Kustrzebka brunatna
Kustrzebka brunatna (Legaliana badia (Pers.) Van Vooren) – gatunek grzybów z rodziny kustrzebkowatych (Pezizaceae)[1].
 Starszy owocnik kustrzebki brunatnej | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
kustrzebka brunatna |
| Nazwa systematyczna | |
| Legaliana badia (Pers.) Van Vooren Ascomycete.org 12(4): 188 (2020) | |
.jpg)
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Legaliana, Pezizaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1800 r. Christiaan Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Peziza badia. Rodzaj Peziza okazał się jednak polifiletyczny i rozbito go na wiele nowo utworzonych rodzajów. W 2020 r. Van Vooren przeniósł Peziza badia do rodzaju Legaliana[1].
Niektóre synonimy:
- Galactinia badia (Pers.) Arnould 1893
- Helvella cochleata Bolton 1789
- Peziza badia Pers. 1800
- Plicaria badia (Pers.) Fuckel
- Pustularia badia (Pers.) Lambotte 1880
- Scodellina badia (Pers.) Gray[2].
Nazwa polska według M.A. Chmiel[3].
Morfologia edytuj
U młodych okazów kulisty, potem głębokomiskowaty, u starszych okazów rozpostarty i fałdziście powyginany. Średnica 2–8 cm. Wewnętrzna, płodna strona u młodych okazów ma kolor beżowy, potem ochrowobrązowy, na koniec ciemnobrązowy. Strona zewnętrzna jest bladobrązowa. Trzonu z reguły brak, dopiero u starszych okazów występuje w ziemi karłowaty trzon[4].
Jasnobrązowy (jaśniejszy od skórki), krucho-woskowaty, bez wyraźnego zapachu[5].
Biały[6].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki szkliste, elipsoidalne, 17-19 × 8-10,2 µm, grubo brodawkowate, bezbarwne, z jedną lub dwiema kroplami oleju. Worki ośmiozarodnikowe, 300 × 15 µm[6].
- Gatunki podobne
Podobna jest kustrzebka pęcherzykowata (Peziza vesiculosa) występująca na glebach żyznych[7].
Występowanie i siedlisko edytuj
Gatunek w Europie Środkowej pospolity, rzadki jest tylko na podłożu wapiennym[5].
Saprotrof. Pojawia się od lata do pierwszych jesiennych przymrozków[5]. Rośnie zazwyczaj gromadnie w lasach iglastych i liściastych, także na leśnych drogach, na gołych gliniastych stokach[4].
Znaczenie edytuj
Grzyb jadalny, ale bez smaku[7].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-11-08] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-11-08] (ang.).
- ↑ Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, s. 92, ISBN 978-83-89648-46-4.
- ↑ a b Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b c Andreas Gminder, Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, ISBN 978-83-258-0588-3.
- ↑ a b Aytaj A. Alimammadova, Dilzara N. Aghayeva, New records on edible mushrooms collected from Guba district, „Plant & Fungal Research”, 4 (1), 2021, s. 41–48 [dostęp 2023-11-08].
- ↑ a b Till R.Lohmeyer, Ute Kũnkele, Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie, Warszawa 2006, ISBN 83-85444-65-3.