Jurcawa
Jurcawa (błr. Юрцава; ros. Юрцево, Jurcewo) – wieś na Białorusi, w rejonie orszańskim obwodu witebskiego, około 11 km na północ od Orszy.
.jpg) Zamek Lubomirskich od strony rzeki, Napoleon Orda, 1877, akwarela | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+375 216 |
| Kod pocztowy |
211018 |
| Tablice rejestracyjne |
2 |
Położenie na mapie obwodu witebskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 54°36′14,8″N 30°22′18,2″E/54,604111 30,371722
| |
W pobliżu znajduje się przystanek kolejowy Jurcawa, położony na linii Witebsk - Orsza.
Historia edytuj
Zaścianek szlachecki położony był w końcu XVIII wieku w powiecie orszańskim województwa witebskiego[1].
Po I rozbiorze Polski w 1772 roku Jurcewo, wcześniej należące do województwa witebskiego Rzeczypospolitej, znalazło się na terenie powiatu orszańskiego guberni witebskiej Imperium Rosyjskiego. Majątek ten należał do ogromnego klucza Borystenów, będącego własnością rodu Lubomirskich[2]. Na początku XIX wieku Jurcewo było częścią majątku Konstantego Lubomirskiego (1786–1870), rosyjskiego generała, wnuka polskiego magnata Stanisława Lubomirskiego. Po śmierci Konstantego na mocy testamentu podzielono majątek i Jurcewo otrzymała jego córka Jadwiga (1828–1908), żona Adama Grabowskiego. Ostatnią właścicielką Jurcewa była zapewne ich córka, Maria (1861–1946), żona Hieronima Druckiego-Lubeckiego[3].
Po ustabilizowaniu się granicy polsko-radzieckiej w 1921 roku Jurcawa znalazła się na terenie ZSRR. Od 1991 roku znajduje się na terenie Republiki Białorusi[4].
Pałac – zamek edytuj
Konstanty Lubomirski wybudował tu w I połowie XIX wieku na wysokim brzegu rzeki eklektyczno-neogotycki pałac, zwany „zamkiem”. Pałac ten przez wiele lat był niewykończony, do co najmniej około 1880 roku[2][3][4]. Był to zwarty, dwupiętrowy budynek z dwiema basztami. Pałac ten przetrwał wojny i rewolucję. W czasach współczesnych przez wiele lat mieścił się tu szpital[5]
Pałac był otoczony przez park[5]. W pobliżu pałacu było kilka innych budynków, widocznych np. na obrazie Napoleona Ordy, w tym m.in. oficyny, z których w 2014 roku pozostały jedynie resztki[5].
Majątek w Jurcewie jest opisany w 1. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[3].
Przypisy edytuj
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 84.
- ↑ a b Borystenów, do którego klucza należało Jurcewo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 338.
- ↑ a b c Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 1: Województwa mińskie, mścisławskie, połockie, witebskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991, s. 297, ISBN 83-04-03713-0, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
- ↑ a b Jurcewo na stronie Radzima.org. [dostęp 2015-05-15].
- ↑ a b c Jurcewo na stronie Atlas Białorusi. [dostęp 2015-05-15].