | |
| Glottolog | sent1261 |
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unicode. | |
Do języków sentani właściwych należą: sentani, nafri i tabla (tanahmerah, tepera)[a]. Język demta (sowari, muris) jest klasyfikowany odrębnie[4][5].
S.A. Wurm (1982) zaliczył je do języków transnowogwinejskich[6][7]. C.L. Voorhoeve (1969) sugerował w szczególności związek z językami asmat[5][8]. W.A. Foley (2018) oraz A. Pawley i H. Hammarström (2018) nie potwierdzają takiej ich przynależności[4][5]. M. Ross (2005) umiejscowił te języki w rozszerzonej wersji rodziny zachodniopapuaskiej (o charakterze spekulatywnym), łącząc je z językami wschodniej Ptasiej Głowy oraz burmeso i tause[9]. Wcześniej (1996) C.L. Voorhoeve odnotował szereg podobieństw leksykalnych między językami sentani a zachodniopapuaskimi (północnohalmaherskimi i zachodniej Ptasiej Głowy), lecz nie uznał ich za oznakę pokrewieństwa (rodziny te są bardzo odmienne typologicznie)[10].
Języki sentani zostały stosunkowo dobrze opisane (istnieje szereg publikacji poświęconych sentani i tabla), choć dokumentacja języków nafri i demta ogranicza się do list słownictwa[11].
System zaimków[12] edytuj
sentani tabla nafri demta 1. os. lp. də(yæ) də te(ye) mini 2. os. lp. wə(yæ) wə we(ye) we 3. os. lp. nə(yæ) nə ne(ye) ngane 1. os. lmn. (exclusivus) me(yæ) e me ngama 1. os. lmn. (inclusivus) e(yæ) 2. os. lmn. mə(yæ) we mai me 3. os. lmn. nə(yæ) nə ne(ye) kumbi
Uwagi edytuj
- ↑ Nie mylić z językiem sumeri z półwyspu Bomberai, również zwanym tanahmerah (Bright 1992 ↓, s. 418).
Przypisy edytuj
- ↑ Palmer 2018 ↓, s. 8.
- ↑ David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Sentani, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 25, Dallas: SIL International, 2022 [dostęp 2023-02-18] [zarchiwizowane z adresu 2023-02-18] (ang.).
- ↑ Voorhoeve 1969 ↓, przyp. 10, s. 470.
- ↑ a b c Pawley i Hammarström 2018 ↓, s. 74.
- ↑ a b c Foley 2018 ↓, s. 438.
- ↑ Bright 1992 ↓, s. 418.
- ↑ Wurm 1982 ↓, s. 147–148.
- ↑ Voorhoeve 1969 ↓, s. 468, 479.
- ↑ Ross 2005 ↓, s. 30.
- ↑ Voorhoeve 1994 ↓, s. 652, 668–669.
- ↑ Foley 2018 ↓, s. 439.
- ↑ Foley 2018 ↓, s. 440.
Bibliografia edytuj
- William Bright (red.): International Encyclopedia of Linguistics. T. 3. New York–Oxford: Oxford University Press, 1992. ISBN 0-19-505196-3. OCLC 23142584. (ang.).
- William A. Foley: The languages of Northwest New Guinea. W: Bill Palmer (red.): The Languages and Linguistics of the New Guinea Area: A Comprehensive Guide. Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2018, s. 433–568, seria: The World of Linguistics 4. DOI: 10.1515/9783110295252-004. ISBN 978-3-11-029525-2. OCLC 1041880153. (ang.).
- Bill Palmer: Language families of the New Guinea Area. W: Bill Palmer (red.): The Languages and Linguistics of the New Guinea Area: A Comprehensive Guide. Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2018, s. 1–20, seria: The World of Linguistics 4. DOI: 10.1515/9783110295252-001. ISBN 978-3-11-029525-2. OCLC 1041880153. (ang.).
- Andrew Pawley, Harald Hammarström: The Trans New Guinea family. W: Bill Palmer (red.): The Languages and Linguistics of the New Guinea Area: A Comprehensive Guide. Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2018, s. 21–195, seria: The World of Linguistics 4. DOI: 10.1515/9783110295252-002. ISBN 978-3-11-029525-2. OCLC 1041880153. (ang.).
- Malcolm Ross: Pronouns as a preliminary diagnostic for grouping Papuan languages. W: Andrew Pawley, Robert Attenborough, Robin Hide, Jack Golson (red.): Papuan pasts: cultural, linguistic and biological histories of Papuan-speaking peoples. Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 2005, s. 15–66, seria: Pacific Linguistics 572. ISBN 0-85883-562-2. OCLC 67292782. [dostęp 2023-02-12]. (ang.).
- Clemens L. Voorhoeve. Some notes on the linguistic relations between the Sentani and Asmat languages of New Guinea. „Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde”. 125 (4), s. 466–486, 1969. DOI: 10.1163/22134379-90002833. ISSN 0006-2294. OCLC 5672372709. JSTOR: 27861069. (ang.).
- Clemens L. Voorhoeve: Contact-induced change in the non-Austronesian languages in the north Moluccas, Indonesia. W: Tom Dutton, Darrell T. Tryon (red.): Language Contact and Change in the Austronesian World. Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 1994, s. 649–674, seria: Trends in Linguistics: Studies and Monographs 77. DOI: 10.1515/9783110883091.649. ISBN 978-3-11-088309-1. OCLC 853258768. (ang.).
- Stephen A. Wurm: Papuan Languages of Oceania. Tübingen: Narr, 1982. ISBN 3-87808-357-2. OCLC 8592292. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Sentani, [w:] Ethnologue: Languages of the World, Dallas: SIL International [dostęp 2023-02-19] (ang.).