Wikipedia

Jerzy Tęsiorowski

Jerzy Tęsiorowski, ps. „Zawada” (ur. 12 lipca 1915[1] w Kaliszu[2] albo w Bukowcu[3][a], zm. 27 lutego 1991 w Warszawie[2]) – oficer Wojska Polskiego, uczestnik kampanii wrześniowej 1939 roku, członek Kedywu Armii Krajowej, odznaczony orderem Virtuti Militari.

Życiorys edytuj

Syn prawnika Władysława Tęsiorowskiego[b] i Marii zd. Stasinieckiej[2]. W 1934 ukończył Gimnazjum im. A. Asnyka w Kaliszu[6]. Po maturze wstąpił do Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej, następnie podjął służbę w 74 Górnośląskim Pułku Piechoty w Lublińcu[2].

W macierzystym pułku zastał go wybuch II wojny światowej, podczas kampanii wrześniowej w stopniu podporucznika dowodził plutonem, został ranny, po zakończeniu walk uciekł z niemieckiego szpitala i przystąpił do konspiracji[2]. Początkowo był członkiem Związku Odwetu Okręgu Warszawskiego ZWZ[2], pod koniec 1942 został dowódcą oddziału dywersji bojowej o kryptonimie „DB-22”, działającego w ramach Kedywu Obwodu VI Praga AK[7]. W tym czasie posiadał stopień porucznika[8].

Wiosną 1943 oddział dowodzony przez por. „Zawadę” był w sile kompanii i składał się z 3 samodzielnych plutonów po około 30-40 ludzi, ponadto „Zawadzie” podlegała też kilkunastoosobowa drużyna[7].

Jedną z bardziej znanych akcji bojowych warszawskiego Kedywu było zlikwidowanie radcy Kurta Hoffmanna, kierownika warszawskiego Arbeitsamtu (urzędu pracy), odpowiedzialnego za masowe wywózki polskiej ludności na roboty przymusowe do Niemiec i krajów okupowanych[9]. Pierwszy nieudany zamach miał miejsce w dniu 3 marca 1943. Kolejnego, zakończonego sukcesem, tj. zabiciem Hoffmanna dokonał 9 kwietnia 1943 oddział Kedywu pod dowództwem por. "Zawady"[10]. Za swoje zasługi otrzymał Krzyż Walecznych i order Virtuti Militari[2].

W zrealizowanym w czasach PRL popularnym serialu ”Polskie drogi” zabicie Kurta Hoffmanna zostało przypisane członkom prokomunistycznej Armii Ludowej[11].

W maju 1944 Tęsiorowski został aresztowany przez Niemców i osadzony na Pawiaku[2]. Po ciężkim śledztwie, mimo którego nie dał się złamać i nie został rozpoznany, 30 lipca 1944 trafił do obozu koncentracyjnego Gross-Rosen, skąd po trzech dniach przewieziono go do obozu pracy w Pępicach koło Brzegu (Arbeitslager Brieg), będącego filią Gross-Rosen[12]. Stamtąd, 5 stycznia 1945[2] Tęsiorowski z kilkunastoma innymi współwięźniami, po uprzednim obezwładnieniu wartowników, dokonał brawurowej ucieczki samochodem, przy czym jemu jako jednemu z nielicznych udało się przeżyć[12]. Po kilku dniach dotarł do znanego mu Lublińca, gdzie odnalazł przedwojennych znajomych. Tam doczekał wejścia wojsk radzieckich (18 stycznia 1945)[12].

Po wojnie przebywał na Śląsku. Po ujawnieniu podjął służbę w Wojsku Polskim w stopniu majora. W lipcu 1945 został aresztowany przez komunistyczny Urząd Bezpieczeństwa i osadzony na kilka miesięcy w więzieniu. Potem pracował w Karpaczu i Warszawie, gdzie poznał swoją żonę Annę[2]. Był przewodniczącym zarządu Koła Kedywiaków przy Światowym Związku Żołnierzy AK, a także aktywnym członkiem Stowarzyszenia Asnykowców (wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Adama Asnyka w Kaliszu)[2].

Zmarł 27 lutego 1991 w Warszawie, został pochowany na Powązkach Wojskowych[13].

Zobacz też edytuj

  • Krystyna Tustanowska, nauczycielka I LO im. A. Asnyka w Kaliszu, rzekoma uczestniczka akcji zamachu na Kutscherę i odbicia "Rudego"

Uwagi edytuj

  1. ↑ Dostępne źródła nie precyzują, o który Bukowiec chodzi.
  2. ↑ Przed II wojną Władysław Tęsiorowski wykonywał zawód komornika sądowego[4], po wojnie był adwokatem w Ostrowie Wielkopolskim[2], zmarł 11 kwietnia 1958 podczas rozprawy sądowej[5].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Instytut Pamięci Narodowej: Inwentarz archiwalny IPN. [dostęp 2021-05-31]. (pol.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l Bladowski 1992 ↓.
  3. ↑ Kobielec 2004 ↓, s. 48.
  4. ↑ Kalendarz. Informator sądowy na 1936 rok. Warszawa: Bibljoteka Prawnicza, 1936, s. 159.
  5. ↑ Z karty żałobnej. „Palestra”. II (7-8(9)), s. 97, 1958. (pol.). 
  6. ↑ Walczak 1998 ↓, s. 213.
  7. ↑ a b Witkowski 1984 ↓, s. 61.
  8. ↑ Witkowski 1984 ↓, s. 70.
  9. ↑ Witkowski 1984 ↓, s. 135.
  10. ↑ Witkowski 1984 ↓, s. 249-250.
  11. ↑ Chlebowski 1990 ↓, s. 364.
  12. ↑ a b c Kobielec 2004 ↓.
  13. ↑ Wyszukiwarka grobów w Warszawie. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Warszawie. [dostęp 2022-01-05].

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jerzy_Tęsiorowski&oldid=69604315”