Leon Andrzejewski
Leon Andrzejewski właśc. Leon Ajzef vel Lajb Wolf Ajzen (ur. 25 grudnia 1910 w Sawinie, zm. 18 stycznia 1978 w Warszawie) – działacz komunistyczny, uczestnik II wojny światowej, funkcjonariusz aparatu bezpieczeństwa PRL.
 pułkownik UB
| |
| Data i miejsce urodzenia |
25 grudnia 1910 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
18 stycznia 1978 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Formacja | |
| Stanowiska |
kierownik ochrony PKWN |
| Główne wojny i bitwy |
II wojna światowa |
| Późniejsza praca |
pełnomocnik rządu ds. energii jądrowej |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys edytuj
Urodzony w kupieckiej rodzinie pochodzenia żydowskiego. Syn Bencjona (Stefana) i Geni (Jadwigi)[1]. Ukończył trzy klasy gimnazjum w Łodzi. Był członkiem Komunistycznej Partii Polski (od 1928), Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.
W latach 1929–1933 i 1934–1939 przebywał w więzieniu za przekonania[2]. W czasie agresji III Rzeszy na Polskę służył w cywilnej obronie Warszawy[2]. Następnie przebywał na terenach okupowanych przez ZSRR. We Lwowie działał w MOPR. Od połowy 1940 był kierownikiem wydziału w fabryce mydła, a w 1941 został przewodniczącym Komitetu Obwodowego Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu Olejarsko-Mydlarskiego. Od sierpnia 1941 do maja 1942 służył w batalionie budowlanym (strojbatalionie), następnie był dyrektorem fabryki zapałek. Od maja 1943 oficer polityczny 1 DP im.Tadeusza Kościuszki[1]. Szef Wydziału Polityczno-Wychowawczego w Centralnej Szkole Podchorążych w Riazaniu. Był wykładowcą na kursie NKWD w Kujbyszewie. Od 22 sierpnia 1944 był kierownikiem ochrony PKWN. Od 12 października 1944 do 19 czerwca 1946 był zastępcą kierownika Wydziału Personalnego Resortu Bezpieczeństwa Publicznego, jednocześnie dowódcą Szkoły Oficerskiej Urzędu Bezpieczeństwa.
W latach 1946–1948 pełnił funkcję dyrektora Gabinetu Ministra Bezpieczeństwa Publicznego, w okresie 1948–1949 zastępcy komendanta Centrum Wyszkolenia Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (MBP) w Legionowie, 1949–1953 wicedyrektora Departamentu IV MBP. Razem z Józefem Czaplickim nadzorował operację Cezary, która doprowadziła do zniszczenia podziemia antykomunistycznego[3].
W latach 1953–1954 p.o. dyrektora Departamentu III MBP. Następnie, do 1955 był jego wicedyrektorem. Od 1955 do 1956 pełnił taką funkcję w Departamencie IV Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego, a w latach 1956–1957 w Departamencie I Komitetu ds. BP. 30 stycznia 1957 został odwołany z funkcji. W MSW pracował do 1960. W 1962 objął funkcję Pełnomocnika Rządu ds. Wykorzystania Energii Jądrowej.
W związku małżeńskim z pisarką Krystyną Żywulską[1] został ojcem Tadeusza.
Pochowany na cmentarzu Komunalnym Północnym na Wólce Węglowej (kwatera E-IV-2-3-4)[4].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Order Sztandaru Pracy II klasy
- Order Krzyża Grunwaldu III klasy (10 października 1945)[5]
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Lipiński 2020 ↓, s. 140.
- ↑ a b Lipiński 2020 ↓, s. 139.
- ↑ Lipiński 2020 ↓, s. 111.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2023-07-23].
- ↑ M.P. z 1945 r. nr 44, poz. 109 „za działalność w konspiracji, udział w walkach partyzanckich i za zasługi w organizowaniu służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej” - wskazany jako mjr Ajzen Leon.
Bibliografia edytuj
- Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego t. 1, suplement, Warszawa 1985.
- Piotr Lipiński: Kroków siedem do końca. Ubecka operacja, która zniszczyła podziemie. Wyd. 1. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2020. ISBN 978-83-8191-089-7.