Milka Babović

chorwacka lekkoatletka i dziennikarka

Milena „Milka” Babović (ur. 27 października 1928 w Skopje, zm. 26 grudnia 2020 w Zagrzebiu) – chorwacka lekkoatletka i dziennikarka.

Milka Babović
Ilustracja
Babović w latach 60.
Data i miejsce urodzenia

27 października 1928
Skopje

Data i miejsce śmierci

26 grudnia 2020
Zagrzeb

Obywatelstwo

jugosłowiańskie

Informacje klubowe
Klub

ASD Mladost Zagrzeb

Dorobek medalowy
Reprezentacja  Jugosławia
Mistrzostwa Bałkanów
złoto Ateny 1957 80 m przez płotki
Studenckie mistrzostwa świata
złoto Dortmund 1953 80 m przez płotki
złoto Paryż 1957 80 m przez płotki
Odznaczenia
Order Braterstwa i Jedności I klasy (Jugosławia) (Jugosławia)

Lata młodości edytuj

Jej ojciec był Czarnogórcem, a matka sremską Niemką[1]. Szkołę podstawową kończyła w Sarajewie, natomiast do szkoły średniej uczęszczała w Sarajewie, Rumie i Belgradzie[2]. W 1948 roku przeniosła się do Zagrzebia, gdzie studiowała chemię na uniwersytecie w Zagrzebiu[3]. W 1963 roku ukończyła w tym mieście Wyższą Szkołę Pedagogiczną[2] na kierunku sport i wychowanie fizyczne, a także język chorwacki i niemiecki[4].

Kariera sportowa edytuj

Sport zaczęła uprawiać w 1945 roku w Rumie[2]. W tym samym roku reprezentowała Wojwodinę na pierwszych powojennych mistrzostwach Jugosławii[3]. W 1953 roku zdobyła złoty medal studenckich mistrzostw świata (wówczas nazywanych międzynarodowym tygodniem sportu uniwersyteckiego) na 80 m przez płotki z czasem 11,7 s[5]. W 1954 roku wystartowała na mistrzostwach Europy, na których zajęła piąte miejsce na 80 m przez płotki z czasem 11,5 s[6], a także odpadła w biegu eliminacyjnym na 100 m[7]. W 1957 roku po raz kolejny wywalczyła złoty medal studenckich mistrzostw świata na 80 m przez płotki z czasem 11,5 s[5], a także została mistrzynią Bałkanów w tej konkurencji z czasem 11,7 s[8]. W 1958 roku ponownie wystąpiła na mistrzostwach Europy, odpadając w eliminacjach biegu na 80 m przez płotki[9].

Była wielokrotną mistrzynią Jugosławii na różnych dystansach. W latach 1953, 1955–1958, 1961 i 1963 wygrywała na 80 m przez płotki, w 1953 roku w biegu na 100 m, w latach 1951–1955, 1961 i 1963 zwyciężała w sztafecie 4 × 100 m, a także w latach 1963 i 1965 w sztafecie 4 × 200 m[2]. Trzykrotnie (1952, 1953, 1955) wybierana najlepszą sportsmenką Chorwacji i dwukrotnie (1953, 1955) najlepszą sportsmenką Jugosławii[2][10]. Ustanowiła 27 rekordów Jugosławii, 26 razy reprezentowała Jugosławię w meczach międzypaństwowych[4].

Od 1951 roku była reprezentantką klubu ASD Mladost Zagrzeb[2].

Kariera dziennikarska edytuj

W 1949 roku zaczęła zajmować się dziennikarstwem w gazecie Narodni sport (obecnie Sportske novosti)[2]. W 1951 roku została członkinią Stowarzyszenia Dziennikarzy Chorwacji[2]. Pracowała w Radiu Zagreb, okazjonalnie pisała także dla Vjesnika, Slobodnej Dalmaciji i Oslobođenja[4]. W 1957 roku przeszła do RTV Zagreb, gdzie założyła redakcję sportową, zostając jej pierwszym redaktorem. Funkcję tę pełniła, z czteroletnią przerwą, do 1975 roku[2]. Była pierwszą telewizyjną dziennikarką sportową w Chorwacji[11]. W 1958 roku zaczęła prowadzić pierwszy program telewizyjny do porannej gimnastyki, Vježbajte s nama[4]. Wraz z Žuži Jelinek w programie Porodica i domaćinstvo zorganizowała na żywo pierwszy pokaz mody w studiu[4]. Od tegoż roku prowadziła również program Telesport, w którym na tematy związane ze sportem wypowiadali się sportowcy, trenerzy, lekarze, politycy i pedagodzy[4]. Była współautorką Hrvatskiej općej enciklopediji (tworzyła hasła na literę H i I), a także członkinią redakcji magazynu Povijest sporta[4]. W latach 1970–1981 redagowała dział sportowy gazety dla dzieci Smib, była także współpracownicą gazety Plavi vjesnik[4].

Była reporterką i komentatorką podczas letnich igrzysk olimpijskich w 1960 i 1972 oraz zimowych w 1964, 1968 i 1976 roku, a podczas zimowych igrzysk w 1984 roku w Sarajewie była zastępcą kierownika centrum prasowego[4]. Podczas zimowych igrzysk w 1980 roku pomagała w zorganizowaniu transmisji jako instruktor Europejskiej Unii Nadawców[4]. W czasie swojej kariery oprócz zawodów lekkoatletycznych (w tym sześciokrotnie mistrzostw Europy), komentowała również łyżwiarstwo figurowe i szybkie, gimnastykę, wioślarstwo, jeździectwo oraz biegi narciarskie[4]. Ze względu na specyficzny sposób komentowania, stała się znakiem rozpoznawczym telewizyjnych transmisji łyżwiarstwa figurowego[4].

W latach 1974–1978 była przewodniczącą sekcji dziennikarzy sportowych Chorwackiego Stowarzyszenia Dziennikarzy, a także przez dwie kadencje zasiadała w zarządzie Jugosłowiańskiego Komitetu Olimpijskiego[4]. Brała aktywny udział w organizacji dwóch kongresów Międzynarodowego Stowarzyszenia Prasy Sportowej (AIPS): w 1970 i 1978 roku[4].

Po przejściu na emeryturę w 1991 roku nadal tworzyła sekcję Sportske zanimljivosti dla telegazety HRT[4]. W 2006 roku została jurorką w pierwszej edycji programu Ples sa zvijezdama, chorwackiego odpowiednika Tańca z gwiazdami[12] i pozostawała członkinią jury do 2013 roku, gdy HRT zaprzestało emisji programu. W 2019 roku program został wznowiony przez Nova TV, jednakże Babović nie została zaproszona do zasiadania w jury[13][14]. Od 2007 roku współpracowała z gazetą Zagreb moj grad, dla której napisała ponad 80 artykułów sportu, a także wydarzeń lub osób związanych z miastem[4].

Dalsze losy edytuj

W latach 1978–1982 zasiadała w radzie miejskiej Zagrzebia[2]. Przez całe życie walczyła z uprzedzeniami na temat kobiet, zarówno w sporcie jak i w życiu, odwiedzała szkoły i przemawiała publicznie na temat równości płci, rozwoju kultury fizycznej, sporcie dziecięcym oraz czołowych sportowcach, a także o ważności aktywnego stylu życia[4]. Zachęcała rodziców do zapisywania córek na zajęcia lekkoatletyczne, zajmowała się także organizacją nauki i higieny dla młodych zawodników klubu Mladost, osobiście udzielała również lekcji chemii i literatury[4]. W listopadzie 2019 została potrącona przez samochód, jednakże nie doznała poważniejszych obrażeń[15]. Zmarła 26 grudnia 2020 w Zagrzebiu na koronawirusa, którym zaraziła się w październiku tegoż roku[16], została pochowana na cmentarzu Gaj urni[17], będącym częścią cmentarza Mirogoj[18], 8 września 2022[19]. Mówiła po angielsku i niemiecku, a także komunikatywnie po francusku i rosyjsku[4]. Była zamężna z Žarko Susiciem[20], małżeństwo nie miało dzieci[21].

Nagrody i odznaczenia edytuj

W 1979 roku została odznaczona Orderem Braterstwa i Jedności ze srebrnym wieńcem[2]. W 1974 roku otrzymała nagrodę Złote Pióro Chorwackiego Stowarzyszenia Dziennikarzy[2], w 1977 roku otrzymała nagrodę miasta Zagrzebia za promocję sportu i kultury fizycznej wśród dzieci, kobiet i osób chorych[4]. W 2002 otrzymała od Chorwackiego Stowarzyszenia Dziennikarzy nagrodę im. Milana Grlovicia za wyjątkowe osiągnięcia, a w 2004 nagrodzona przez Chorwackie Stowarzyszenie Dziennikarzy za 55 lat kariery dziennikarskiej[4]. W 2016 roku jej podobizna znalazła się na znaczkach pocztowych wydanych przez Hrvatską poštę z okazji 90. rocznicy powstania Hrvatskog radia i 60. rocznicy powstania Hrvatskiej televiziji[22]. W 2018 otrzymała nagrodę im. Franja Bučara za całokształt twórczości[4].

Przypisy edytuj

  1. Predrag Žukina: Životna bitka Milke Babović: ‘Pobijedit će ona i taj virus, više ju boli što je izgubila vid‘. Jutarnji list, 2020-10-28. [dostęp 2023-03-21]. (chorw.).
  2. a b c d e f g h i j k l Franjo Frntić: Babović, Milka. [w:] Hrvatski biografski leksikon [on-line]. Instytut Leksykografii im. Miroslava Krležy, 1983. [dostęp 2023-03-21]. (chorw.).
  3. a b Jura Ozmec: Legendary Croatian athlete and sports journalist Milka Babović passes away at 93. AIPS Media, 2020-12-28. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  4. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Preminula legendarna Milka Babović. Hrvatska radiotelevizija, 2020-12-26. [dostęp 2023-03-21]. (chorw.).
  5. a b World Student Games (Pre-Universiade). GBRAthletics. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  6. 1954 Bern European Championships – Women's 80mH. European Athletics. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  7. 1954 Bern European Championships – Women's 100m. European Athletics. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  8. Balkan Games/Championships. GBRAthletics. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  9. 1958 Stockholm European Championships – Women's 80mH. European Athletics. [dostęp 2023-03-21]. (ang.).
  10. Zlatna lista SN-a. Hrvatski zbor sportskih novinara, 2008-12-15. [dostęp 2023-12-25]. (chorw.).
  11. Babović, Milka. [w:] Leksikon Hrvatske radiotelevizije [on-line]. Hrvatska radiotelevizija. [dostęp 2023-03-21]. (chorw.).
  12. Ples sa zvijezdama – Prva sezona 2006./2007. – Ocjenivački sud. Hrvatska radiotelevizija. [dostęp 2023-03-21]. (chorw.).
  13. Vinko Paić: Vraća se 'Ples sa zvijezdama', ali ne tamo gdje ga očekujete, nisu zvali ni Milku Babović; Evo što smo doznali i o dolasku najpopularnijeg srpskog glazbenog showa u Hrvatsku. Slobodna Dalmacija, 2018-12-05. [dostęp 2023-03-21]. (chorw.).
  14. Helena Ivanković: Vraća se 'Ples sa zvijezdama'. Bez legendarne Milke Babović. 24sata, 2018-12-05. [dostęp 2023-03-21]. (chorw.).
  15. Helena Ivanković: Na Milku Babović (91) naletio automobil: 'Pala sam i vikala'. 24sata, 2019-11-14. [dostęp 2023-03-21]. (chorw.).
  16. Milka Babović preminula od korona virusa. Politika, 2020-12-26. [dostęp 2023-03-21]. (serb.).
  17. Tražilica pokojnika. Gradska groblja Zagreb. [dostęp 2023-03-27]. (chorw.).
  18. Nevjerojatno, ali istinito: 19 mjeseci nakon smrti pokopana Milka Babović. Mirovina, 2022-09-14. [dostęp 2023-03-21]. (chorw.).
  19. Milku Babović ispratili na vječni počinak 621 dan nakon smrti.... 24sata, 2022-09-08. [dostęp 2023-03-21]. (chorw.).
  20. Paula Bobanović, Jasmina Bauman, Tatjana Pacek: Milka je govorila da nikad neće zapustiti svoj novinarski posao kako bi bila uzorna kućanica.... 24sata, 2020-12-27. [dostęp 2023-03-22]. (chorw.).
  21. Za sve s crno-belim televizorima! Sportska komentatorka koju je volela cela YU! Rodom Vasojevka, živela u BG a Zagreb je obožavao!. Kurir, 2022-11-07. [dostęp 2023-03-22]. (serb.).
  22. Predstavljena HRT-ova komercijalna marka. Hrvatska pošta, 2016. [dostęp 2023-03-21]. (chorw.).

Linki zewnętrzne edytuj