Noor-Eesti

estońska grupa literacka

Noor-Eesti (pl. Młoda Estonia) – estońska grupa literacka, działająca od 1905 roku w Tartu. Założycielem i przywódcą grupy był poeta i badacz literatury Gustav Suits[1][2]; związani z nią byli również m.in. Friedebert Tuglas, Villem Grünthal-Ridala i Johannes Aavik[3]. Grupa wywarła znaczny wpływ na rozwój estońskiego języka literackiego oraz na rozwój nowoczesnej estońskiej krytyki literackiej[3].

Działalność grupa rozpoczęła w 1905 roku, kiedy to opublikowała almanach literacki "Młoda Estonia" ("Noor-Eesti") (do 1915 roku ukazały się jeszcze 4 kolejne numery tego almanachu)[1]; w tym samym roku ukazał się również debiutancki tomik Suitsa – Ogień życia (Elu tuli)[3].

Nazwa grupy nawiązywała do podobnych określeń, które pojawiały się ówcześnie w innych literaturach narodowych (Młode Niemcy, Młoda Polska, Chorwacka Moderna itp.[1]). Celem Młodej Estonii było włączenie literatury estońskiej w nowe nurty i zjawiska artystyczne, jakie dokonywały się w pozostałej części Europy. Jej przedstawiciele nawoływali do zwiększonego przyswajania kultury europejskiej, przy jednoczesnym zachowaniu estońskiej tożsamości[2]. Miało to pozwolić Estończykom na wytworzenie własnej nowoczesnej kultury[3]. Przedstawiciele Młodej Estonii postulowali też autonomię sztuki oraz zachęcali do podejmowania eksperymentów artystycznych[1].

Pomimo jej znacznego wpływu na rozwój literatury estońskiej, grupa była krytykowana za odrywanie się od estońskiej tradycji literackiej oraz kosmopolityzm i naśladowanie obcych modeli kulturowych[3].

Przypisy edytuj

  1. a b c d Grzegorz Gazda: Słownik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 291. ISBN 83-01-13181-0.
  2. a b Toivo Miljan: Historical dictionary of Estonia. Lanham, Md.: Scarecrow Press, 2004, s. 317. ISBN 978-0-8108-4904-4.
  3. a b c d e Toivo U. Raun: Estonia and the Estonians. Stanford, Calif.: Hoover Institution Press, Stanford University, 2001, s. 92. ISBN 978-0-8179-2852-0.