Mitoksantron
Mitoksantron – organiczny związek chemiczny, syntetyczny antybiotyk antracyklinowy, pochodna antrachinonu, wykazująca silne działanie przeciwnowotworowe.
| ||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | ||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C22H28N4O6 | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
444,48 g/mol | |||||||||||||||||||
| Identyfikacja | ||||||||||||||||||||
| Numer CAS | ||||||||||||||||||||
| PubChem | ||||||||||||||||||||
| DrugBank | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | ||||||||||||||||||||
| ATC | ||||||||||||||||||||
| Stosowanie w ciąży |
kategoria D | |||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Mechanizm działania edytuj
Mitoksantron wiążąc się z DNA, zaburza transkrypcję i translację. Hamuje aktywność topoizomerazy II. In vitro hamuje proliferację limfocytów T, limfocytów B, makrofagów, prezentację antygenów, wydzielanie interferonu γ, TNFα i IL-2.
Wskazania edytuj
W chorobach nowotworowych:
- ostra białaczka szpikowa u dorosłych,
- chłoniaki nieziarnicze,
- rak sutka,
- rak gruczołu krokowego oporny na kastrację,
- białaczka limfoblastyczna oporna na leczenie,
- rak płuc (drobno- i niedrobnokomórkowy),
- rak jajnika,
- rak żołądka,
- rak okrężnicy,
- czerniak.
Stosowany w leczeniu wtórnie postępującej (przewlekłej), postępująco-nawracającej lub pogarszającej się nawracająco-zwalniającej postaci stwardnienia rozsianego.
Interakcje edytuj
Działa synergistycznie z cytarabiną, cisplatyną, cyklofosfamidem, 5-fluorouracylem, metotreksatem, winkrystyną, dakarbazyną.
Działania niepożądane edytuj
Mitoksantron charakteryzuje się słabszym działaniem kardiotoksycznym niż doksorubicyna, ma jednak dużo innych działań niepożądanych.
- Mielotoksyczność (leukopenia, niedokrwistość, małopłytkowość, rzadko ostra granulocytopenia)
- nudności i wymioty o umiarkowanym nasileniu
- biegunka
- zapalenie błony śluzowej jamy ustnej
- utrata włosów
- zaburzenia rytmu serca
- tachykardia
- kardiomiopatia zastoinowa
- reakcje alergiczne
- wtórny brak miesiączki
- anoreksja
- zaparcia
- duszność
- zmęczenie
- gorączka
- krwawienie z przewodu pokarmowego
- zapalenie spojówek
- bezsenność
- splątanie
- stany lękowe
- parestezje
- sinienie skóry i paznokci
Przedawkowanie edytuj
Przedawkowanie przyspiesza i nasila działania niepożądane. Chorzy, którzy otrzymali pojedynczą dawkę 140–180 mg/m² powierzchni ciała i.v. zmarli w ciężkiej leukopenii i sepsie. Nie ma swoistego antidotum, w przypadku przedawkowania zaleca się leczenie objawowe i podtrzymujące. Hemodializa i dializa otrzewnowa są nieskuteczne w usuwaniu mitoksantronu z organizmu.
Ciąża i laktacja edytuj
Kategoria X. Nie wolno stosować mitoksantronu w ciąży. W trakcie leczenia i co najmniej pół roku po zakończeniu terapii zaleca się stosowanie skutecznych metod antykoncepcji. Ponieważ mitoksantron przenika do pokarmu kobiecego, podczas leczenia należy przerwać karmienie piersią.
Bibliografia edytuj
- Indeks leków Medycyny Praktycznej 2006. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2006. ISBN 83-7430-060-4.
- Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I. Andrzej Szczeklik (red.). Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005. ISBN 83-7430-031-0.
