Johan August Halvorsen (ur. 15 marca 1864 w Drammen, zm. 4 grudnia 1935 w Oslo) – norweski kompozytor, dyrygent i skrzypek.

Johan Halvorsen
Ilustracja
Imię i nazwisko

Johan August Halvorsen

Data i miejsce urodzenia

15 marca 1864
Drammen

Pochodzenie

norweskie

Data i miejsce śmierci

4 grudnia 1935
Oslo

Zawód

kompozytor, dyrygent, skrzypek

Odznaczenia
Komandor Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa Komandor Orderu Danebroga (Dania) Krzyż Kawalerski Orderu Białej Róży Finlandii

Kariera muzyczna edytuj

Od najmłodszych lat uczył się gry na skrzypcach. Teorię muzyki studiował najpierw w Sztokholmie, potem w Lipsku, a także w Berlinie i w Petersburgu. Jako skrzypek zadebiutował w roku 1882 na koncercie w Drammen. Był koncertmistrzem różnych orkiestr oraz nauczycielem gry na skrzypcach. W latach 1892-1898 pracował w Bergen w charakterze dyrygenta teatru i towarzystwa muzycznego „Harmonien”. W latach 1899-1929 zajmował stanowisko dyrygenta Teatru Narodowego w Kristianii. W Helsinkach, w Bergen i w Kristianii założył trzy kwartety smyczkowe, z którymi koncertował. Na prośbę Edvarda Griega zapisał melodie norweskich tańców ludowych i opracował je na skrzypce solo[1].

Halvorsen znacznie przyczynił się do ożywienia środowisk muzycznych w Norwegii na przełomie XIX i XX wieku. Pracując w teatrze w Kristianii włączył do repertuaru co najmniej 27 oper oraz poprowadził ponad 200 koncertów symfonicznych. Jako kompozytor był związany z nurtem narodowym i romantycznym reprezentowanym przez Edvarda Griega i Johana Svendsena. Inspirację czerpał przede wszystkim z norweskiego folkloru[2].

W 1908 Halvorsen skomponował koncert skrzypcowy, którego premiera odbyła się w 1909, w wykonaniu Kathleen Parlow i Filharmoników Berlińskich. Rok później koncert zaginął i został odnaleziony dopiero po ponad stu latach w bibliotece w Toronto[3]. 3 lipca 2016 odbyła się jego ponowna premiera w ramach Risør Chamber Music Festival, w wykonaniu Henninga Kraggeruda z towarzyszeniem Norweskiej Orkiestry Kameralnej.

Odznaczenia edytuj

Główne dzieła edytuj

Muzyka do przedstawień edytuj

Operetka edytuj

  • Mod Nordpolen, operetka w 3 aktach (1911)

Utwory orkiestrowe edytuj

  • Bojarenes inntogsmarsj (1895)
  • Festovertyre, op. 16 (1899)
  • Koncert skrzypcowy, op. 28 (1908)
  • Bjørnstjerne Bjørnson in Memoriam, op. 30 (1910)
  • Norway's Greeting to Theodore Roosevelt, op. 31 (1910)
  • Suite ancienne ku pamięci Ludviga Holberga, op. 31 (1911)
  • Festmarsj, op. 32
  • Norske rapsodie No. 1 (1919–1920)
  • Norske rapsodie No. 2 (1919–1920)
  • Symfonia I c-moll (1923)
  • Symfonia II d-moll Fatum (1924)
  • Symfonia III C-dur (1929)
  • Festovertyre, op. 38

Kameralistyka edytuj

  • 6 Stimmungsbilder na skrzypce i fortepian (1890)
  • Suita g-moll na skrzypce i fortepian (1890)
  • Danses norvégiennes na skrzypce i fortepian (1897)
  • Elegie na skrzypce i fortepian (1897)
  • Passacaglia g-moll na motywach suity klawesynowej Georga Friedricha Händla na skrzypce i altówkę (1897)
  • Sarabande con variazioni d-moll według tematu z Georga Friedricha Händla na skrzypce i altówkę (1897)
  • Crépuscule na skrzypce i fortepian (1898)
  • Kwartet smyczkowy, op. 10
  • Norske viser og danse, 30 aranżacji na skrzypce i fortepian

Przypisy edytuj

  1. Zofia Chechlińska, Johan Halvorsen, [w:] Encyklopedia muzyczna, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1979-2011, t. 4, s. 21.
  2. Zofia Chechlińska, Johan Halvorsen, [w:] Encyklopedia muzyczna, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1979-2011, t. 4, s. 22.
  3. Laurie Niles: Interview with Henning Kraggerud: Reviving the Long-Lost Halvorsen Violin Concerto. [w:] Violinist.com [on-line]. 2017-02-09. [dostęp 2017-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-11)]. (ang.).
  4. a b c Johan Halvorsen. Norsk Biografisk Leksikon. [dostęp 2020-02-07]. (norw.).