Jaskinia Naciekowa
Jaskinia Naciekowa – jaskinia we wschodnich zboczach Doliny Kościeliskiej w Tatrach Zachodnich. Położona jest w dolomitowo-wapiennym masywie Organów, ok. 60 m powyżej Jaskini Zimnej, w pobliżu Zbójnickiej Nyży, Jaskini pod Ostrewką i Jaskini Krwawego Nosa, obok Schronu przy Naciekowej i Korytarza do Naciekowej. Jest to jaskinia rozwinięta horyzontalnie, o trzech otworach wejściowych położonych na wysokościach 1188 m (otwór główny), 1199 m, 1180 m n.p.m.[1]. Jej długość wynosi 1210 metrów, a deniwelacja 97 metrów[2].
 Wylot jaskini | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Właściciel | |
| Długość |
1210 m |
| Głębokość |
62 m |
| Deniwelacja |
97 m |
| Wysokość otworów |
1188, 1199, 1180 m n.p.m. |
| Wysokość otworów nad dnem doliny |
188 m |
| Ekspozycja otworów |
ku SW, ku SW, ku S |
| Data odkrycia |
maj 1934 roku |
| Odkrywca |
Stefan Zwoliński i Jerzy Zahorski |
| Kod |
(nr inwentarzowy PIG) T.D-08.14 |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°14′58″N 19°52′06″E/49,249444 19,868333
| |
Jaskinia słynie z licznych nacieków, które wśród tatrzańskich jaskiń należą do najlepiej rozwiniętych. Od nacieków tych pochodzi nazwa jaskini.
Opis jaskini edytuj
Korytarze jaskini tworzą zamkniętą pętlę. Cały główny ciąg można przejść bez liny, brak w nim bowiem większych studni i kominów. Takie występują jedynie w bocznych odnogach jaskini.
Od głównego otworu idzie w dół korytarz, który przechodzi w Komorę Wejściową. Stąd ciąg prowadzi do Komory Trójkątnej i dalej do Salki z Rysą i Komory z Wantami. W prawo odchodzi Korytarz Grzybkowy idący do szczeliny łączącej się z korytarzykiem uchodzącym w partiach za otworem południowym.
Ciąg główny biegnie do Sali Odkrywców, Galerii Naciekowej i Szczeliny Zapieraczkowej. Zaraz za Komorą z Wantami odchodzi boczny korytarz do Małej Komory, a dalej do ciasnych szczelin i korytarzyka wychodzącego na powierzchnię. Jest to otwór górny jaskini położony w pobliżu Jaskini Krwawego Nosa. Ze Szczeliny Zapieraczkowej dochodzi się do Sali Złomisk. W końcu sali, po prawej stronie wznosi się 40-metrowej wysokości komin, jego strop stanowi najwyższy punkt jaskini.
Ciąg główny prowadzi natomiast z Sali Złomisk do Salki Biwakowej i Rozdziela. Jest to miejsce, w którym jaskinia rozdziela się na kilka ciągów. Jeden idzie do Studni Białych Komarów i ciasnych korytarzyków, drugi do dawnego syfonu – Rotundy i paru korytarzy kończących się szczelinami, trzeci do Białego Korytarza kończącego się ciasnymi korytarzykami.
Główny ciąg natomiast prowadzi obszernym korytarzem do Salki z Kolumną (w bok znajduje się Studnia pod Kolumną), a dalej dwoma równoległymi korytarzami do Sali z Zameczkami (w bok odchodzi korytarz do Studni pod Lalką). Dalej ciąg główny idzie do rozgałęzienia korytarzy – Wideł. W bok odchodzi ciąg do Błotnej Salki. Na wprost natomiast dochodzi się do Strzelistej Salki i Syfonu Niezapominajka. Jeżeli jest w nim woda (zimą w czasie mrozów osusza się całkowicie), można go obejść przez zacisk Dusiciel. Następnie jest salka Bacówka i Salka z Niedźwiedziem. Stąd odchodzą korytarzyki. Lewy do południowego otworu, prawy do szczeliny łączącej się z Korytarzem Grzybkowym.
Ciąg do Błotnej Salki. Z Wideł dochodzi się do I i II Progu Naciekowego oraz Salki z Jeziorkiem. Dalej korytarz idzie do Sali Kapucynów, Skośnej Sali i przez błotny syfon do Błotnej Salki kończącej się studnią[3][2].
Przyroda edytuj
Szata naciekowa jaskini jest bardzo bogata. Występują w niej draperie, stalaktyty, stalagmity, marmity. nacieki kalcytowe i mleko wapienne. Największe ich nagromadzenie znajduje się w Galerii Naciekowej, Sali z Zameczkami i ciągu do Błotnej Salki.
Większym zbiornikiem wody jest okresowy Syfon Niezapominajka. W wielu miejscach występuje deszcz podziemny[2][3].
W Salce z Niedźwiedziem został znaleziony kompletny szkielet niedźwiedzia brunatnego. Znajduje się on w Muzeum Przyrodniczym TPN.
Historia odkryć edytuj
Otwór wejściowy obecnej jaskini, w postaci niewielkiego schroniska skalnego, w 1934 r. odkryli Stefan Zwoliński i Jerzy Zahorski.
Pierwsze 400 m korytarzy odkryli (po przekopaniu ciasnego zacisku, pokrytego grubą warstwą mleka wapiennego) i zbadali w dniu 13 września 1959 r. Jerzy Bieniaszewski, Jan Rudnicki i Hanna Sobol ze Speleoklubu Warszawskiego. Odkryte obszerne korytarze przechodziły w duże komory zawaliskowe[4].
W 1976 i 1977 roku Paweł Jędrzejczak i Andrzej Renes z Zakopanego odkryli dalsze kilkaset metrów korytarzy, w 1979 r. zbadano ostatnie korytarze, aż do najwyższego, południowego wylotu jaskini[5].
Przypisy edytuj
- ↑ Jaskinie Tatr [online], 16 sierpnia 2017 [dostęp 2018-10-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-16].
- ↑ a b c Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [online], jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2016-02-26].
- ↑ a b Jerzy Grodzicki (red.), Jaskinie Tatrzańskiego Parku Narodowego. Jaskinie wschodniego zbocza Doliny Kościeliskiej, PTPNoZ, Warszawa, 1993.
- ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ Jaskinia Naciekowa, Polska Strona Taternictwa Jaskiniowego pod patronatem KTJ PZA [online], www.sktj.pl [dostęp 2016-02-26].
Bibliografia edytuj
- Oficjalna Polska Strona Taternictwa Jaskiniowego przy KTJ PZA – opis jaskini, zdjęcia, plan. [dostęp 2010-o3-25].
- Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- Rudnicki R.: Odkrycie nowej jaskini w Tatrach, w: „Wierchy” R. 29 (1960), Kraków 1961, s. 203.