Krążałek plamisty

Krążałek plamisty (Gonyodiscus rotundatus) – gatunek lądowego ślimaka trzonkoocznego z rodziny krążałkowatych (Discidae).

Krążałek plamisty
Gonyodiscus rotundatus
(O.F. Müller, 1774)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mięczaki

Gromada

ślimaki

Podgromada

Heterobranchia

Rząd

trzonkooczne

Rodzina

krążałkowate

Rodzaj

Gonyodiscus

Gatunek

krążałek plamisty

Synonimy
  • Helix rotunda[1]
  • Helix rotundata O.F. Müller, 1774[1]
  • Discus rotundatus (O.F. Müller, 1774)[1]
  • Patula rotundata (O.F. Müller, 1774)[1]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Gatunek ten przez wiele lat klasyfikowany był w rodzaju Discus, ale w 2023 roku w oparciu o badania filogenetyczne został wraz z krążałkiem ostrokrawędzistym wydzielony do wskrzeszonego rodzaju Gonyodiscus[3][4].

Zasięg jego występowania obejmuje wyspy środkowego Oceanu Atlantyckiego, Europę Zachodnią i Włochy, po południową część Skandynawii i wschodnią część regionu bałtyckiego[5]. W Polsce występuje w leśnej ściółce oraz wśród resztek roślinnych w siedliskach antropogenicznych[6]. Miejscami jest liczny. Pionowy zasięg dochodzi do 2100 m w Szwajcarii[5].

Muszla osiąga wymiary 2–4 x 5,5–7 mm[5]. Jej ubarwienie jest zależne od regionu występowania.

Cykl życiowy krążałka plamistego oraz dynamikę jego populacji w Polsce opisała Elżbieta Kuźnik-Kowalska[7]. Ślimak ten żyje około 3 lat (2,5–3,5 roku). Dojrzałość płciową w warunkach naturalnych osiąga w drugim lub trzecim roku życia, w laboratoryjnych po 100–150 dniach. Jaja składa w próchniejącym drewnie. W jednym złożeniu może być od 1 do 15 sztuk[6][5] o średnicy 0,7–1,5 mm. W całym cyklu życiowym składa do 178 jaj. U młodych obserwowano kanibalizm[7].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d MolluscaBase eds., Gonyodiscus rotundatus (O. F. Müller, 1774), [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-04-02] (ang.).
  2. Gonyodiscus rotundatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. MolluscaBase eds., Gonyodiscus Fitzinger, 1833, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-04-02] (ang.).
  4. R.B. Salvador, L.G.O. Ravalo, A.J. De Winter, Phylogenetic position of Canaridiscus and reestablishment of Gonyodiscus (Gastropoda, Discidae), „Archiv für Molluskenkunde”, 152 (2), 2023, s. 159–166, DOI10.1127/arch.moll/152/159-166 (ang.).
  5. a b c d F. Welter-Schultes: Species summary for Discus rotundatus. [w:] AnimalBase. Early zoological literature [on-line]. AnimalBase Project Group, 2009. [dostęp 2012-01-27]. (ang.).
  6. a b Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 407. ISBN 978-83-88147-09-8.
  7. a b E. Kuźnik-Kowalska. Life cycle and population dynamics of Discus rotundatus (O. F. Müller, 1774) (Gastropoda: Pulmonata:Endodontidae). „Folia Malacologica”. 7, s. 5–17, 1999. (ang.).