Kościół San Giovanni Novo
Kościół San Giovanni Novo (w języku weneckim San Zan Novo, pl. Kościół Nowego św. Jana) – rzymskokatolicki kościół w Wenecji w dzielnicy (sestiere) Castello. Administracyjnie należy do Patriarchatu Wenecji. Jest kościołem filialnym w parafii Santi Zaccaria e Atanasio, wchodzącej w skład dekanatu San Marco – Castello[1].
| kościół filialny | |||||||||||||||||
 Fasada kościoła od strony Campo San Giovanni Novo | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Adres |
Campo San Giovanni Novo, 4432A, 30124 Venezia VE, Italia | ||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
27 grudnia | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Wenecji  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Włoch  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Wenecji Euganejskiej  | |||||||||||||||||
 45°26′08,52″N 12°20′29,76″E/45,435700 12,341600
| |||||||||||||||||
Pierwotnie nosił wezwanie San Giovanni in Oleo (św. Jana Ewangelisty w Oleju) – w nawiązaniu do cudownego przetrwania przez świętego gotowania w oleju. Obecne wezwanie nosi od XII wieku.
Historia edytuj
Pierwotny kościół edytuj
Historyk Flaminio Corner ustalił datę wzniesienia kościoła na 968 rok, co nastąpiło głównie z inicjatywy rodziny Trevisan[2]. Pierwsza wzmianka o kościele znajduje się w dokumencie z 1163 roku. Aby odróżnić kościół od innych o tej samej nazwie, dano mu wezwanie San Giovanni in Oleo (św. Jan Ewangelista w Oleju) – w nawiązaniu do cudownego przetrwania przez świętego gotowania w oleju[3]. W ciągu wieków kościół był kilkakrotnie przebudowywany[2]. Nazwę Novo (Nowy) otrzymał po przebudowie w XII wieku[3]. Czasy i okoliczności ustanowienia przy nim parafii pozostają niepewne, powinny one jednak być datowane nie później niż na XI wiek, czyli okres, w którym w mieście zostały wyznaczone struktury administracyjne (kościelne i cywilne), oparte na granicach parafii, zarządzanych przez proboszcza lub kolegium kapłanów (kapitułę). Po kolejnej renowacji, przeprowadzonej w pierwszych dekadach XV wieku został w 1463 roku konsekrowany przez Andreę Bona, biskupa Jesolo[2].
Obecny kościół edytuj
W latach 1751–1762 kościół został zburzony i zbudowany na nowo, w tym samym miejscu i z pierwotną orientacją, według projektu Mattea Lucchesiego. Projekt wzorowany był na kościele Il Redentore, choć kościół San Giovanni Novo jest mniejszy i bardziej zwarty. Jego fasada została ukończona tylko do wysokość około 2 metrów, powyżej pozostawiono ją niedokończoną[3].
Na mocy dekretu napoleońskiego Królestwa Włoch z 5 czerwca 1805 roku (oraz kolejnych dekretów) zainicjowano w Wenecji proces kasat i przekształceń kościołów i klasztorów oraz zmian granic parafii[4]. Na ich mocy w 1808 roku została zniesiona parafia San Giovanni in Oleo, a jej terytorium zostało początkowo włączone do parafii San Marco, w ramach której kościół zyskał status kościoła filialnego. W 1819 roku został włączony (nadal jako filialny) do parafii Santi Zaccaria e Atanasio. Do 1807 roku był zarządzany przez kapitułę, złożoną z kapłana tytularnego, diakona i subdiakona[2].
Architektura edytuj
Kościół stoi wśród otaczających go wąskich uliczek. Niedokończona fasada szczytowa, wykonana – w późniejszym czasie – z nieotynkowanych cegieł, wychodzi na plac, strona północna i apsydy, również zbudowane z cegieł, pozostają wolno stojące, natomiast strona południowa wspiera się o sąsiednie budynki[1].
Kampanila edytuj
Pierwotna kampanila (widoczna na rycinie Jacopa de’ Barbari z 1635 roku) była wysoką budowlą z ośmiobocznym bębnem i iglicą. Kampanila ta została wyburzona w 1762 roku i zastąpiona nową konstrukcją w stylu romańskim autorstwa Mattea Lucchesiego[3].
Wnętrze edytuj
Wnętrze jest jednonawowe. Przy każdej ze ścian bocznych znajdują się dwa ołtarze, obramowane parami bliźniaczych półkolumn korynckich. Strop jest sklepiony, kwadratowe prezbiterium jest przekryte sklepieniem beczkowym[1].
W ołtarzu głównym znajduje się obraz Św. Jan Ewangelista w kotle z wrzącym olejem pędzla Francesca Maggiotta (koniec XVIII wieku), którego dzieła można znaleźć również w Scuola Grande di San Giovanni Evangelista oraz w kościołach San Geremia i San Francesco della Vigna[3].
Uwagi edytuj
- ↑ Dotyczy ostatniej przebudowy.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Le Chiese delle Diocesi italiane: Chiesa di San Giovanni Novo o in Oleo <sestiere di Castello, Venezia>. chieseitaliane.chiesacattolica.it. [dostęp 2019-10-26]. (wł.).
- ↑ a b c d SIUSA – Sistema Informativo Unificato per le Soprintendenze Archivistiche: Parrocchia di San Giovanni in Oleo, Venezia. siusa.archivi.beniculturali.it. [dostęp 2019-10-26]. (wł.).
- ↑ a b c d e Jeff Cotton: San Zaninovo. churchesofvenice.co.uk. [dostęp 2019-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-18)]. (ang.).
- ↑ Emma Filipponi: Città e attrezzature pubbliche nella Venezia di Napoleone e degli Asburgo: le rappresentazioni cartografiche. virgo.unive.it. [dostęp 2019-10-26]. (wł.).