Wikipedia

Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej Politechniki Łódzkiej

Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej (MITR) – jeden z instytutów Wydziału Chemicznego Politechniki Łódzkiej, funkcjonujący pod obecną nazwą od roku 1970.

Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej
Institute of Applied Radiation Chemistry
Politechnika Łódzka
Ilustracja
Data założenia

1970

Państwo

 Polska

Adres

ul. Wróblewskiego 15, 93-590 Łódź

Dyrektor

prof. dr hab. inż. Andrzej Marcinek

Położenie na mapie Łodzi
Mapa konturowa Łodzi, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej”
Ziemia51°44′40,99″N 19°26′57,91″E/51,744720 19,449420
Strona internetowa

Historia Instytutu edytuj

Początki Instytutu sięgają 1962 roku, kiedy powstała Katedra i Zakład Chemii Radiacyjnej. Jednak już cztery lata później, w 1966 r., katedrę przekształcono w Instytut Techniki Radiacyjnej, na czele którego stanął prof. Jerzy Kroh. Na przełomie lat 60. i 70. XX w. Ministerstwo Edukacji Narodowej i Państwowa Agencja Atomistyki przyznały instytutowi status międzyresortowego, wskutek czego powstała obecnie obowiązująca nazwa MITR[1].

Działalność Instytutu edytuj

Badania w Instytucie prowadzone są nie tylko na poziomie podstawowym, lecz również w kierunku dalszych zastosowań. Ich tematyka obejmuje rozmaite dziedziny z pogranicza chemii i fizyki, w tym chemię fizyczną, ze szczególnym naciskiem na chemię radiacyjną i radiochemię, fizykę chemiczną, fotochemię, spektroskopię, fizykochemię polimerów, biofizykę i biochemię. Ponadto w 2000 roku powstało w Instytucie Centrum Doskonałości „Zastosowanie Laserów i Biomateriałów w Medycynie”. Poza tym działalność Instytutu obejmuje dydaktykę na różnych wydziałach Politechniki Łódzkiej i na wszystkich stopniach kształcenia[2][3].

Władze Instytutu[3] edytuj

  • Dyrektor Instytut – prof. dr hab. inż. Andrzej Marcinek.
  • Zastępca dyrektora ds. naukowych – prof. dr hab. inż. Piotr Ulański
  • Zastępca dyrektora – ds. dydaktycznych dr hab. inż. Adam Sikora, prof. uczelni

Struktura Instytutu edytuj

W Instytucie istnieją liczne pracownie radiochemiczne (np. zamkniętych źródeł promieniowania, liniowego akceleratora elektronów), komputerowe, spektroskopowe (m.in. radiolizy impulsowej, laserowej spektroskopii molekularnej, fotolizy błyskowej, elektronowego rezonansu spinowego, fotochemii i spektroskopii, spektroskopii mas) oraz chemiczne (w tym fizykochemii roztworów i syntezy organicznej). Zajmują się one szeroko zakrojoną tematyką.

Laboratorium laserowej spektroskopii molekularnej edytuj

Laboratorium laserowej spektroskopii molekularnej (LLMS, ang. Laboratory of Laser Molecular Spectroscopy) bada ultraszybkie zjawiska fizyczne i chemiczne, zachodzące w skali piko- i femtosekundowej, takie jak fotochemia, procesy przeniesienia elektronu czy reakcje utleniania i redukcji w pochodnych ftalocyjaniny. LLMS skupia się również na zastosowaniu metod laserowych rozdzielczych w czasie do badania ultraszybkich procesów zachodzących w proteinach pełniących ważne funkcje biologiczne w żywych organizmach, m.in. w bakteriorodopsynie. Dynamika lokalizacji i solwatacji elektronu nadmiarowego czy dynamika wibracyjna w układach tworzących wiązanie wodorowe oraz w materiałach ciekłokrystalicznych stanowi następny przedmiot badań podstawowych Laboratorium. Jako szczególne osiągnięcie zespołu należy ponadto wymienić opracowanie podwalin nowoczesnej techniki diagnostycznej metodą światła rozproszonego Ramana dla wykrywania wczesnych zmian nowotworowych w ludzkiej tkance gruczołu piersiowego we współpracy z Oddziałem Chirurgii Onkologicznej Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. Kopernika w Łodzi[4]. Funkcję kierowniczki LLMS pełni prof. Halina Abramczyk[5].

Zespół chemii radiacyjnej stosowanej edytuj

Działalność zespołu chemii radiacyjnej stosowanej (ang. Division of Applied Radiation Chemistry) skupia się na:

  • badaniu mechanizmów i kinetyki indukowanych radiacyjnie lub ultradźwiękami reakcji makrocząsteczek w roztworach,
  • opracowywaniu nowych materiałów medycznych (np. hydrożeli, polimerowych układów dostarczających leki) oraz sztucznych organów,
  • wykonywaniu testów biokompatybilności implantów.

Członkowie zespołu mają na swoim koncie ponad 30 patentów – opracowali m.in. technologię produkcji opatrunków hydrożelowych[6] czy sposób wytwarzania nanożeli polimerowych[7]. Grupą kierował prof. Janusz Rosiak[8].

Laboratorium badań efektów izotopowych edytuj

Laboratorium badań efektów izotopowych (LIES, ang. Laboratory of Isotope Effects Studies) bada aktywność biologiczną wybranych klas związków organicznych, mechanizmy reakcji enzymatycznych i ich chemicznych modeli w oparciu o modelowanie molekularne i badania eksperymentalne, a także wykonuje teoretyczne obliczenia efektów izotopowych pierwiastków takich, jak wodór, węgiel, azot, tlen czy chlor. Pieczę nad zespołem sprawuje prof. Piotr Paneth[9].

Zespół chemii biomedycznej edytuj

Zespół chemii biomedycznej analizuje reaktywność produktów pośrednich reakcji chemicznych, molekularne mechanizmy działania próbników przeznaczonych do detekcji reaktywnych form tlenu i azotu, a także zajmuje się syntezą i badaniem reaktywności chemicznej rozległej gamy soli pirydyniowych. Grupą kierował prof. Jerzy Lech Gębicki[10].

Laboratorium metod izotopowych edytuj

Laboratorium metod izotopowych, prowadzone przez prof. Henryka Bema koncentruje się w swojej działalności na tematyce radioekologicznej i dotyczącej energetyki jądrowej, czyli rozważa np.:

  • transport i zawartość w powietrzu nuklidów (210Bi, 210Po, 210Pb) i zanieczyszczeń pochodzących z pyłowych źródeł punktowych,
  • możliwości redukcji zawartości 226Ra w krajowych fosfogipsach i ich techniczne wykorzystanie,
  • migrację radionuklidów w matrycach cementowych,
  • transport i infiltrację wód powierzchniowych do wód głębinowych,
  • oddziaływanie lantanowców w poddawanych napromienianiu matrycach szkieł borokrzemianowych i fosforanowych oraz wpływ tych oddziaływań na migrację lantanowców[11].

Zespół fizyki/chemii obliczeniowej edytuj

Zajmuje się badaniem teoretycznych procesów fizykochemicznych, zachodzących w układach napromieniowanych (tory promieniowania, procesy termalizacji elektronów i rekombinacji jonów, kinetyka procesów niehomogenicznych), modelowaniem układów fotofizycznych (np. organicznych ogniw fotowoltaicznych) tudzież symulacjami komputerowymi procesów o charakterze stochastycznym (np. dyfuzja anomalnej, kinetyka reakcji w „zatłoczonych” układach biologicznych). Funkcję kierownika zespołu pełni prof. Mariusz Wójcik[12].

Laboratorium fizykochemii roztworów edytuj

Laboratorium prowadzi badania właściwości dynamicznych roztworów elektrolitów i polielektrolitów w układach wieloskładnikowych, w celu określenia współzależności pomiędzy solwatacją i asocjacją jonów. Mają one charakter zarówno doświadczalny, jak i teoretyczny (badania metodą dynamiki molekularnej). Zespołowi przewodniczy prof. Ewa Hawlicka[13].

Laboratorium zaawansowanych technik utleniania edytuj

Zespół badawczy laboratorium analizuje metody uzdatniania wody i oczyszczania ścieków przy pomocy procesów zaawansowanego utleniania, ze szczególnym uwzględnieniem ścieków włókienniczych oraz pochodzenia chemicznego (zawierających barwniki, detergenty czy fenole). Wobec tego w laboratorium badane są

  • układy modelowe czystych barwników i detergentów, związane z procesami ich rozkładu pod wpływem rodników,
  • procesów fotokatalityczne, wykorzystywane do rozkładu wybranych związków w układach modelowych,
  • związki odgrywające rolę wydajnych fotokatalizatorów, aktywnych w zakresie światła widzialnego.

Do innej grupy zagadnień należy zastosowanie techniki radiacyjnej do dezynfekcji obiektów zabytkowych, zwłaszcza drewnianych. Zespołowi przewodniczy prof. Magdalena Szadkowska-Nicze[14].

Laboratorium fotolizy laserowej edytuj

Laboratorium, kierowane przez dra hab. Mariana Wolszczaka, zajmuje się tematyką w zakresie:

  • struktury i dynamiki układów zorganizowanych (micele, polielektrolity, polimydła, polimery telecheliczne, dendrymery) z wykorzystaniem próbników fluorescencyjnych,
  • migracji ładunku (indukowanego światłem i radiacyjnie) w obrębie helisy DNA,
  • mechanizmów chemicznych, umożliwiających wykorzystanie nowych leków w fotodynamicznej terapii antynowotworowej,
  • oddziaływań wybranych leków antynowotworowych (alkaloidy, chloryny) oraz porfiryn z albuminą osocza krwi ludzkiej,
  • fotochemicznego osadzania nanocząstek srebra na powłokach TiO2[15].

Laboratorium elektronowego rezonansu paramagnetycznego edytuj

Laboratorium elektronowego rezonansu paramagnetycznego (ang. Electron Spin Resonance Laboratory), któremu przewodzi prof. Ewa Szajdzińska-Piętek, prowadzi badania w zakresie:

  • struktury, kinetyki i reaktywności produktów przejściowych, generowanych promieniowaniem jonizującym lub UV w fazach skondensowanych (np. produkty radiolizy DNA i innych związków o znaczeniu biologicznym, produkty fotojonizacji związków osadzonych w agregatach micelarnych, rodniki w matrycach polimerowych),
  • identyfikacji oraz oznaczenia trwałych centrów paramagnetycznych (np. kompleksy kationów metali przejściowych, rodniki w preparatach żywnościowych),
  • dynamiki i struktury układów mikroheterogenicznych, ustalanych metodą próbników spinowych (np. micele surfaktantów, liposomy, membrany biologiczne, jonomery)[16].

Laboratorium biochemii fizycznej edytuj

Zespół badawczy laboratorium zajmuje się:

Funkcję kierowniczki laboratorium pełniła prof. Lidia Gębicka[17].

Pracownie radiochemiczne edytuj

W Instytucie znajdują się dwie podstawowe pracownie radiochemiczne:

  • pracownia radiolizy impulsowej – zbudowana wokół liniowego akceleratora elektronów[18],
  • pracownia zamkniętych źródeł promieniowania – zawierająca komorę radiacyjną[19] ze źródłami promieniowania gamma 60Co oraz bombę kobaltową[20] BK-10000.

Nad obydwoma laboratoriami pieczę sprawuje dr inż. Krzysztof Hodyr.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Historia Wydziału Chemicznego PŁ. Wydział Chemiczny Politechniki Łódzkiej. [dostęp 2014-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-10)].
  2. ↑ Działalność dydaktyczna Międzyresortowego Instytutu Techniki Radiacyjnej. Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej WCh PŁ. [dostęp 2014-12-10].
  3. ↑ a b Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej. [dostęp 2024-05-27].
  4. ↑ H. Abramczyk, B. Brozek – Pluska, Raman Imaging in Biochemical and Biomedical Applications. Diagnosis and Treatment of Breast Cancer. Chemical Reviews, 113, 2013, 5766 – 5781.
  5. ↑ Laboratorium laserowej spektroskopii molekularnej. Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej WCh PŁ. [dostęp 2014-12-10].
  6. ↑ MITR – Wydział Chemiczny Politechniki Łódzkiej [online], mitr.p.lodz.pl [dostęp 2017-11-18].
  7. ↑ Ulański P., Janik I., Kadłubowski S., Rosiak J.M. Sposób wytwarzania nanożeli polimerowych Symbol: P-334602 (udzielony 28 listopada 2005).
  8. ↑ Zespół chemii radiacyjnej stosowanej (ang.). Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej WCh PŁ. [dostęp 2014-12-10].
  9. ↑ Laboratorium badań efektów izotopowych (ang.). Politechnika Łódzka. [dostęp 2014-12-10].
  10. ↑ Zespół chemii biomedycznej. Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej WCh PŁ. [dostęp 2014-12-10].
  11. ↑ Laboratorium metod izotopowych. Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej WCh PŁ. [dostęp 2014-12-10].
  12. ↑ Computational Physics and Chemistry. M. Wojcik’s lab (ang.). Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej WCh PŁ. [dostęp 2014-12-10].
  13. ↑ Laboratorium fizykochemii roztworów. Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej WCh PŁ. [dostęp 2014-12-10].
  14. ↑ Laboratorium zaawansowanych technik utleniania. Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej WCh PŁ. [dostęp 2014-12-10].
  15. ↑ Laboratorium fotolizy laserowej. Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej WCh PŁ. [dostęp 2014-12-10].
  16. ↑ Laboratorium elektronowego rezonansu paramagnetycznego (ang.). Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej WCh PŁ. [dostęp 2014-12-10].
  17. ↑ Laboratorium biochemii fizycznej. Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej WCh PŁ. [dostęp 2014-12-10].
  18. ↑ Liniowy akcelerator elektronów MITR-u. Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej WCh PŁ. [dostęp 2014-12-10].
  19. ↑ Komora radiacyjna MITR-u. Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej WCh PŁ. [dostęp 2014-12-10].
  20. ↑ Bomba kobaltowa MITR-u. Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej WCh PŁ. [dostęp 2014-12-10].

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Międzyresortowy_Instytut_Techniki_Radiacyjnej_Politechniki_Łódzkiej&oldid=73867898”