Raźniowe
Raźniowe, morynowe (Morinoideae) – podrodzina roślin z rodziny przewiertniowatych (Caprifoliaceae). Obejmuje dwa[2] (lub cztery[4]) rodzaje występujące na łąkach i w lasach na obszarach od Bałkanów, poprzez Bliski Wschód i Azję Środkową po południowe Chiny. W górach spotykane są na wysokości do 4900 m n.p.m. Niektóre gatunki raźni uprawiane są jako rośliny ozdobne (Morina longifolia, M. persica, M. coulteriana)[5].
 Morina longifolia | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina |
raźniowe |
| Nazwa systematyczna | |
| Morinoideae Burnett Outlines Bot.: 918. Feb 1835[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Morina L. (1753) | |
Morfologia edytuj
Byliny z krótkim kłączem, z którego wyrastają rozety liści odziomkowych i pędy kwiatostanowe osiągające wysokość od 20 do 130 cm. Liście odziomkowe są niepodzielone, zwykle są równowąskie do lancetowatych, osiągają 50 cm długości. Na brzegu całobrzegie lub częściej zatokowo-kolczasto wcinane. Liście łodygowe są naprzeciwległe u Acanthocalyx, podczas gdy w pozostałych rodzajach wyrastają w okółkach po 3 do 6. Kwiaty wyrastają w gęstych okółkach, skupiających się na szczycie pędu, poza tym w kilku okółkach oddalonych nieco ku dołowi. Każdy okółek wsparty jest kolczastymi podsadkami. Dodatkowo każdy kwiat wsparty jest przez 4 zrośnięte w dzwonkowaty lub rurkowaty twór przysadki. Kwiaty mają zrośnięte płatki korony. Zalążnia jest dolna, powstaje z 3 owocolistków. Owocem jest jednonasienna torebka[5].
Systematyka edytuj
Grupa ta jeszcze w systemie APG III wyodrębniana była w osobną rodzinę raźniowatych Morinaceae[2]. Wyraźne różnice morfologiczne, potwierdzone badaniami molekularnymi przemawiały za wyodrębnieniem ich w randze osobnej rodziny[5]. W dawniejszych systemach rośliny tu zaliczane włączane były do szczeciowatych (Dipsacaceae). W systemie APG IV z 2016 powstała szeroko ujmowana rodzina przewiertniowatych (Caprifoliaceae) i do niej włączono raźniowe.
- Podział na rodzaje[6]
- Acanthocalyx (DC.) Tiegh.
- Morina L. (1753) – morina, moryna, raźnia
Analizy molekularne wskazują na przynależność do tej grupy także 5 gatunków z rodzaju Zabelia[4]. Sytuowany jest on też w politomii z raźniowymi[2].
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-05] (ang.).
- ↑ a b c d Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-05] (ang.).
- ↑ James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. [dostęp 2021-03-05]. (ang.).
- ↑ a b Bart Jacobs, Nancy Pyck, Erik Smets: Phylogeny of the Linnaea clade: Are Abelia and Zabelia closely related?. [w:] Molecular Phylogenetics and Evolution 57, 2: 741-752 [on-line]. 2010. [dostęp 2011-06-19]. (ang.).
- ↑ a b c Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 219-220. ISBN 1-55407-206-9.
- ↑ Genera of Morinaceae. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-06-06]. (ang.).