Maria Tawryczewska
Maria Tawryczewska (z d. Szpakowska, ur. 31 lipca 1927 w Warszawie, zm. 9 października 2012) – polska architektka, uczestniczka odbudowy Wrocławia w latach 1952-1964.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Narodowość |
polska |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
| Ważne dzieła | |
Życiorys edytuj
Córka artysty i architekta Wacława Szpakowskiego (1883-1973), siostra artystki Anny Szpakowskiej-Kujawskiej (ur. 1931)[1].
Jej mężem był Igor Tawryczewski (1927-1989), również architekt, wraz z którym mieszkała i pracowała w Londynie w latach 1964-1979. Później Tawryczewscy byli związani z Warszawą[1].
Była członkinią Szarych Szeregów w Otwocku[1].
Pochowana na Cmentarzu Grabiszyńskim we Wrocławiu[1].
Wykształcenie edytuj
W 1951 uzyskała dyplom mgr. inż. architektury na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej, będąc jedną z pierwszych jej absolwentek[1][2].
Twórczość edytuj
Tawryczewska należała do grona projektantek i projektantów powojennej architektury Wrocławia. Brała udział w odbudowie miasta, w latach 1952-1964 pracując w Miastoprojekcie Wrocław[1][3]. Wiele obiektów zaprojektowała we współpracy z Jadwigą Grabowską-Hawrylak, Edmundem Frąckiewiczem i Igorem Tawryczewskim, np. Mezonetowiec czy Osiedle Kołłątaja. Dwie z ich wspólnych realizacji – Dom Naukowca i budynek przy ul. Grabiszyńskiej 164 – uzyskały wyróżnienia w plebiscycie "Mister Wrocławia" w roku 1960 i 1963[4]. Natomiast Osiedle Gajowice (1959-1965), zaprojektowane w zespole z E. Frąckiewiczem, J. Grabowską-Hawrylak, M. Kiełczewską, W. Maciejewskim, S. Müllerem, Z. Pawłowiczem oraz I. Tawryczewskim (kier.) było "największą inwestycją mieszkaniową w powojennej historii miasta"[5][6][7].
W latach 1964-1979 pracowała wraz z mężem w Londynie[1][3]. W latach 1979-1989 obydwoje pracowali w biurze Miastoprojekt-Budopol w Warszawie[3].
Od 1952 była członkinią warszawskiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich[1].
Wybrane realizacje edytuj
- Osiedle Kołłątaja we Wrocławiu (1955-58), wraz z E. Frąckiewiczem, J. Grabowską-Hawrylak i I. Tawryczewskim[7], w tym:
- Mezonetowiec, ul. Kołłątaja 9-12 (1958-60), wraz z E. Frąckiewiczem, J. Grabowską-Hawrylak i I. Tawryczewskim – galeriowiec mieszkalno-usługowy z dwupoziomowymi mieszkaniami[8][9],
- budynek przy ul. Kołłątaja 27-30[10],
- budynek przy ul. Kołłątaja 34-35 / ul. Podwale 58-60[11],
- Dom Naukowca we Wrocławiu (1958-60), pl. Grunwaldzki 15-21, wraz z E. Frąckiewiczem, J. Grabowską-Hawrylak i I. Tawryczewskim – dom mieszkalny pracowników Politechniki Wrocławskiej, pierwszy "Mister Wrocławia"[12][13][7],
- Osiedle Gajowice we Wrocławiu (1959-1965) z dwiema szkołami przy ul. Grochowej (1962–1964), wraz z E. Frąckiewiczem, J. Grabowską-Hawrylak, M. Kiełczewską, W. Maciejewskim, S. Müllerem, Z. Pawłowiczem, I. Tawryczewskim (kier.)[5][6][7],
- budynek przy ul. Grabiszyńskiej 164 we Wrocławiu, wraz z I. Tawryczewskim – 10-kondygnacyjny budynek mieszkalny[4][14][15],
- budynek mieszkalny przy ul. Kościuszki 36-42 we Wrocławiu, wraz z E. Frąckiewiczem, J. Grabowską-Hawrylak i I. Tawryczewskim[16],
- budynek mieszkalny przy ul. Pereca 26-28 / ul. Żelaznej 53[1].
Nagrody edytuj
- Dom Naukowca – pierwszy w historii miasta tytuł „Mister Wrocławia”, 1960[4][17], Dom Roku 1961[7],
- budynek przy ul. Grabiszyńskiej 164 – „Mister Wrocławia”, 1963[4].
Galeria edytuj
-
-
Elewacja Domu Naukowca we Wrocławiu -
Panorama modernistycznej zabudowy Gajowic -
Wieżowiec przy ul. Grabiszyńskiej 164 -
Wieżowce przy ul. Grabiszyńskiej
Odnośniki zewnętrzne edytuj
- realizacje Tawryczewskiej w serwisie fotopolska.eu,
- Dom Naukowca, Wrocław, pl. Grunwaldzki 15-21 w serwisie fotopolska.eu oraz w serwisie polska-org.pl,
- budynek mieszkalny przy ul. Pereca 26-28 / ul. Żelaznej 53 w serwisie polska-org.pl,
- budynek przy ul. Grabiszyńskiej 164 serwisie polska-org.pl.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Maria Tawryczewska [online], www.inmemoriam.architektsarp.pl [dostęp 2020-05-08].
- ↑ Maria Tawryczewska [online], www.beta.architektura.warszawa.sarp.org.pl [dostęp 2020-05-08].
- ↑ a b c Eysymontt 2011 ↓, s. 1030
- ↑ a b c d Mister Wrocławia 1960 - 1977 (nagrodzone realizacje) - polska-org.pl [online], polska-org.pl [dostęp 2020-05-08].
- ↑ a b Osiedle Gajowice [online], Wroapp [dostęp 2020-05-08] (pol.).
- ↑ a b Eysymontt 2011 ↓, s. 485-486
- ↑ a b c d e Jadwiga Grabowska-Hawrylak – mistrzyni zabudowy mieszkaniowej – Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki [online] [dostęp 2020-05-08] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-17] (pol.).
- ↑ Wielkomiejski galeriowiec [online], Wroapp [dostęp 2020-05-08] [zarchiwizowane z adresu 2022-10-25] (pol.).
- ↑ Eysymontt 2011 ↓, s. 462.
- ↑ Wrocław - Kołłątaja 27-30 - stare zdjęcia, mapa [online], wroclaw.fotopolska.eu [dostęp 2020-05-08].
- ↑ Wrocław - Kołłątaja 34-35 - Podwale 58-60 - stare zdjęcia, mapa [online], wroclaw.fotopolska.eu [dostęp 2020-05-08].
- ↑ Dom Naukowca [online], Wroapp [dostęp 2020-05-08] (pol.).
- ↑ Eysymontt 2011 ↓, s. 771.
- ↑ Wrocław - Grabiszyńska 164 - stare zdjęcia, mapa [online], wroclaw.fotopolska.eu [dostęp 2020-05-08].
- ↑ Budynek nr 164, Wrocław - polska-org.pl [online], polska-org.pl [dostęp 2020-05-08].
- ↑ Wrocław - Kościuszki 36-42 - stare zdjęcia, mapa [online], wroclaw.fotopolska.eu [dostęp 2020-05-08].
- ↑ Małgorzata Braszka, Dom Naukowca - pierwszy ,,Mister Wrocławia" [online], Kocham Wrocław - Informacje Wrocław, Wydarzenia Wrocław, Turystyka, 19 lipca 2017 [dostęp 2020-05-08] (pol.).
Bibliografia edytuj
- Rafał Eysymontt, Leksykon architektury Wrocławia, Ewa Różycka-Rozpędowska, Wojciech Brzezowski, Barbara Banaś (red.), Wydawnictwo Via Nova, 2011, ISBN 978-83-60544-89-1, OCLC 833856594 [dostęp 2020-05-08].