Leoncjusz Pełczycki
Leoncjusz, nazwisko świeckie Lewko Zenowicz (Zieńkowicz; zm. 1595) – biskup prawosławny I Rzeczypospolitej.
| Lewko Zenowicz/Zieńkowicz | |
| Biskup turowsko-piński | |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data urodzenia |
ok. 1505 |
| Data śmierci |
1595 |
| Biskup turowsko-piński | |
| Okres sprawowania |
1585–1595 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Śluby zakonne |
do 1580 |
| Prezbiterat |
do 1580 |
| Chirotonia biskupia |
1580 |
Życiorys edytuj
Był synem biskupa chełmskiego Zachariasza[1]. W 1577 jego ojciec zrzekł się urzędu i de facto przekazał synowi wszelkie prawa do zarządzania eparchią chełmską. Chirotonia biskupia Leoncjusza odbyła się jednak dopiero trzy lata później[1]. W 1585 dekretem Stefana Batorego otrzymał przywilej na katedrę turowsko-pińską. Dokument królewski stwierdzał, iż Leoncjusz oddał królowi znaczne zasługi i to właśnie one, podobnie jak wstawiennictwo kilku możnych, stały się przyczyną mianowania go biskupem turowsko-pińskim[2]. W drugim dokumencie król potwierdził przywileje nadane eparchii turowsko-pińskiej przez swoich poprzedników oraz zwolnił poddanych biskupich z podatków miejskich i opłat na rzecz starostwa. W sporach o beneficja cerkiewne, jakie biskup toczył z Radziwiłłami, podstarościm pińskim Lwem Woyną Woroneckim oraz z potomkami Iwana Horodeckiego, król opowiadał się po jego stronie[2]. W 1588 następca Batorego król Zygmunt III Waza, na prośbę biskupa Leoncjusza, wystawił przełożonemu Monasteru Leszczyńskiego Atanazemu Terleckiemu przywilej nadający mu prawo sukcesji po śmierci Leoncjusza. Jeszcze w tym samym roku Atanazy Terlecki otrzymał jednak nowy przywilej mianujący go arcybiskupem połockim. Monaster Leszczyński został wówczas bezpośrednio podporządkowany biskupowi turowsko-pińskiemu[2].
Biskup Leoncjusz nie cieszył się szacunkiem wiernych, gdyż prowadził wystawny tryb życia i zaniedbywał sprawy swojej eparchii, troszcząc się głównie o interes własnej rodziny[3]. Wielokrotnie popadał w konflikty z mieszczanami Turowa i Pińska. Jego działalność nisko oceniał także patriarcha konstantynopolitański Jeremiasz II, który w 1589, w czasie pobytu w Wielkim Księstwie Litewskim, dowiedział się o tolerowaniu przez biskupa niskiego stanu moralnego duchowieństwa, w tym niezgodnych z prawem kanonicznym powtórnych ożenków kapłanów. Jeremiasz zabronił takim duchownym sprawowania nabożeństw, jak również zagroził biskupowi Leoncjuszowi pozbawieniem urzędu, jeśli w dalszym ciągu będzie utrzymywał taki stan rzeczy[2].
W 1590 w Bełzie biskup Leoncjusz brał udział w dwóch soborach biskupów prawosławnych Rzeczypospolitej omawiającym kwestię możliwego zjednoczenia Kościołów prawosławnego i katolickiego. W czerwcu tego roku razem z biskupami chełmskim Dionizym, łuckim Cyrylem i lwowskim Gedeonem zadeklarował chęć przejścia na katolicyzm z zachowaniem obrządku bizantyńskiego[4]. Informacja o tej decyzji nie została podana do wiadomości wiernych w obawie przed ich reakcją, a kolejny sobór w Brześciu w 1591 nie poruszał problemów unii kościelnej. W 1594 Leoncjusz Pełczycki brał udział w spotkaniu z biskupem łuckim Bernardem Maciejowskim, w czasie którego omówiono szczegóły projektowanej unii[4].
Zginął w wypadku w 1595, wypadając z powozu. Został pochowany w Monasterze Leszczyńskim pod Pińskiem[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Леонтий (Пельчицкий). [dostęp 2012-10-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ros.).
- ↑ a b c d Mironowicz A.: Biskupstwo turowsko-pińskie w XI–XVI wieku. Trans Humana, 2011, s. 214–217. ISBN 978-83-61209-55-3.
- ↑ Mironowicz A.: Biskupstwo turowsko-pińskie w XI–XVI wieku. Trans Humana, 2011, s. 277. ISBN 978-83-61209-55-3.
- ↑ a b c Mironowicz A.: Biskupstwo turowsko-pińskie w XI–XVI wieku. Trans Humana, 2011, s. 218–219. ISBN 978-83-61209-55-3.