Lupara (broń)
Lupara – rodzaj krótkiej, dwulufowej strzelby (obrzyna), ładowanej odtylcowo metodą tak zwanego łamania lufy, tradycyjnie kojarzonej z mafią ze względu na wykorzystywanie jej w wendetach, obronie i polowaniach[1].
Terminologia edytuj
Włoskie słowo lupara oznacza dosłownie „dla wilka”, co odzwierciedla jej tradycyjne zastosowanie w polowaniu na wilki. Słowo to zyskało szersze uznanie dzięki bestsellerowej powieści Ojciec chrzestny autorstwa Maria Puzo, w której lupara jest szeroko wykorzystywana przez mafię na Sycylii, w tym ochroniarzy Michaela Corleone, Calo i Fabrizio[2].
Od słowa lupara pochodzi włoskie wyrażenie lupara bianca (biała lupara), termin używany szczególnie przez dziennikarzy w odniesieniu do zabójstwa w stylu mafijnym, podczas którego ciało ofiary jest celowo masakrowane lub ukrywane[3].
Antywłoskie zamieszki edytuj
Wczesnym przykładem przestępczego użycia lupary w Stanach Zjednoczonych było zabójstwo szefa policji w Nowym Orleanie Davida Hennessy’ego w październiku 1890 roku[4]. Po zastrzeleniu Hennessy’ego w zasadzce, w miejscu morderstwa znaleziono cztery lupary[5]. Morderstwo zapoczątkowało rywalizację pomiędzy gangami dokerów sycylijskiej firmy produkującej owoce, których kontrakty nie podlegały auspicjom lokalnego związku dokerów. Po morderstwie wystawiono stos przepiłowanych strzelb, w tym domowej roboty pistolet ze składaną żelazną kolbą i drugi z hakiem na kolbie, który opierał się o ramię podczas strzelania z jednej ręki. Antywłoska prowokacja, która nastąpiła po nieudanym ściganiu grupy podejrzanych mężczyzn, zakończyła się atakiem tłumu na więzienie w Nowym Orleanie i późniejszym zlinczowaniem jedenastu włoskich więźniów[6][7].
Przypisy edytuj
- ↑ Richard Marcinko: The Real Team: Rogue Warrior. Simon and Schuster, 2000, s. 251. ISBN 978-0-671-02465-9.
- ↑ Mario Puzo: The Godfather. Penguin Publishing Group, 2002, s. 192, 203, 329, 335, 337, 349. ISBN 978-0-451-20576-6.
- ↑ Lupara. Vocabolario Treccani. [dostęp 2023-12-10]. (wł.).
- ↑ Tom Smith: The Crescent City Lynchings. Lyons Press, 2007, s. 304. ISBN 978-1-59228-901-1.
- ↑ Thomas Reppetto: American Mafia: A History of Its Rise to Power. Henry Holt and Company, 2004, s. 1. ISBN 978-0-8050-7210-5.
- ↑ Chief Hennessy Avenged. The New York Times. [dostęp 2023-12-10]. (ang.).
- ↑ Vengeance, Violence, and Vigilantism: An Exploration of the 1891 Lynching of Eleven Italian-Americans in New Orleans. University of Mississippi. [dostęp 2023-12-10]. (ang.).