Komisariat Straży Celnej „Knurów”

Komisariat Straży Celnej „Knurów” – jednostka organizacyjna Straży Celnej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1922–1928.

Komisariat Straży Celnej „Knurów”
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1922

Rozformowanie

1928

Tradycje
Kontynuacja

Komisariat Straży Granicznej „Knurów”

Komendanci
Pierwszy

komisarz Teodor Mańczyk[1]

Organizacja
Dyslokacja

Knurów

Formacja

Straż Celna

Podległość

Inspektorat SC „Rybnik”

Rozmieszczenie placówek SC Komisariatu Knurów w 1926 r.

Formowanie i zmiany organizacyjne

edytuj

Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[2]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych[3]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[4]. Komisariat Straży Celnej „Knurów”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Rybnik”[5].

Początek działalności Straży Celnej na Śląsku datuje się na dzień 15 czerwca 1922 roku. W tym dniu polscy strażnicy celni w zielonych mundurach i rogatywkach wkroczyli na ziemia przyznane Polsce. W nocy z 16 na 19 czerwca 1922 roku Straż Celna przejęła ochronę granicy polsko niemieckiej na Śląsku. W ramach Inspektoratu Straży Celnej „Rybnik” zorganizowany został komisariat Straży Celnej „Knurów”[1]. Pierwszym kierownikiem komisariatu był komisarz Teodor Mańczyk[1]. Wiosną 1924 roku zlikwidowano oddział konny[6]. W lutym 1925 roku zlikwidowano placówkę „Gierałtowice”, a przydzielono placówkę SC „Wilcza Dolina”[7]. W styczniu 1928 placówka „Przyszowice” została przekazana do komisariatu „Bielszowice”[8].

Służba graniczna

edytuj
Sąsiednie komisariaty

Kierownicy komisariatu

edytuj
stopień imię i nazwisko okres pełnienia służby kolejne stanowisko
komisarz Teodor Mańczyk[9] 15 VI 1922 – 7 II 1924
komisarz Franciszek Hessek[9] 7 II 1924 − 12 III 1924
komisarz Alfons Hess[9] 12 III 1924 − 21 VI 1924 pomocnik kierownika inspektoratu[10]
komisarz Jan Faska[9] 21 VI 1924 − 5 XII 1924 zwolniony, wyemigrował do Brazylii
komisarz Konrad Górny[9][11] 5 XII 1924 − 30 VI 1928 w administracji celnej

Struktura organizacyjna

edytuj

Organizacja komisariatu w początkowym okresie[12].

  • placówka Straży Celnej „Krywałd”
  • placówka Straży Celnej „Knurów” – starszy strażnik Jan Wojtaszek
  • placówka Straży Celnej „Gierałtowice” – przodownik Franciszek Bagniewski (potem strażnik Jan Wiatr)
  • placówka Straży Celnej „Przyszowice”
  • oddział konny „Knurów” – strażnik Walenty Skowronek

Organizacja komisariatu w 1926 roku[5]:

Przypisy

edytuj
  1. a b c Kronika IG „Rybnik” ↓, s. 4.
  2. Dominiczak 1975 ↓, s. 126.
  3. Piekarz 2017 ↓, s. 28.
  4. Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
  5. a b Kozłowski 2012 ↓, s. 31.
  6. Kronika komisariatu „Knurów” ↓, s. 5.
  7. Kronika komisariatu „Knurów” ↓, s. 7.
  8. Kronika komisariatu „Knurów” ↓, s. 10.
  9. a b c d e Kronika komisariatu „Knurów” ↓, s. 29.
  10. Kronika IG „Rybnik” ↓, s. 14.
  11. Szematyzm Straży Celnej 1927 ↓, s. 242.
  12. Kronika komisariatu „Knurów” ↓, s. 4.
  13. Wojskowy Instytut Geograficzny, Mapa Topograficzna, 1:300 000, Arkusz 74, 1935.

Bibliografia

edytuj