Kaladium

Kaladium
	; kaladium dwubarwne
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	żabieńcowce
Rodzina	obrazkowate
Podrodzina	Aroideae
Rodzaj	kaladium
	Nazwa systematyczna
	Caladium Vent.; Mag. Encycl. 4: 463 (1800)
	Typ nomenklatoryczny
	Caladium bicolor (Aiton) Vent.
Synonimy
	Phyllotaenium André; Aphyllarum S.Moore;
	Phyllotaenium André; Aphyllarum S.Moore;
	Zasięg
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kaladium, obraźnica (Caladium Vent.) – rodzaj wieloletnich roślin zielnych, geofitów ryzomowych, z rodziny obrazkowatych, obejmujący 12 gatunków pochodzących z lasów deszczowych środkowych i południowych rejonów tropikalnej Ameryki. Nazwa naukowa rodzaju pochodzi bądź od zwyczajowego, indiańskiego określenia tej rośliny, brzmiącego jak kaladi lub kelady, bądź od greckiego słowa καλαθιών (kalathion – koszyczki)^[5].

Morfologia edytuj

Pokrój: Wiecznie zielone lub przechodzące okres spoczynku rośliny zielne o wysokości do 30–40 cm.

Łodyga: Cylindryczna do kulistej, podziemna bulwa pędowa.

Liście: Blaszka liściowa przeważnie tarczowata, sercowato-strzałkowata lub strzałkowata, rzadziej trójdzielna, zwykle wielokolorowa z różowymi, czerwonymi, białymi lub zielonymi wzorami.

Kwiaty: Roślina jednopienna. Jeden lub dwa kwiatostany, typu kolbiastego pseudancjum, pojawiają się przed liśćmi lub razem z nimi, na pędach kwiatostanowych o długości niemal równej ogonkom liściowym. Pochwa kwiatostanu w dolnej części zwinięta, tworząca pękatą i kulistą komorę, o długości około 3 cm, w górnej części rozchylona, otwarta i łódkokształtna, o długości ok. 8–12 cm. Kolba krótsza od pochwy, podzielona na przylegające odcinki pokryte (od dołu): kwiatami żeńskimi, prątniczkami i kwiatami męskimi. Zalążnie 1-3-komorowe, zawierające od 1 do 20 zalążków, powstających z 1 do 3, niemal bazalnych lub ściennych łożysk. Szyjki słupka nieobecne. Znamiona słupka bruzdkowane. Kwiaty męskie tworzące 3-5-pręcikowe, kolumnowate synandrium z pofalowanymi brzegami.

Owoce: Białe jagody. Nasiona jajowate do eliptycznych, o podłużnie żeberkowanej łupinie.

Genetyka: Liczba chromosomów 2n = 22, 26, 28, 30, 32.

Systematyka edytuj

Pozycja rodzaju według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016): Należy do plemienia Caladieae, podrodziny Aroideae, rodziny obrazkowatych, rzędu żabieńcowców w kladzie jednoliściennych^[2]^[6].

Gatunki^[4]

Caladium andreanum Bogner
Caladium bicolor (Aiton) Vent. – kaladium dwubarwne
Caladium coerulescens G.S.Bunting
Caladium humboldtii (Raf.) Schott
Caladium lindenii (André) Madison
Caladium macrotites Schott
Caladium picturatum K.Koch & C.D.Bouché
Caladium schomburgkii Schott
Caladium smaragdinum K.Koch & C.D.Bouché
Caladium steyermarkii G.S.Bunting
Caladium ternatum Madison
Caladium tuberosum (S.Moore) Bogner & Mayo

Zastosowanie edytuj

Rośliny lecznicze: Bulwy i liście kaladium dwubarwnego stosowane są w medycynie tradycyjnej wewnętrznie (po ugotowaniu) w razie anginy, kataru, gorączki, infekcji i robaczyc, a zewnętrznie (w postaci miazgi) na rany, ukąszenia węży, drzazgi i porażenia^[7].

Rośliny ozdobne: Niektóre gatunki kaladium są uprawiane jako rośliny pokojowe, a w krajach o klimacie tropikalnym, ogrodowe, ze względu na bardzo ozdobne liście. W uprawie najbardziej powszechne jest występujące w licznych odmianach kaladium dwubarwne.

Uprawa edytuj

Wymagania: Roślina bardzo wymagająca i trudna w uprawie, szczególnie trudno jest przezimować jej bulwy. Z tego względu jest to roślina raczej na jeden tylko sezon i tylko specjalistom udaje się ją uprawiać przez kilka lat. Potrzebuje silnego oświetlenia (przy słabym liście będą słabo wybarwione), jednak nie może to być bezpośrednie oświetlenie słoneczne, gdyż spowodowałoby poparzenie liści. Temperatura w lecie nie powinna spaść poniżej 15 °C i przekroczyć 24 °C. Wymaga dużej wilgotności powietrza, jednak nie wolno jej zraszać, gdyż powoduje to powstawanie na liściach brzydkich brązowych plam. Źle znosi przeciągi. Najlepszym podłożem jest żyzna ziemia z dodatkiem torfu. Ze względu na swoje wymagania jest trudna do uprawy w mieszkaniu, doskonale natomiast nadaje się do szklarni i ciepłego terrarium, zwłaszcza nad zbiornikiem wodnym. Do uprawy w mieszkaniu bardziej nadają się mieszańce, lepiej tolerują suche powietrze.

Pielęgnacja: Aby zapewnić roślinie wilgotność należy doniczkę umieścić w większym pojemniku z wilgotnym torfem lub keramzytem. Latem podlewamy 2-3 razy tygodniowo, gdy zaprzestaje wytwarzać nowe liście ograniczamy podlewanie. Ponieważ liście są bardzo delikatne nie wolno ich wycierać szmatką, nie należy ich też nabłyszczać. Co 3 tygodnie nawozimy słabą dawką nawozu wieloskładnikowego. Po obumarciu części nadziemnej bulwy przechowujemy w warunkach niedużej wilgotności (umiarkowane podlewanie raz na 2 tygodnie lub rzadziej) i w dość ciepłym pomieszczeniu.

Rozmnażanie: Najłatwiej poprzez podział przezimowanych bulw. Można też przez odrosty, jakie niekiedy wytwarza. Specjaliści rozmnażają przeważnie przez nasiona.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-07-25] (ang.).
↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-07-25].
↑ ^a ^b R. Govaerts i D.G. Frodin: World Checklist of Araceae (and Acoraceae). The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew, 2002. [dostęp 2010-07-25]. (ang.).
↑ Umberto Quattrocchi: CRC world dictionary of plants names: common names, scientific names, eponyms, synonyms, and etymology. Boca Raton: CRC Press, 1999. ISBN 0-8493-2673-7. (ang.).
↑ L.I. Cabrera et al. Phylogenetics relationships of aroids and duckweeds (Araceae) inferred from coding and noncoding plastid DNA. „American Journal of Botany”. 95(9), s. 1153-1165, 2008. (ang.).
↑ James A. Duke: Duke's Handbook of Medicinal Plants of Latin America. CRC. ISBN 978-1-4200-4316-7. (ang.).

Bibliografia edytuj

S.J. Mayo, J. Bogner i P.C. Boyce: Araceae. W: Klaus Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. T. IV: Flowering Plants. Monocotyledons: Alismatanae and Commelinanae (except Gramineae). Berlin Heidelberg: Springer, 1998, s. 26-73. ISBN 3-540-64061-4. (ang.).
The European garden flora: a manual for the identification of plants cultivated in Europe, both out-of-doors and under glas. Cambridge: Cambridge University Press, 1984. ISBN 0-521-25864-2. (ang.).
A. Engler i K. Krause: Araceae-Colocasioideae. W: A. Engler: Das Pflanzenreich. IV.105. Cruciferae-Brassiceae. T. 70-71. Leipzig: Wilhelm Engelmann Verlag, 1919–1920. (łac.).
GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
Dawid Longman: Pielęgnowanie roślin pokojowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1997. ISBN 83-09-01559-3.
Kaladium (obraźnica). [dostęp 2009-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

Linki zewnętrzne edytuj

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-07-25] (ang.).

[3] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-07-25].

[kew-4] R. Govaerts i D.G. Frodin: World Checklist of Araceae (and Acoraceae). The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew, 2002. [dostęp 2010-07-25]. (ang.).

[5] Umberto Quattrocchi: CRC world dictionary of plants names: common names, scientific names, eponyms, synonyms, and etymology. Boca Raton: CRC Press, 1999. ISBN 0-8493-2673-7. (ang.).

[cabrera-6] L.I. Cabrera et al. Phylogenetics relationships of aroids and duckweeds (Araceae) inferred from coding and noncoding plastid DNA. „American Journal of Botany”. 95(9), s. 1153-1165, 2008. (ang.).

[7] James A. Duke: Duke's Handbook of Medicinal Plants of Latin America. CRC. ISBN 978-1-4200-4316-7. (ang.).

[5]

[1]

[2]

[3]

[4]

[6]

[7]