Wikipedia

Mazama

Mazama[9] (Mazama) – rodzaj ssaków z podrodziny saren (Capreolinae) w obrębie rodziny jeleniowatych (Cervidae).

Mazama
Mazama
Rafinesque, 1817[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – mazama szara (M. gouazoupira)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

parzystokopytne

Podrząd

przeżuwacze

Infrarząd

Pecora

Rodzina

jeleniowate

Podrodzina

sarny

Plemię

Odocoileini

Rodzaj

mazama

Typ nomenklatoryczny

Mazama pita Rafinesque, 1817 (= Moschus americanus Erxleben, 1777)

Synonimy
Gatunki

8 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Zasięg występowania edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej[10][11][12].

Morfologia edytuj

Długość ciała 70–145 cm, długość ogona 6–16 cm, wysokość w kłębie 38–80 cm; masa ciała 8–65 kg[11][13]. Sierść gładka koloru rudobrązowego. Poroże krótkie, o długości 3–12 cm[11], nierozgałęzione. Mazamy mają łukowato wygięty grzbiet i zad wyższy od kłębu.

Systematyka edytuj

Rodzaj zdefiniował w 1817 roku francusko-amerykański przyrodnik Constantine Samuel Rafinesque w artykule poświęconym nowym gatunkom ssaków, opublikowanym na łamach The American Monthly Magazine and Critical Review[1]. Rafinesque wymienił dwa gatunki – Mazama pita Rafinesque, 1817 (= Moschus americanus Erxleben, 1777) i Mazama bira Rafinesque, 1817 (= Cervus gouazoubira G. Fischer, 1814) – z których gatunkiem typowym był Mazama pita Rafinesque, 1817 (= Moschus americanus Erxleben, 1777).

Etymologia edytuj

  • Mazama: meksykańskie nazwy mazame, magame lub teuthlamacame użyte przez Hernándeza (Nova plantarum, animalium et mineralium Mexicanorum historia wydane w 1651 roku)[14] na opisanie niektórych meksykańskich kopytnych[15].
  • Coassus: fr. coassou ‘jeleń’, od guar. gouazou ‘jeleń’[16]. Gatunek typowy: Gray wymienił dwa gatunki – Cervus rufus[c] Illiger, 1815 i Cervus nemorivagus F. Cuvier, 1817 – nie wskazując typu nomenklatorycznego.
  • Homelaphus: gr. ὁμως homōs ‘podobny, taki sam’; ελαφος elaphos ‘jeleń’[17]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Homelaphus inornatus J.E. Gray, 1872 (= Moschus americanus Erxleben, 1777).
  • Doryceros (Doratoceros): gr. δορυ doru, δορατος doratos ‘włócznia’; κερας keras, κερατος keratos ‘róg’[18]. Gatunek typowy: Fitzinger wymienił dwa gatunki – Cervus nemorivagus F. Cuvier, 1817 i Cervus tschudii[d] J.A. Wagner, 1855 – nie wskazując typu nomenklatorycznego.
  • Nanelaphus: gr. νανος nanos ‘karzeł’; ελαφος elaphos ‘jeleń’[19]. Gatunek typowy: Nanelaphus namby Fitzinger, 1879 (= Moschus americanus Erxleben, 1777).
  • Azarina: gen. bryg. Félix Manuel de Azara (1746–1821), hiszpański oficer, inżynier, kartograf, komisarz graniczny na granicy Paragwaju i Brazylii w latach 1781–1801, przyrodnik[8]. Gatunek typowy: Larrañaga nie wskazał typu nomenklatorycznego.

Podział systematyczny edytuj

Dane mitochondrialne sugerują, że Mazama jest wysoce parafiletyczna. Na podstawie danych molekularnych Mazama pandora została przeniesiona do Odocoileus, Mazama nemorivaga do Passalites natomiast Mazama gouazoupira do Subulo[20][21]. W takim ujęciu do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[21][13][10][9]:

Opisano również gatunki wymarłe z Ameryki Południowej:

Uwagi edytuj

  1. ↑ Nomen nudum.
  2. ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Doryceros Fitzinger, 1874.
  3. ↑ Podgatunek M. americana.
  4. ↑ Podgatunek M. nemorivagus.

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b C.S. Rafinesque. New Species of Mammifers in the Notes to the (Tableau methodique des Mammiferes) Methodical Picture of the Mammiferes, by D. Desmarest, in the 24th and last volume of the French New Dictionary of Natural History. „The American Monthly Magazine and Critical Review”. 1 (5), s. 363, 1817. (ang.). 
  2. ↑ J.E. Gray. An Outline of an Attempt at the Disposition of Mammalia into Tribes and Families, with a List of the Genera apparently appertaining to each Tribe. „Annals of Philosophy”. New Series. 10, s. 342, 1825. (ang.). 
  3. ↑ J.E. Gray: List of the specimens of Mammalia in the collection of the British museum. London: The Trustees, 1843, s. 174. (ang.).
  4. ↑ J.E. Gray: Catalogue of ruminant Mammalia (Pecora, Linnaeus) in the British Museum. London: British Museum, 1872, s. 90. (ang.).
  5. ↑ Fitzinger 1873 ↓, s. 360.
  6. ↑ Fitzinger 1873 ↓, s. 347, 360.
  7. ↑ R. Lydekker: Catalogue of the ungulate mammals in the British Museum (Natural History). Cz. 4: Artiodactyla, families Cervidæ (deer), Tragulidæ (chevrotains), Camelidæ (camels and llamas), Suidæ (pigs and peccaries), and Hippopotamidæ (hippopotamuses). London: The Trustees, 1915, s. 210. (ang.).
  8. ↑ a b A. Larrañaga: Escritos de don Dámaso Antonio Larrañaga. T. 2. Montevideo: Impr. Nacional, 1923, s. 348. (hiszp.).
  9. ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 172. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  10. ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 316–318. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  11. ↑ a b c S. Mattioli: Family Cervidae (Deer). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 441–443. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.).
  12. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Mazama. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-04-10]. (ang.).
  13. ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 595–596. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  14. ↑ F. Hernández de Toledo: Nova plantarum, animalium et mineralium Mexicanorum historia. Romae: Sumptibus Blasij Deuersini, & Zanobij Masotti bibliopolarum, typis Vitalis Mascardi, 1651, s. 893. (łac.).
  15. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 402.
  16. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 192.
  17. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 330.
  18. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 244.
  19. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 446.
  20. ↑ E.E. Gutiérrez, K.M. Helgen, M.M. McDonough, F. Bauer, M.T.R. Hawkins, L.A. Escobedo-Morales, B.D. Patterson & J.E. Maldonado. A gene-tree test of the traditional taxonomy of American deer: the importance of voucher specimens, geographic data, and dense sampling. „ZooKeys”. 697, s. 87–131, 2017. DOI: 10.3897/zookeys.697.15124. (ang.). 
  21. ↑ a b N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.12) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-01-08]. (ang.).
  22. ↑ S. Roth. Noticias preliminares sobre nuevos mamíferos fósiles del Cretáceo superior y terciario inferior de la Patagonia. (Apéndice). „Revista del Museo de La Plata”. 11, s. 158, 1904. (hiszp.). 
  23. ↑ F. Ameghino: La antigüedad del hombre en el Plata. Wyd. G. Masson & Igon Hermanos. T. 1. Paris & Buenos Aires: La Cultura Argentina, 1880, s. 623. (hiszp.).

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mazama&oldid=72440379”