Mysterium Cosmographicum
Mysterium Cosmographicum, (dosł. Kosmograficzna tajemnica, Tajemnica Kosmiczna) – dzieło z astronomii napisane przez Jana Keplera i opublikowane w Tybindze w 1596 r. (drugie wydanie w 1621 r.). Pełniejszy tytuł dzieła brzmiał: Prodomus dissertationum cosmographicarum, continens mysterium cosmographicum, de admirabili proportione orbium coelestium(...), co można przetłumaczyć jako: Zwiastun rozprawy kosmograficznej, obejmującej tajemnicę kosmosu, podziwu godne proporcje sfer niebieskich(...)[1].
W dziele tym Kepler zaproponował model Układu Słonecznego zbudowany w oparciu o pięć brył platońskich (wielościany regularne w przestrzeni trójwymiarowej). Ustawiając na przemian sfery i wielościany Kepler zauważył, że:
- ośmiościan foremny opisany na sferze Merkurego jest wpisany w sferę Wenus.
- dwudziestościan foremny opisany na sferze Wenus jest wpisany w sferę Ziemi;
- dwunastościan foremny opisany na sferze Ziemi jest wpisany w sferę Marsa,
- czworościan foremny opisany na sferze Marsa jest wpisany w sferę Jowisza
- sześcian opisany na sferze Jowisza jest wpisany w sferę Saturna.
Jest to model bazujący na teorii heliocentrycznej Kopernika, w którym pięć brył platońskich tworzy strukturę wszechświata i odzwierciedla boski plan stworzenia poprzez geometrię.
Czasami model ten określa się nieco żartobliwie czwartym lub zerowym prawem Keplera (Frank Wilczek, laureat nagrody Nobla z fizyki w 2004), w nawiązaniu do słynnych odkrytych później trzech praw Keplera. Jest on jedynie przypadkową zbieżnością – promienie orbit planet, które Kepler dopasowywał, były wyznaczone według ówczesnych metod i dlatego nie były zbyt dokładne. Ponadto ten model nie może uwzględniać planet, które odkryto później, gdyż brakuje więcej brył (istnieje tylko pięć regularnych brył).
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Jarosław Włodarczyk: Tajemnica Kosmosu zostaje w Polsce. wiw.pl, 2001-06-05. [dostęp 2013-04-06]. (pol.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Johannes Kepler: Mysterium Cosmographicum (pełna zeskanowana wersja). 1596. [dostęp 2013-04-06]. (łac.).
- Jarosław Włodarczyk: Księga, która uczyniła Keplera sławnym. wiw.pl, 2001-12-27. [dostęp 2013-04-06]. (pol.).