Krążałek ostrokrawędzisty

gatunek ślimaka

Krążałek ostrokrawędzisty, krążałek krawędzisty (Gonyodiscus perspectivus) – europejski gatunek lądowego ślimaka trzonkoocznego z rodziny krążałkowatych (Discidae).

Krążałek ostrokrawędzisty
Gonyodiscus perspectivus
(Megerle von Mühlfeld, 1816)
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mięczaki

Gromada

ślimaki

Podgromada

Heterobranchia

Rząd

trzonkooczne

Rodzina

krążałkowate

Rodzaj

Gonyodiscus

Gatunek

krążałek ostrokrawędzisty

Synonimy
  • Helix perspectiva Megerle von Mühlfeld, 1816[1]
  • Discus perspectivus (Megerle von Mühlfeld, 1816)[1]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Gatunek ten przez wiele lat klasyfikowany był w rodzaju Discus, ale w 2023 roku w oparciu o badania filogenetyczne został wraz z krążałkiem plamistym wydzielony do wskrzeszonego rodzaju Gonyodiscus[3][4].

Występuje w Alpach Wschodnich, Karpatach i na Półwyspie Bałkańskim (po Bułgarię)[5]. W Polsce występuje w górskich lasach, zwłaszcza położonych w dolinach wzdłuż potoków[6]. W Bułgarii jego pionowy zasięg dochodzi do 1500 m[5] n.p.m.

Jego płaska muszla ma 5,5–6,5 skrętów, wymiary 1,6–1,9 x 5,5–6,5 mm[5] i rogowobrunatne ubarwienie z regularnie rozmieszczonymi na powierzchni rudawymi plamkami[7]. Brzeg muszli przyjmuje postać ostrej krawędzi, stąd nazwa gatunkowa tego ślimaka.

Cykl życiowy krążałka ostrokrawędzistego oraz dynamikę jego populacji opisała Elżbieta Kuźnik-Kowalska[8].

Gatunek umieszczono na Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b MolluscaBase eds., Gonyodiscus perspectivus (Megerle von Mühlfeld, 1816), [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-04-02] (ang.).
  2. Gonyodiscus perspectivus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. MolluscaBase eds., Gonyodiscus Fitzinger, 1833, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-04-02] (ang.).
  4. R.B. Salvador, L.G.O. Ravalo, A.J. De Winter, Phylogenetic position of Canaridiscus and reestablishment of Gonyodiscus (Gastropoda, Discidae), „Archiv für Molluskenkunde”, 152 (2), 2023, s. 159–166, DOI10.1127/arch.moll/152/159-166 (ang.).
  5. a b c F. Welter-Schultes: Species summary for Discus perspectivus. [w:] AnimalBase. Early zoological literature [on-line]. AnimalBase Project Group, 2009. [dostęp 2012-01-27]. (ang.).
  6. Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 408. ISBN 978-83-88147-09-8.
  7. Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0428-6.
  8. E. Kuźnik-Kowalska. Life cycle and population dynamics of Discus perspectivus (Megerle von Mühlfeld, 1818) (Gastropoda: Pulmonata: Endodontidae). „Folia Malacologica”. 13, s. 157–168, 2005. (ang.).