Ma’anyan (lud)
Ma’anyan[1], także Maanyan[2][3] – indonezyjska grupa etniczna zamieszkująca centralny i południowo-wschodni Kalimantan. Ich populacja wynosi 70 tys. osób[1]. Należą do ludów dajackich[2][3].
 Kobiety z ludu Ma’anyan | |
| Populacja |
70 tys. |
|---|---|
| Miejsce zamieszkania | |
| Język | |
| Religia |
wierzenia tradycyjne, chrześcijaństwo, islam |
| Grupa | |
| Pokrewne |
(językowo) Malgasze |
Dzielą się na podgrupy: Paju Epat (Paju Empat, „cztery wsie”), Paju Sapuluh (Paju Sepuluh, „dziesięć wsi”) i Banua Lima (Benua Lima, „pięć wsi”)[2][4]. Zachowują wierzenia tradycyjne, wyznają także chrześcijaństwo bądź islam w odmianie sunnickiej. Rodzime kulty (zwane kaharingan) obejmują obrzędy szamańskie[3].
Posługują się własnym językiem z wielkiej rodziny austronezyjskiej[1]. W powszechnym użyciu są też języki banjar i indonezyjski[5]. Pod względem językowym są blisko spokrewnieni z Malgaszami z Madagaskaru[1]. Ma’anyan (lub sąsiednie ludy Kalimantanu) uchodzą za dominującą grupę, która złożyła się na indonezyjską genezę Malgaszów[6].
Zajmują się przede wszystkim rolnictwem (ryż, warzywa, owoce, rośliny korzeniowe i bulwiaste)[3]. Do ważniejszych upraw należą: maniok, ignam, taro, bakłażan, ananas, trzcina cukrowa, chili, dynia i tytoń[7]. Rybołówstwo odgrywa rolę pomocniczą[3]. Rozwinęli budowę łodzi-dłubanek[3], a także tkactwo i plecionkarstwo; mają tradycje rzeźbiarskie[8]. Wykorzystują produkty leśne, takie jak rattan i żywica[7].
Organizacja społeczna opiera się na bilateralnym systemie pokrewieństwa[7]. Związek małżeński ma charakter ambilokalny[3].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Pradiptajati Kusuma i inni, Contrasting Linguistic and Genetic Origins of the Asian Source Populations of Malagasy, „Scientific Reports”, 6 (1), 2016, s. 1–9, DOI: 10.1038/srep26066, ISSN 2045-2322, PMID: 27188237, PMCID: PMC4870696, OCLC 6052532768 (ang.).
- ↑ a b c Melalatoa 1995 ↓, s. 487.
- ↑ a b c d e f g Michaił Anatoljewicz Czlenow: Maanjan. W: Walerij Aleksandrowicz Tiszkow (red.): Narody i rieligii mira: encykłopiedija. Moskwa: Bolszaja rossijskaja encykłopiedija, 1998, s. 302. ISBN 978-5-85270-155-8. OCLC 40821169. (ros.).
- ↑ Darmansyah H. Gudai: A Grammar of Maanyan: A Language of Central Kalimantan. Canberra: Australian National University, 1985/1988, s. 3. DOI: 10.25911/5d763957026a1. OCLC 65850313. [dostęp 2022-10-21]. (ang.).
- ↑ Djantera Kawi, Abdurachman Ismail, Willem Ranrung: Struktur bahasa Maanyan. Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1984, s. 10. OCLC 14708996. [dostęp 2023-01-01]. (indonez.).
- ↑ Kumar 2011 ↓, s. 89, 93.
- ↑ a b c Melalatoa 1995 ↓, s. 488.
- ↑ Melalatoa 1995 ↓, s. 488, 489.
Bibliografia edytuj
- Ann Kumar. “The Single Most Astonishing Fact of Human Geography”: Indonesia’s Far West Colony. „Indonesia”, s. 59–95, 2011. DOI: 10.5728/indonesia.92.0059. OCLC 7836070643. JSTOR: 10.5728/indonesia.92.0059. (ang.).
- M. J. Melalatoa: Ensiklopedi suku bangsa di Indonesia Jilid L–Z. Jakarta: Direktorat Jenderal Kebudayaan, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1995, s. 487–490. OCLC 1027453789. [dostęp 2023-09-15]. (indonez.).