Wikipedia

Molosek brazylijski

gatunek ssaka

Molosek brazylijski[21], molos meksykański (Tadarida brasiliensis) – gatunek ssaka z podrodziny molosów (Molossinae) w obrębie rodziny molosowatych (Molossidae).

Molosek brazylijski
Tadarida brasiliensis[1]
(I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1824)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Podkrólestwo

tkankowce właściwe

Nadtyp

wtórouste

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Infratyp

żuchwowce

Nadgromada

czworonogi

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

nietoperze

Podrząd

mroczkokształtne

Rodzina

molosowate

Rodzaj

molosek

Gatunek

molosek brazylijski

Podgatunki
  • T. b. brasiliensis (I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1824)
  • T. b. anlillularum (G.S. Miller, 1902)
  • T. b. bahamensis (Rhen, 1902)
  • T. b. constanzae Shamel, 1931
  • T. b. cynocephala (Le Conte, 1831)
  • T. b. intermedia Shamel, 1931
  • T. b. mexicana (Saussure, 1860)
  • T. b. murina (J.E. Gray, 1827)
  • T. b. muscula (Gundlach, 1861)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[20]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1824 roku francuski zoolog Isidore Geoffroy Saint-Hilaire nadając mu nazwę Nyctinomus brasiliensis[2]. Holotyp pochodził z dzielnicy Kurytyby, w stanie Parana, w Brazylii[22].

Ostatnie analizy genetyczne sugerują, że oznaczenia podgatunków wymagają ponownej oceny i że istnieją potencjalne ukryte gatunki wymagające dalszych badań[23]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dziewięć podgatunków[23]. Podstawowe dane taksonomiczne podgatunków (oprócz nominatywnego) przedstawia poniższa tabelka:

Podgatunek Oryginalna nazwa Autor i rok opisu Miejsce typowe
T. b. anlillularum Nyctinomus antillularum G.S. Miller, 1902 Roseau, Dominika, Małe Antyle[24].
T. b. bahamensis Nyctinomus bahamensis Rehn, 1902 Governor’s Harbour, Eleuthera, Bahamy[24].
T. b. constanzae Tadarida constanzae Shamel, 1931 Constanza, Dominikana[24].
T. b. cynocephala Nycticea cynocephala Le Conte, 1831 Nieznane; przez długi czas za miejsce typowe uważano plantację Le Conte (Woodmanston), niedaleko Riceboro, w Hrabstwie Liberty, w Georgii, w Stanach Zjednoczonych[24][25].
T. b. intermedia Tadarida intermedia Shamel, 1931 Dolina Comitan, na wysokości 5700 ft (1737 m), Chiapas, Meksyk[24][25].
T. b. mexicana Molossus mexicanus Saussure, 1860 Cofre de Perote, na wysokości 13 000 ft (3962 m), Veracruz, Meksyk[24].
T. b. murina Nyctinomus? murinus J.E. Gray, 1827 Jamajka[24].
T. b. muscula Nyctinomus musculus Gundlach, 1861 Kuba[24].

Etymologia edytuj

  • Tadarida: Rafinesque tworząc nowy takson nie wyjaśnił znaczenia nazwy rodzajowej[26]; Marco Riccucci sugeruje, że nazwa rodzajowa pochodzi od nazwy „tadarida” (również „taddarita”, „taddarida”, „tallarita”, „tallarida” i „taddrarita”) używanej w Kalabrii i na Sycylii na określenie nietoperza niezależnie od jego gatunku. Te lokalne nazwy używane są również w sycylijskich wierzeniach, legendach i wierszach. Rafinesque słyszał tę nazwę podczas swojego pobytu na Sycylii i użył jej. Nazwa „tadarida” wywodzi się od greckiego νυκτερις nukteris, νυκτεριδος nukteridos „nietoperz”, gdzie w południowych Włoszech uległa zniekształceniu z powodu aferezy i deformacji dialektu[27].
  • brasiliensis: Brazylia („brasil” to nazwa nadana farbowanemu drewnu od dawna sprowadzanemu ze Wschodu. Wyprawa Pedro Cabrala w 1500 roku odkryła dziwne nowe drzewo o podobnym odcieniu i nadała mu tę samą nazwę, „brasil” lub „brazil”, i nazwa ta szybko przylgnęła do tego kraju)[28].
  • antillularum: nowołac. Antillarum lub Antillensis „z Antyli” (Antillia, legendarna kraina lub wyspa na Oceanie Atlantyckim, która pojawiła się na średniowiecznych mapach)[29].
  • bahamensis: Bahamy (hiszp. baja mar „płytkie morze”)[30].
  • constanzae: Constanza, Dominikana[18].
  • cynocephala: gr. κυων kuōn, κυνος kunos „pies”; -κεφαλος -kephalos „-głowy”, od κεφαλη kephalē „głowa”[31].
  • intermedia: łac. intermedius „pośredni, coś pomiędzy”[32].
  • mexicana: Meksyk (prawdopodobnie nazwany na cześć Mexihtli, innego imienia Huitzilopochtli, azteckiego boga wojny)[33].
  • murina: nowołac. murinus „myszo-szary”, od łac. murinus „myszowaty, myszo-”, od mus, muris „mysz”[34].
  • muscula: łac. musculus „myszka”, od mus, muris „mysz”; przyrostek zdrabniający -ula[35].

Zasięg występowania edytuj

Molosek brazylijski występuje w Ameryce zamieszkując w zależności od podgatunku[23]:

  • T. brasiliensis brasiliensis – Kostaryka, Panama, Ameryka Południowa na zachód od Orinoko Basin oraz na zachód i południe od Niziny Amazonki i Trynidadu.
  • T. brasiliensis antillularum – Portoryko na południe przez Małe Antyle do Tobago.
  • T. brasiliensis bahamensis – Bahamy.
  • T. brasiliensis constanzae – Haiti (Haiti i Dominikana).
  • T. brasiliensis cynocephala – wschodnie Stany Zjednoczone.
  • T. brasiliensis intermedia – południowy Meksyk (Chiapas) do Hondurasu.
  • T. brasiliensis mexicana – zachodnie Stany Zjednoczone na południe do południowego Meksyku (Oaxaca i Veracruz).
  • T. brasiliensis murina – Jamajka.
  • T. brasiliensis muscula – Kuba i Wielki Kajman.

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) 46–62 mm, długość ogona 28–42 mm, długość ucha 7–11 mm, długość tylnej stopy 14–20 mm, długość przedramienia 36–47 mm; masa ciała 8–15 g[36]. Wzór zębowy: I   C   P   M   = 30 lub I   C   P   M   = 32[36]. Kariotyp wynosi 2n = 48 i FN = 56[36].

Tryb życia edytuj

Molosek brazylijski zamieszkuje siedliska w różnorodnych warunkach klimatycznych. Jest to gatunek owadożerny, wędrowny. Formuje ogromne kolonie, złożone z milionów osobników (z wyjątkiem Antyli, gdzie gromadzi się w mniejsze grupy).

Zagrożenia liczebności i ochrona edytuj

Zanotowano pewne zagrożenia dla populacji moloska brazylijskiego, ale nie są one znaczące dla jej liczebności:

  • W Urugwaju gatunek jest eksterminowany, ponieważ uważa się go za plagę.
  • W Stanach Zjednoczonych i północnym Meksyku zanotowano spadek liczebności w porównaniu z latami osiemdziesiątymi.
  • Górnictwo w jaskiniach na Antylach niesie pewne zagrożenia związane z koniecznością opuszczania siedlisk.

Jedynie Meksyk i Argentyna rozpoczęły działania ochronne. W Meksyku wprowadzono rządowy program zachowania liczebności, a w Argentynie istnieje duża chroniona kolonia w prowincji Tucumán.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Tadarida brasiliensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b I. Geoffroy Saint-Hilaire. Memoire sur une Chauve-Souris américaine, formant une nouvelle espece dans le genre Nyctinome. „Annales des sciences naturelles”. 1, s. 343, 1824. (fr.). 
  3. ↑ J.E. Gray: Synopsis of the species of the class Mammalia. W: E. Griffith: The animal kingdom arranged in conformity with its organization, by the baron Cuvier, member of the institute of France, &c. &c. &c. additional descriptions all the species hitherto named, and of many not before noticed. Cz. 5. London: Geo. B. Whittaker, 1827, s. 66. (ang.).
  4. ↑ C.J. Temminck: Monographies de Mammalogie, ou description de quelques genres de mammifères, dont les espèces ont été observées dans lens différens musées de l’Europe. Cz. 1. Amsterdam: Chez G. Dufour, 1827, s. 233. (fr.).
  5. ↑ J.L. Le Conte: Appendix. W: G. Cuvier & H. McMurtrie (tłum.): The animal kingdom arranged in conformity with its organization. Wyd. 2. Cz. 1. New York: G. & C. & H. Carvil, 1831, s. 432. (ang.).
  6. ↑ W. Cooper. On two species of Molossus inhabiting the Southern United States. „Annals of the Lyceum of Natural History of New York”. 4, s. 67, 1837. (ang.). 
  7. ↑ A. d’Orbigny: Voyage dans l’Amérique Méridionale: (le Brésil, la république orientale de l’Uruguay, la République argentine, la Patagonie, la république du Chili, la république de Bolivia, la républiquedu Pérou, exécuté pendant les années 1826, 1827, 1828, 1829, 1830, 1831, 1832, et 1833. Paris: Chez Pitois-Levrault, 1835-1847, s. 10. (fr.).
  8. ↑ J.A. Wagner: Supplementband. W: J.Ch.D. von Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Cz. 1: Die Affen und Fledenthiere. Erlangen: Expedition des Schreber’schen säugthier- und des Esper’schen Schmetterlingswerkes, 1840, s. 475. (niem.).
  9. ↑ H.L.F. de Saussure. Note sur quelques Mammiferes du Mexique. Cinquième article. „Revue et magasin de zoologie pure et appliquée”. 2e série. 2, s. 283, 1860. (fr.). 
  10. ↑ C.H.C. Burmeister: Reise durch die La Plata-Staaten, mit besonderer Rücksicht auf die physische Beschanssenheit und den Kulturzustand der Argentinischen Republik: ausgeführt in den Jahren 1857, 1858, 1859 und 1860. Bd. 1, Die südlichen Provinzen umfassend. Cz. 2. Halle: H. W. Schmidt, 1861, s. 538. (niem.).
  11. ↑ W.C.H. Peters. Übersicht der von Hrn. Dr. Gundlach beobachteten Flederthlere auf Cuba mit. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1861 (1), s. 149, 1862. (niem.). 
  12. ↑ C.H. Merriam. Description of a new species of free-tailed bat from the lower Colorado River in Arizona. „North American Fauna”. 2, s. 25, 1889. (ang.). 
  13. ↑ H. Allen. A monograph of the bats of North America. „Bulletin - United States National Museum”. 43, s. 166, 1894. (ang.). 
  14. ↑ G.S. Miller. Twenty new American bats. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 54 (2), s. 398, 1902. (ang.). 
  15. ↑ J.A.G. Rehn. Three new American bats. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 54 (3), s. 641, 1902. (ang.). 
  16. ↑ J.A. Allen. New South American bats and a new octodont. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 33 (29), s. 387, 1914. (ang.). 
  17. ↑ Shamel 1931 ↓, s. 7.
  18. ↑ a b Shamel 1931 ↓, s. 10.
  19. ↑ K.E. Stager. A new free-tailed bat from Texas. „Bulletin of the Southern California Academy of Sciences”. 41 (1), s. 49, 1942. (ang.). 
  20. ↑ R. Barquez i inni, Tadarida brasiliensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2021-3 [dostęp 2022-07-17] (ang.).
  21. ↑ Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 114. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  22. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Tadarida brasiliensis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-07-17].
  23. ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 204. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  24. ↑ a b c d e f g h K.T. Wilkins. Tadarida brasiliensis. „Mammalian Species”. 331, s. 1, 1989. DOI: 10.2307/3504148. (ang.). 
  25. ↑ a b R.D. Fisher & C.A. Ludwig. Catalog of Type Specimens of Recent Mammals: Orders Didelphimorphia through Chiroptera (excluding Rodentia) in the National Museum of Natural History, Smithsonian Institution. „Smithsonian Contributions to Zoology”. 664, s. 69–70, 2015. (ang.). 
  26. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 659.
  27. ↑ M. Riccucci. Derivation of the Generic Name Tadarida (Rafinesque, 1814). „Bat Research News”. 56 (4), s. 61–62, 2015. (ang.). 
  28. ↑ The Key to Scientific Names ↓, brasiliensis [dostęp 2022-07-17].
  29. ↑ The Key to Scientific Names ↓, antillarum [dostęp 2022-07-18].
  30. ↑ The Key to Scientific Names ↓, bahamensis [dostęp 2022-07-18].
  31. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 210.
  32. ↑ The Key to Scientific Names ↓, intermedia [dostęp 2022-07-18].
  33. ↑ The Key to Scientific Names ↓, mexicana [dostęp 2022-07-18].
  34. ↑ The Key to Scientific Names ↓, murina [dostęp 2022-07-18].
  35. ↑ The Key to Scientific Names ↓, musculus [dostęp 2022-07-18].
  36. ↑ a b c P. Taylor, B. Lim, M. Pennay, P. Soisook, T. Kingston, L. Loureiro & L. Moras: Family Molossidae (Free-tailed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 664–667. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Molosek_brazylijski&oldid=72436691”