Karol II Rumuński

król Rumunii

Karol II (ur. 15 października 1893 w Sinai, zm. 4 kwietnia 1953 w Estoril) – król Rumunii w latach 1930–1940.

Karol II
Ilustracja
Król Rumunii
Okres

od 8 czerwca 1930
do 6 września 1940

Poprzednik

Michał I Rumuński

Następca

Michał I Rumuński

Dane biograficzne
Dynastia

Hohenzollern-Sigmaringen

Data i miejsce urodzenia

15 października 1893
Sinaia

Data i miejsce śmierci

4 kwietnia 1953
Estoril

Ojciec

Ferdynand I Rumuński

Matka

Maria Koburg

Odznaczenia
Łańcuch Orderu Karola I (Rumunia) Order Ferdynanda I Order Michała Walecznego I klasy (Rumunia) Łańcuch Orderu Gwiazdy Rumunii Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii Krzyż Wielki Orderu Wiernej Służby (Rumunia) Order Zasługi (Rumunia, dekoracja królewska 1931–1947) Order Orła Czarnego (Prusy) Order Domowy Hohenzollernów z Mieczami Order św. Andrzeja (Imperium Rosyjskie) Order Podwiązki (Wielka Brytania) Najwyższy Order Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (Order Annuncjaty) Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (Królestwo Włoch) Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Korony Włoch Order Sabaudzki Cywilny (Włochy) Order Sabaudzki Wojskowy V Klasy Krzyż Wielki Orderu Orła Białego (Serbia) Order Orła Białego (1921–1990) Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Order Królewski Serafinów (Szwecja) Wstęga Trzech Orderów (Portugalia) Krzyż Wielki Orderu Avis (Portugalia) Krzyż Wielki Orderu Chrystusa Krzyż Wielki Orderu św. Jakuba od Miecza (Portugalia) Krzyż Wielki Orderu Zbawiciela (Grecja) Medal Wojskowy (Francja)

Życiorys

edytuj

Był najstarszym synem króla Ferdynanda I i Marii Koburg. Początkowo zasłynął jako playboy, z racji posiadania wielu kochanek. Józef Piłsudski w trakcie jednej ze swych wizyt w Rumunii odznaczył księcia Karola orderami Orła Białego i Virtuti Militari w 1922. W 1925 został pozbawiony prawa do tronu na rzecz swojego syna Michała, który w 1927 objął tron jako Michał I. W 1930 z inicjatywy części polityków wrócił do kraju i został koronowany na króla[1].

W czasie swojego panowania często wpływał na bieżącą politykę, patronował działaniom na rzecz rozwoju gospodarczego i był mecenasem kultury[1]. 28 kwietnia 1937 r., w czasie wizyty w Polsce objął honorowe szefostwo 57 pp Wlkp, który od tego dnia nosił nazwę – 57 Pułk Piechoty Wielkopolskiej Karola II Króla Rumunii. Karol II odznaczył sztandar pułkowy Orderem Michała Walecznego[2] III.kl. Król otrzymał wówczas także Order Orła Białego.

W grudniu 1937 r. Karol II mianował na premiera Octaviana Gogę, przywódcę antysemickiej partii prawicowej. Rząd niemal natychmiast zlikwidował żydowskie gazety i zwolnił z pracy urzędników żydowskiego pochodzenia, co wzbudziło krytykę ze strony państw zachodnich. Wówczas 10 lutego 1938 r. Karol II przejął dyktatorską władzę, rozwiązując wszystkie partie polityczne i zdelegalizował Żelazną Gwardię, którą wcześniej wspierał, a jej aresztowanych liderów w nocy z 29 na 30 listopada 1938 r. zamordowano[1].

W maju 1940 r. Rumunia podpisała z Niemcami porozumienie na dostawy ropy naftowej, a potem zboża, wystąpiła z Ligi Narodów i wypowiedziała sojusz z Francją i Wielką Brytanią. W czerwcu 1940 r. ZSRR zażądało zwrotu Besarabii i Bukowiny Północnej, co poparły Niemcy zgodnie z ustaleniami paktu Ribbentrop-Mołotow. Miesiąc później Niemcy i Włochy zagroziły Rumunii interwencją zbrojną, jeśli Rumunia nie odda Węgrom Północnego Siedmiogrodu. Karol II spełnił ostatecznie wszystkie żądania, a wkrótce potem funkcję premiera objął gen. Ion Antonescu, który pod naciskiem Niemiec zgodził się na wprowadzenie do rządu Żelaznej Gwardii[1].

Antonescu poprosił króla o abdykację na rzecz syna i opuszczenie kraju[1]. 6 września 1940 abdykował na rzecz swojego syna Michała I i wyjechał z kraju. Zmarł na raka w 1953, na wygnaniu w Portugalii.

Rodzina

edytuj
 
Karol II na wielkim bankiecie w roku 1935 na dworze w Bukareszcie z okazji sześćdziesiątych urodzin jego matki, po lewej stronie Karola znajduje się jego siostra Elżbieta, królowa Grecji

Planowano ożenić go z Wielką Księżną Olgą Romanow, dla podkreślenia rodzącego się sojuszu Rumunii z Rosją. Wiosną 1913 roku zainicjowano im spotkanie w Petersburgu, na którym okazało się, że nie przypadli sobie do gustu. Car postanowił dać ewentualnej parze drugą szansę, by lepiej się poznali, inicjując własną podróż do Rumunii. 14 czerwca 1914 roku carski jacht Sztandart dobił do portu w Konstancy. Tam jednak para ponownie się w sobie nie zakochała, więc planów mariażu zaniechano, głównie z inicjatywy Mikołaja II[3].

Karol po raz pierwszy ożenił się w Odessie na Ukrainie 31 sierpnia 1918 z Joanną Marią Valentiną Lambrino, nazywaną Zizi Lambrino (1898–1953), córką rumuńskiego generała. Było to małżeństwo morganatyczne i zostało unieważnione w 1919. Para miała syna:

  • Mirceę Gregora Carola Lambrino (1920-2006).

10 marca 1921 w Atenach w Grecji ożenił się z Heleną, księżniczką grecką i duńską, ale wkrótce małżeństwo to rozpadło się przez romans Karola z Eleną (Magdą) Lupescu (1895?–1977). Helena rozwiodła się z Karolem w 1928, para miała jednak syna:

Karol miał również syna i córkę ze swoją kochanką – licealistką Marią Martini.

Odznaczenia (lista niepełna)

edytuj
Rumuńskie
Zagraniczne

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Bogumił Luft, Od abdykacji Michała I minęło 70 lat, ale większość Rumunów żegnała go jak monarchę [online], 17 grudnia 2017 [dostęp 2017-12-30] (pol.).
  2. Wiesław Bończa-Tomaszewski, Kodeks Orderowy, Warszawa 1939, s. 149.
  3. Jean Des Cars, Le sceptre et le sang: rois et reines en guerre : 1914-1945, 2014, ISBN 978-2-262-04110-6 [dostęp 2016-12-17] (fr.).
  4. a b c Karol II Rumuński w 1936
  5. a b c King Carol II 1930
  6. Král Karol II. s následnikiem trünu, velkým vévidou Michalem
  7. a b Twórca przymierza polsko-rumuńskiego Marszałek Józef Piłsudski udekorował króla Karola orderem „Virtuti Militari”, „Dziennik Poznański”, 27 VI 1937, nr 146, s. 2.
  8. Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705–2008. Zamek Królewski w Warszawie, 2008, s. 298
  9. Cidadãos Estrangeiros Agraciados com Ordens Portuguesas. presidencia.pt. [dostęp 2011-12-23]. (port.).
  10. Carol II of Romania, 15.10.1893 - 4.4. 1953, King of Romania 8.6.1930 - 6.9.1940, portrait, 1920s