Jan Kazimierz Kuczyński

Jan Kuczyński (ur. 1 lub 7 września 1907 w Częstochowie, poległ 14 września 1939 na Kępie Oksywskiej w obronie Gdyni[1][2][3][4]) – kapitan marynarki handlowej, żeglarz, nauczyciel żeglarstwa, autor podręczników żeglarskich.

Jan Kuczyński
Pełne imię i nazwisko

Jan Kazimierz Kuczyński

Data i miejsce urodzenia

1 lub 7 września 1907
Częstochowa

Data i miejsce śmierci

14 września 1939
Gdynia

Przyczyna śmierci

poległ

Zawód, zajęcie

marynarz, żeglarz, harcerz

Narodowość

polska

Alma Mater

Szkoła Morska w Tczewie

Życiorys i żeglarstwo edytuj

Był orędownikiem skupienia pod fachowym kierownictwem i nadania ściślejszych więzów organizacyjnych oraz ustalenia szerszego program rozwoju i ujednolicenia systemu szkolenia harcerskich drużyn żeglarskich, po spisie drużyn żeglarskich w 1930 roku.[5]

Podręczniki żeglarskie Kuczyńskiego powstawały pod wpływem potrzeb odczuwanych w ówczesnym środowisku harcerskim.[6])

Współtworzył (wraz z Witoldem Bublewskim i Józefem Michałowskim) opracowany w 1932, a wprowadzony na V Konferencji Kierownictwa Harcerskich Drużyn Żeglarskich wewnątrzharcerski system stopni żeglarskich obejmujący 5 stopni: wioślarz, żeglarz, żeglarz morski, sternik morski, kapitan żeglugi morskiej[7].

Dowodził jachtem Temida II podczas, pierwszego po zakupie w Travemünde, rejsu do Polski.[8]

W roku 1933 był uczestnikiem nieudanej wyprawy (w zamierzeniu: dokoła świata) na jachcie, powstałym z przebudowy rybackiego kutra z 1888 roku ożaglowanego jako kecz. Wyprawa zakończyła się podczas pierwszego sztormu pod Bornholmem. Jacht wysztrandował i został rozbity na kamienistej plaży, wszyscy uczestnicy (Wiesław Olszyna-Wilczyński, Jan Kuczyński, Wojciech Stypuła, Jan Stypuła) dotarli wpław do lądu i powrócili do Polski.[9]

W roku 1937 wyprawił się (wraz z 6 żeglarzami) do Szwecji szalupą wiosłowo-żaglową Wiking. Celem udanej wyprawy był eksperyment z zakresu ratownictwa.[10]

Współtwórca idei pozyskania harcerskiego szkunera - Zawisza Czarny[11] Był pierwszym kapitanem tego żaglowca, pod jego kierownictwem statek Petrea przebudowano na harcerski jacht żaglowy[12]

Upamiętnienie edytuj

  • Szkoła Podstawowa w Karwi obrała sobie Kuczyńskiego za patrona[3]
  • Imię Jan Kuczyński nosił jacht Harcerskiego Jacht Klubu "Wodnik"[13][14].

Publikacje edytuj

  1. Jan Kuczyński: Manewrowanie jachtem żaglowym, Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1932.
  2. Jan Kuczyński: Praktyczne wiadomości z astronomji żeglarskiej, Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1932.
  3. Jan Kuczyński: Jachtowa praktyka Morska, Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1933.
  4. Jan Kuczyński: Roboty jachtowo-żaglowe na stopień żeglarza, Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1933.
  5. Jan Kuczyński: Jachtowa żegluga morska, Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1939.

Przypisy edytuj

  1. Biogram na stronie Uniwersytetu Morskiego w Gdyni
  2. Włodzimierz Głowacki: Dzieje żeglarstwa polskiego. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1989, s. 380. ISBN 83-215-3276-4.
  3. a b Biogram na stronie Szkoły Podstawowej im. Jana Kazimierza Kuczyńskiego w Karwi
  4. Żeglarz, co szalupą na Gotlandię popłynął [online], trojmiasto.pl, 18 września 2017 [dostęp 2024-03-28] (pol.).
  5. Włodzimierz Głowacki: Dzieje żeglarstwa polskiego. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1989, s. 221. ISBN 83-215-3276-4.
  6. Włodzimierz Głowacki: Dzieje żeglarstwa polskiego. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1989, s. 225. ISBN 83-215-3276-4.
  7. Włodzimierz Głowacki: Dzieje żeglarstwa polskiego. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1989, s. 226. ISBN 83-215-3276-4.
  8. Włodzimierz Głowacki: Dzieje żeglarstwa polskiego. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1989, s. 304. ISBN 83-215-3276-4.
  9. Włodzimierz Głowacki: Dzieje żeglarstwa polskiego. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1989, s. 315. ISBN 83-215-3276-4.
  10. Włodzimierz Głowacki: Dzieje żeglarstwa polskiego. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1989, s. 316. ISBN 83-215-3276-4.
  11. Encyklopedia żeglarstwa, Jacek Czajewski (red.), Jerzy Arszyłowicz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 164, ISBN 83-01-11914-4, OCLC 69269903.
  12. Morze i my. Zawisza Czarny, [w:] Żeglarz. Miesięcznik dla młodzieży poświęcony pracy na morzu, 1947 (nr 8-9), s. 16 [dostęp 2024-03-28] (pol.).
  13. Sprawozdanie z działalności GOZŻ 1979/80
  14. Sejmik Harcerskiego Ośrodka Morskiego w Pucku [online], zagle.se.pl [dostęp 2024-04-01] (pol.).

Bibliografia edytuj