Kiwony
Kiwony – powieść Tadeusza Dołęgi-Mostowicza z 1932 roku. Powieść ukazała się w odcinkach w dzienniku "ABC". Jej pierwsze książkowe wydanie nastąpiło dopiero w 1987 roku[1].
 Pierwsze wydanie Kiwonów w odcinkach | |
| Autor | |
|---|---|
| Typ utworu | |
| Wydanie oryginalne | |
| Miejsce wydania | |
| Język | |
| Data wydania | |
| Wydawca | |
Okoliczności powstania edytuj
Według biografa i wydawcy Jerzego Rurawskiego Kiwony były najwcześniejszą powieścią Mostowicza, napisaną prawdopodobnie pod koniec lat 20[1]. Autor jednak odłożył jej druk i jako pierwszą opublikował w 1930 roku w odcinkach Ostatnią brygadę. Przyczyną mogła być zbyt złożona i niejednoznaczna postać głównego bohatera. Na druk w odcinkach autor zdecydował się dopiero w 1932 roku po sukcesie Kariery Nikodema Dyzmy. Kiwony ukazywały się jednocześnie z jego kolejną powieścią Prokurator Alicja Horn. Była to też jedyna powieść Dołęgi-Mostowicza, która nie ukazała się w formie książkowej za jego życia[2].
Treść edytuj
Bohaterem powieści jest Józef Domaszko, niespełniony literat, potomek Juliusza Słowackiego, który za wzorem bogatego stryja Cezarego żyje zgodnie z mottem: „trzeba zawsze w życiu stosować się do tego, co jest przyjęte i uznawane przez szanowanych poważnych i spokojnych ludzi”. Domaszko rezygnuje ze swoich idei i poglądów, aby prowadzić konformistyczne życie. Chociaż przynosi mu to korzyści materialne i pozycję społeczną, to krzywdzi najbliższe mu osoby, w tym kochającą go kobietę. Sam brnie w styl życia coraz bardziej odbiegający od jego wcześniejszych zasad[3].
W powieści przedstawiono wiele środowisk okresu międzywojennego, nieuczciwych przedsiębiorców, skrzywdzonych robotników, redakcje gazet bezpardonowo walczących o czytelników i elitarne warszawskie salony.
Tytuł edytuj
Tytuł powieści wyjaśniony jest w II rozdziale powieści. Nawiązuje do chińskiej zabawki kiwon, która symbolizuje konformistę, "przytakiwacza", człowieka poddającego się bezwolnie wpływom otoczenia[1] (por. Lalki Kraszewskiego i Lalka Prusa).
Adaptacja radiowa edytuj
- Kiwony (1988) – 6-odcinkowy serial Teatru Polskiego Radia, reż. Andrzej Zakrzewski[4]
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Kiwony, Krajowa Agencja Wydawnicza, Białystok 1987, wstęp Jerzy Rurawski
- ↑ Jarosław Górski, Parweniusz z rodowodem: biografia Tadeusza Dołęgi-Mostowicza, Warszawa: Iskry, 2021, ISBN 978-83-244-1086-6, OCLC 1256559307 [dostęp 2021-10-30].
- ↑ Kiwony | Tadeusz Dołęga-Mostowicz [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-10-28] (pol.).
- ↑ Kiwony, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (sztuki). [dostęp 2021-10-25].
Bibliografia edytuj
- Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Kiwony, Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, ISBN 83-03-01659-8.
- Jarosław Górski, Parweniusz z rodowodem. Biografia Tadeusza Dołęgi-Mostowicza, Warszawa: Iskry, 2021, ISBN 978-83-244-1086-6.
Linki zewnętrzne edytuj
- Kiwony w serwisie Wolne Lektury