Kłodnica (Kędzierzyn-Koźle)

część miasta Kędzierzyna-Koźla w województwie opolskim

Kłodnica (niem. Klodnitz[4]) – część miasta[5][2] oraz jedno z 16 osiedli administracyjnych miasta Kędzierzyna-Koźla. Siedziba Rady Osiedla znajduje się przy ulicy Kłodnickiej 38A. Przewodniczącą Zarządu Osiedla (2023) jest Dorota Tomala[6].

Kłodnica
część miasta i osiedle administracyjne Kędzierzyna-Koźla
Ilustracja
Śluza Kłodnica na Kanale Gliwickim od strony dolnej wody
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

kędzierzyńsko-kozielski

Miasto

Kędzierzyn-Koźle

Data założenia

1532

Prawa miejskie

1973–1975

W granicach Kędzierzyna-Koźla

30 października 1975[1]

SIMC

0965476[2]

Zarządzający

Dorota Tomala

Populacja (2022[3])
• liczba ludności


3837

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

47-200

Tablice rejestracyjne

OK

Położenie na mapie Kędzierzyna-Koźla
Mapa konturowa Kędzierzyna-Koźla, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kłodnica”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kłodnica”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Kłodnica”
Położenie na mapie powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego
Mapa konturowa powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Kłodnica”
Ziemia50°20′50″N 18°10′10″E/50,347222 18,169444

Dawniej wieś i gmina jednostkowa. Od 1945 gromada (sołectwo) w zbiorowej gminie Kłodnica w Polsce (której była siedzibą)[7]. W latach 1954–1959 w gromadzie Kłodnica (będąc jej siedzibą)[8], 1959–1972 na prawach osiedla[9], a 1973–1975 odrębne miasto[10]. 30 października 1975 włączona do miasta Kędzierzyna[11], przemianowanego 3 listopada 1975 na Kędzierzyn-Koźle[12].

Kłodnica położona jest w centralnej (obszarowo) części miasta, między Kędzierzynem a Koźlem, przy ujściu Kanału Kłodnickiego i Kanału Gliwickiego do Odry[13].

Nazwa edytuj

7 maja 1946 r. ustalono urzędową polską nazwę miejscowości – Kłodnica, określając drugi przypadek jako Kłodnicy, a przymiotnik – kłodnicki[4].

Historia edytuj

W zapiskach z 1303 zachowała się informacja o istnieniu wsi Kłodnica. W 1783 Kłodnica liczyła 383 mieszkańców. W 1814 Kłodnica uwolniła się od pańszczyzny.

W latach 1792–1821 wybudowano Kanał Kłodnicki, który pobudził rozwój gospodarczy okolic Koźla. Po Kanale Kłodnickim kursowało rocznie ponad tysiąc statków, przewożąc głównie towary z Gliwic do manufaktury w Sławięcicach oraz do składnicy towarów żelaznych utworzonej u ujścia Kanału do Odry. W 1861 wybudowano bocznicę kolejową z Kędzierzyna do przystani przy Kanale Kłodnickim.

Liczba ludności w miejscowości[14] 1845 1855 1861
Kłodnica 1217 1377 1505

W 1910 w Kłodnicy mieszkało 3709 osób.

9 listopada 1919 władze niemieckie przeprowadziły na Górnym Śląsku wybory komunalne. W powiecie kozielskim strona polska zdobyła w Kłodnicy 3 z 12 mandatów. W plebiscycie w Kłodnicy padło 1535 głosów za Niemcami i 494 za przyłączeniem do Polski[15].

Podczas III powstania śląskiego 10 maja 1921 nacierające od wschodu siły powstańcze dowodzone przez ppor. W. Fojkisa zdobyły Kłodnicę i Koźle-Port, wypierając Niemców na drugi brzeg Odry do Koźla. 4 czerwca 1921 niemieckie oddziały przeszły do kontrofensywy, odbijając Koźle-Port, Kłodnicę i Kędzierzyn[16]. 17-letni Franz Weiss, mieszkaniec Górki Prudnickiej, został rozstrzelany 5 czerwca 1921 przy Kanale Kłodnickim, ponieważ uznano go za polskiego szpiega, gdy próbował przedostać się z Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego do swojej rodzinnej miejscowości[17].

W lipcu 1922 powiat kozielski został oficjalnie przekazany administracji niemieckiej i z powrotem włączony do Niemiec.

Liczba ludności w miejscowości[18] 1910 1925 1929 1935 1939
Kłodnica 3736 4123 4173 4670 4943

31 stycznia 1945 Armia Czerwona zajęła Kłodnicę. 21 marca 1945 rozpoczęło się przejmowanie od Armii Czerwonej obiektów gospodarczych w powiecie kozielskim. Na początku 1946 w Kłodnicy mieszkało 3098 osób.

Ludność miejscowości według spisu powszechnego[19] 1950 1960 1970
Kłodnica 3340 3677 4500

25 września 1954 reforma podziału administracyjnego powołała na terenie powiatu kozielskiego 30 gromad, w tym Gromada Kłodnicy. W listopadzie 1959 Kłodnica otrzymała status osiedla.

1 stycznia 1973 Kłodnica otrzymała prawa miejskie[20].

15 października 1975 nastąpiło połączenie miast Koźla, Kędzierzyna, Kłodnicy i Sławięcic oraz 3 wsi (Lenartowic, Miejsca Kłodnickiego i Cisowej) – początek dzisiejszego miasta Kędzierzyn-Koźle.

Zabytki edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[21]:

  • dom, ul. Ignacego Krasickiego 12, drewniany, z XIX wieku, nie istnieje

inne zabytki:

Jest to jedyny kanał ze śluzami komorowymi zachowany w Europie. W granicach miasta zachowało się 5 śluz.
  • kaplica pańszczyźniana, ul. Stanisława Wyspiańskiego.

Komunikacja edytuj

Układ drogowy edytuj

W Kłodnicy znajduje się skrzyżowanie drogi krajowej nr 40 z drogą wojewódzką 423.

Komunikacja miejska edytuj

Miejski Zakład Komunikacyjny w Kędzierzynie-Koźlu posiada w dzielnicy Kłodnica 7 przystanków autobusowych: Wyspiańskiego I, Wyspiańskiego II, Kościół, Kanał, Szkoła specjalna, Skrzyżowanie, Krasickiego.

Przez Kłodnicę przebiega siedem linii autobusowych, na trasach: 1, 2, 4, 10, 13, 14, 15. Dodatkowo wybrane kursy linii nr 5.

Kultura edytuj

  • Filia nr 10 (ul. Ignacego Krasickiego 1) Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kędzierzynie-Koźlu. Oferuje dostęp do Internetu.
  • Osiedlowy Dom Kultury w Kłodnicy.

Edukacja edytuj

  • Zespół Szkół Miejskich nr 2 (dawniej Publiczna Szkoła Podstawowa nr 15 im. Jana Kochanowskiego oraz Publiczne Gimnazjum nr 2), ul. Karola Szymanowskiego 19.
  • Zespół Szkół im. Jana Brzechwy (Podstawowa i Gimnazjum), ul. Ignacego Krasickiego 10.

Kościoły i Związki Wyznaniowe edytuj

Sport edytuj

  • Kompleks sportowo-rekreacyjny (ul. Sportowa 15) – wykorzystywany do szkolenia i rozgrywek w piłce nożnej oraz do organizacji imprez sportowych, rekreacyjnych, kulturalnych i innych.

Władze miasta edytuj

Naczelnik miasta:

Dalej patrz Kędzierzyn-Koźle.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Dz.U. z 1975 r. nr 35, poz. 198
  2. a b GUS. Rejestr TERYT
  3. Liczba mieszkańców Kędzierzyna-Koźla (2022)
  4. a b Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości. M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85.
  5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Skład Rady oraz Zarządu Osiedla Kłodnica
  7. Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.)
  8. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 27 grudnia 1954 r., Nr. 12, Poz. 68
  9. Dz.U. z 1959 r. nr 65, poz. 387
  10. Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
  11. Dz.U. z 1975 r. nr 35, poz. 198
  12. M.P. z 1975 r. nr 34, poz. 210
  13. Kłodnica, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-06-04].
  14. Kędzierzyn-Koźle Monografia Miasta, Państwowy Instytut Naukowy w Opolu, Opole 2001.
  15. Wyniki plebiscytu. [dostęp 2014-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)].
  16. Encyklopedia powstań śląskich, Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1982.
  17. Robert Hellfeier, Tajemnica płyty nagrobnej, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 42 (1551), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 14 października 2020, s. 14, ISSN 1231-904X.
  18. S. Golachowski Materiały do statystyki narodowościowej Śląska Opolskiego z lat 1910–1939, Poznań – Wrocław 1950. S. Popiołek Ziemia kozielska, Koźle 1963.
  19. Narodowy spis powszechny 1970 r., GUS, Warszawa 1971.
  20. Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
  21. Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 32. [dostęp 2012-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-27)].

Linki zewnętrzne edytuj