Katedra w Gurk

Katedra w Gurk
Dom zu Gurk
	konkatedra, kościół parafialny
	; Widok z góry na kompleks
Państwo	Austria
Kraj związkowy	Karyntia
Miejscowość	Gurk
Adres	Domplatz 11, 9342 Gurk
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki (łaciński)
Diecezja	Gurk
Wezwanie	Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Wspomnienie liturgiczne	15 sierpnia
Historia
Data rozpoczęcia budowy	1140
Data zakończenia budowy	ok. 1200
Dane świątyni
Styl	romanizm
Wieża kościelna; • liczba wież; • wysokość wież	; 2; 60 m
Liczba naw	3
	Położenie na mapie Karyntii Katedra w Gurk
	Położenie na mapie Austrii Katedra w Gurk
	46°52′29,0″N 14°17′36,0″E/46,874722 14,293333
	Multimedia w Wikimedia Commons

Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gurk (niem. Domkirche Mariae Himmelfahrt), w skrócie Katedra w Gurk (niem. Dom zu Gurk) – rzymskokatolicka świątynia znajdująca się w austriackiej gminie Gurk. Do 1787 siedziba diecezji Gurk.

Historia edytuj

Klasztor wzniesiono w latach 1043-1045^[1], diecezję Gurk erygowano w roku 1072^[2]. Katedra powstała w latach 1140-1200. W 1174 konsekrowano kryptę, w której złożono szczątki świętej Emmy z Gurk. Przed 1220 ukończono budowę klasztoru, a w 1287 katedrę ponownie konsekrowano po pożarze. W 1446 roku wzniesiono sieciowe sklepienie transeptu, a ok. 1500 – gwiaździste sklepienie korpusu nawowego^[3]. W 1787 siedzibę diecezji przeniesiono do Klagenfurtu^[2], kapituła katedralna miała siedzibę w sąsiednim klasztorze do 1792^[4]. W latach 1932-2008 kompleks znajdował się pod opieką zakonu salwatorianów^[5]. 25 czerwca 1988 roku świątynię odwiedził papież Jan Paweł II^[6].

Architektura edytuj

Świątynia romańska, trójnawowa, o układzie bazylikowym^[7]. Dwie wieże katedry wznoszą się na wysokość 60 metrów, na północnej z nich namalowane są tarcze zegara oraz herby, powstałe po pożarze w 1808^[8]. Kruchtę zdobią freski z około 1340 roku, przedstawiające sceny biblijne. W podziemiach kościoła znajduje się krypta z relikwiami św. Emmy, jej sklepienie podtrzymywane jest przez 100 kolumn^[4].

Wyposażenie edytuj

Wnętrze zdobi barokowy ołtarz główny, wykonany przez Michaela Hönela w latach 1625-1632 i pozłocony w 1654 przez Johanna Seitlingera^[9]^[10] oraz pietà z 1741 roku autorstwa Georga Rafaela Donnera^[10].

Pierwsza wzmianka o katedralnych organach pochodzi z roku 1560, w którym to odnowiono dwa istniejące wówczas w świątyni instrumenty: większe z nich posiadały dziewięć rejstrów, drugie z nich były przenośnym pozytywem. Remonty organów miały miejsce w 1714, 1733, 1737 i 1739. W 1779 podpisano umowę z Johannem Georgiem Eißlem na budowę nowego instrumentu, z powodu jego śmierci rok później pracami kierowali jego dwaj czeladnicy. W 1897 został on przebudowany przez Franza Colariča, a w 1926 przez Aloisa Fuetscha. W 1983 wzniesiono nowe organy w prezbiterium, a te na emporze wyłączono z użytku z powodu złego stanu technicznego. W 2000 uruchomiono niektóre z głosów starszego instrumentu^[11].