Kornelius Burgund
Kornelius Burgund (ur. 31 sierpnia 1771 we Wrocławiu, zm. 11 października 1825 w Braniewie[1]) – niemiecki duchowny katolicki, norbertanin, pedagog, pierwszy i wieloletni dyrektor Seminarium Nauczycielskiego w Braniewie.
 Seminarium Nauczycielskie w Braniewie, którego pierwszym dyrektorem był Burgund | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Pierwszy dyrektor Seminarium Nauczycielskiego w Braniewie | |
| Okres sprawowania |
1811–1825 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
1795 |
Życiorys edytuj
Kornelius Burgund urodził się w 1771 roku we Wrocławiu. W 1791 roku wstąpił do zakonu norbertanów, opartego na regule św. Augustyna z Hippony. W 1795 przyjął święcenia kapłańskie. Po wystąpieniu z zakonu, w 1801 roku rozpoczyna studia pedagogiczne w Berlinie. Podróżował po Europie w celu zapoznawania się z systemem nauczania w gimnazjach na Śląsku, w Saksonii i w Marchii.
W 1804 roku został dyrektorem seminarium nauczycielskiego w Łowiczu, który po drugim rozbiorze Polski znalazł się pod panowanie Prus. Jako rektor seminarium nauczycielskiego w Łowiczu przedstawił koncepcję szkoły niedzielnej oraz określił jej przeznaczenie[2]. Początek zajęć szkoły niedzielnej dla uczniów wyznaczył już na godzinę 4.00 w semestrze letnim oraz na 5.00 w semestrze zimowym. Zajęcia trwały do godziny 21.00. Program zajęć przewidywał m.in. ok. 6-8 godzin lekcji, trzy godziny pracy własnej, prace w ogrodzie, zajęcia w „szkółce wzorowej”, posiłki, krótki odpoczynek i czas na higienę osobistą. Burgund był też autorem wielu projektów i memoriałów w sprawach organizacji szkolnictwa elementarnego oraz zawodowego na terenie Księstwa Warszawskiego[3].
Kornelius Burgund w swoim wystąpieniem do Izby Edukacyjnej usiłował przekonać władze pruskie o potrzebie kształcenia dziewcząt w miastach, takie podejście służyć miało wychowaniu użytecznych dla społeczeństwa obywateli. 27 lutego 1808 przedstawił projekt wzorcowej szkoły miejskiej pt. Projekt względem urządzenia seminarium nauczycielskiego w Łowiczu. Nie uważał, żeby nauka prowadzona w systemie koedukacyjnym niosła ze sobą niebezpieczeństwo zepsucia moralnego[4].
Na prośbę Izby Edukacyjnej, Burgund przedstawił bardziej szczegółowe uwagi dotyczące urządzenia szkół miejskich. W jego projekcie szkoły niedzielne były przeznaczone dla młodzieży powyżej 14 roku życia, ponieważ był to wiek, w którym zwykle opuszczała ona szkołę i szła do pracy[4].
Po przeniesieniu przez władze pruskie do Braniewa zorganizował braniewski oddział królewieckiej organizacji Tugendbund (Związek Cnoty), kładącej nacisk na rozwój fizyczny i szkolenie wojskowe. Gdy związek pod naciskiem Napoleona rozstał rozwiązany, został współzałożycielem i pierwszym dyrektorem Seminarium Nauczycielskiego w Braniewie, które zostało otwarte 2 lipca 1811 roku. Choć szkoła miała charakter katolicki, Burgund starał się w niej wcielać idee rozwiązanego Tugendbundu[5][6].
Kornelius Burgund był również twórcą i redaktorem pierwszej gazety warmińskiej „Braunsberger Wochenblatt”, która była redagowana w duchu oświecenia. Pierwszy jej numer ukazał się 1 czerwca 1809 roku. Czasopismo to utrzymało się na rynku niestety tylko przez dwa lata[7][8].
Kornelius Burgund zmarł w wieku 54 lat w Braniewie. Odmówiono mu jednak pochówku na cmentarzu kościelnym, gdyż mimo święceń kapłańskich po opuszczeniu życia zakonnego wstąpił w związek małżeński[9][10][11]. Rząd pruski wytoczył o to proces proboszczowi braniewskiego kościoła św. Katarzyny, ks. Schröterowi, oskarżając go o naruszenie pokoju religijnego. Proces ten ostatecznie wygrał proboszcz, co świadczyło o niezawisłości sądu od rządu w państwie pruskim[12].
Przypisy edytuj
- ↑ Genealogisch-historisch-statistischer Almanach: auf das Jahr ..., Landes-Industrie-Comptoir, 1827 [dostęp 2021-03-28] (niem.).
- ↑ Piotr Mazur Zarys historii szkoły, Kielce-Myślenice 2012
- ↑ Piotr Mazur Zawód nauczyciela w ciągu dziejóww Skrypt dla studentów z historii wychowania Chełm 2015
- ↑ a b Małgorzata Janicka Edukacja kobiet na ziemiach polskich na przełomie XVIII i XIX wieku Rozprawa doktorska przygotowana pod kierunkiem prof. dr hab. Grażyny Szelągowskiej Warszawa, 2017
- ↑ Jahres-Bericht über das Königliche Gymnasium zu Braunsberg, Ostern 1893
- ↑ Buchholz: Braunsberg im Wandel der Jahrhunderte - Kap. 9 [online], www.braunsberg-ostpreussen.de [dostęp 2021-03-27].
- ↑ Stanisław Achremczyk, Alojzy Szorc, Braniewo, Olsztyn 1995, s. 226
- ↑ Oliver Pfefferkorn, Jörg Riecke, Britt-Marie Schuster, Die Zeitung als Medium in der neueren Sprachgeschichte: Korpora – Analyse – Wirkung, Walter de Gruyter GmbH & Co KG, 25 września 2017, ISBN 978-3-11-051713-2 [dostęp 2021-03-27] (niem.).
- ↑ Frankfurter journal, Heller & Rohm, 1834 [dostęp 2021-03-27] (niem.).
- ↑ Allgemeines Repertorium der neuesten in- und ausländischen Literatur für 1825, bei Carl Cnobloch, 1825 [dostęp 2021-03-27] (niem.).
- ↑ Piotr Gursztyn Braniewska fara Świętej Katarzyny (zarys historyczny)
- ↑ Stanisław Achremczyk, Alojzy Szorc, Braniewo, Olsztyn 1995, s. 198