Joanna Wojciechowicz
Joanna Elżbieta Wojciechowicz z domu Kaliszczak (ur. 4 listopada 1944 w Ostrowcu Świętokrzyskim[1]) – polska architektka, działaczka opozycyjna w okresie PRL.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
architektka, urzędniczka, działaczka opozycyjna |
| Alma Mater | |
| Rodzice |
Zbigniew, Anna |
| Małżeństwo |
Piotr Wojciechowicz, Guy Kramer |
| Dzieci | |
| Odznaczenia | |
 
| |
.jpg)
Życiorys edytuj
Joanna Wojciechowicz w 1970 ukończyła studia na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej[2].
W latach 1970–1977 pracowała jako projektantka w Miejskiej Pracowni Urbanistycznej w Gdańsku, a w latach 1977–1980 w Wydziale Architektury Urzędu Miasta Gdańska[2].
W 1979 zaczęła współpracę z Wolnymi Związkami Zawodowymi Wybrzeża i Ruchem Młodej Polski. W sierpniu 1980 uczestniczyła w strajku w Stoczni Gdańskiej. Była łączniczką między rejestrującymi się w Międzyzakładowym Komitecie Strajkowym zakładami a Prezydium MKS oraz tłumaczką z angielskiego dla zachodnich dziennikarzy. Od września 1980 należała do NSZZ „Solidarność”. W październiku–listopadzie 1980 kierowała Pracownią Plastyczną Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego w Gdańsku, od października 1980 w tamtejszym Dziale Rozpowszechniania Informacji. We wrześniu 1980 z Mieczysławem Cholewą, Ryszardem Czajkowskim i synem Michałem (ur. 1964, ojciec – Piotr[3]) współzakładała Radiową Agencję „Solidarność” (RAS) przy gdańskim MKZ. Od lutego 1981 była zaangażowana w Komitet Obrony Więzionych za Przekonania w Gdańsku[2].
13 grudnia 1981 została internowana, a następnie osadzona w obozach w Strzebielinku, Bydgoszczy-Fordonie, Gołdapi, Darłówku (współtworzyła tam gazetkę „Internowanka”). Zwolniona 23 lipca 1982[2]. Internowany został także jej syn Michał[4]. 23–27 grudnia 1984 uczestniczyła w głodówce w kościele św. Stanisława Kostki w Gdańsku przeciwko aresztowaniu Andrzeja Gwiazdy. W maju 1988 wraz z Barbarą Madajczyk-Krasowską, Sławomirem Majewskim, Edmundem Krasowskim i Joanną Urban odpowiadała za obsługę informacyjną strajku w Stoczni Gdańskiej. Jej mieszkanie służyło wówczas za punkt kontaktowy dla zachodnich dziennikarzy. Następnie współzakładała Gdańską Agencję Informacyjną (GAI), którą kierowała od maja 1988 do czerwca 1989[2]. Wśród jej pracowników w GAI znaleźli się między innymi Jacek i Jarosław Kurscy oraz Piotr Semka[4]. W sierpniu 1988 podczas strajków w Trójmieście jej mieszkanie i parafia św. Brygidy w ramach GAI ponownie odgrywały role centrum informacyjnego dla zagranicznych dziennikarzy. W lutym–maju 1989 była współorganizatorką protestów w Trójmieście przeciwko budowie elektrowni jądrowej w Żarnowcu[2].
W 1989 wyjechała do Stanów Zjednoczonych, gdzie bywała już w latach 70.[5] Wcześniej do USA przeprowadził się jej syn. Do 2004 pracowała jako tłumaczka medyczna i opiekunka chorych w Seattle oraz w Mukilteo. Następnie pracowała na ranczu w Corvallis, które później prowadziła. W 2014 wróciła do Polski. Przez cztery lata jej mężem był Guy Kramer, Amerykanin pochodzenia polskiego[2][4].
W 2022 wydała w formie książkowej Wspomnienia 1948–2021[6].
Wojciechowicz była jedną z osób, których wizerunek znalazł się w 2019 na muralu „Kobiety Wolności” na stacji PKM Strzyża w Gdańsku[7][8]. Jedna z bohaterek wydanej w 2016 książki Anny Herbich Dziewczyny Solidarności[9].
Za działalność opozycyjną została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2006)[10] oraz Krzyżem Wolności i Solidarności (2016)[11].
Córka Zbigniewa i Anny[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych" [online], Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [dostęp 2023-05-02] [zarchiwizowane z adresu 0203-05-02].
- ↑ a b c d e f g Wojciechowicz Joanna - Biogramy [online], Encyklopedia Solidarności [dostęp 2023-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2023-03-15].
- ↑ Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych" [online], Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [dostęp 2023-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-26].
- ↑ a b c Anna Herbich, Reżim uwięził jej 17-letniego syna i chciał zrobić z niej zdrajczynię. Historia Joanny Wojciechowicz [online], gazeta.pl, 7 października 2016 [dostęp 2023-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2023-05-02].
- ↑ Ile kobiet "Solidarności" potrafisz wymienić? [online], kobieta.interia.pl, 4 czerwca 2022 [dostęp 2023-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2022-07-03].
- ↑ Joanna Wojciechowicz, Wspomnienia 1948–2021, Wydawnictwo Czerwony Pająk, 2022, ISBN 978-83-954847-8-0.
- ↑ Izabela Biała, Kobiety Wolności – niezwykły mural na stacji PKM Strzyża przypomina polskie opozycjonistki [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta, 5 lipca 2019 [dostęp 2021-05-14] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-02].
- ↑ Anna Dobiegała, Joanna Wojciechowicz: zorganizowała u siebie punkt kontaktowy dla zagranicznych dziennikarzy [online], wysokieobcasy.pl, 5 lipca 2019 [dostęp 2023-05-02] [zarchiwizowane z adresu 2022-10-06].
- ↑ Anna Herbich, Dziewczyny z Solidarności, wyd. I, Kraków 2016, ISBN 978-83-240-3464-2, OCLC 970696532.
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 grudnia 2006 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2007 r. nr 23, poz. 257).
- ↑ Postanowienie nr rej. 295/2016 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 29 lipca 2016 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 2016 r. poz. 884).