Obierka

pozostałości łupin (skórek) po obranych warzywach i owocach

Obierka (także: obierzyna, strużyna[1], obierek[2]) – skórki pozostałe po obranych warzywach i owocach[2]; pozostałości po obranych ziemniakach[1].

Właściwości edytuj

W przypadku większości owoców i warzyw ich zewnętrzne części są jadalne i zdrowe, dostarczają organizmowi błonnika, witamin i minerałów, w wielu przypadkach w ilości większej niż ich części wewnętrzne. Są również źródłem przeciwutleniaczy. Z drugiej strony obierki mogą zawierać pozostałości pestycydów, metali ciężkich, drobnoustrojów, czy zanieczyszczeń różnego pochodzenia. Większość z nich jest usuwalna po dokładnym umyciu, a w przypadku pestycydów po wymoczeniu w wodnym roztworze sody oczyszczonej[3].

Wykorzystanie w kuchni edytuj

W gastronomii z obierek ziemniaczanych można przyrządzać chipsy lub bulion[4], a także poddawać je pieczeniu (np. z rozmarynem). Skórki pomidorów nadają się do suszenia i zmielenia, skórki jabłek do mrożenia, a obierki warzyw korzeniowych do pieczenia (np. marchwi z kminem rzymskim)[5]. Z obierzyn z jabłek[6] lub gruszek wytwarza się domowe octy. W dawnych książkach kucharskich można znaleźć przepisy na powidła z obierzyn z jabłek lub gruszek[7]. Skórki pomarańczy i cytryn kandyzuje się i wykorzystuje np. jako dodatek smakowy lub dekoracyjny do ciast. Skórki bananów to bogate źródło minerałów, związków bioaktywnych i błonnika pokarmowego[8]. Można z nich np. upiec ciasto, przygotować ocet lub wykorzystać je do zmiękczania mięsa[9]. Od niedawna produkuje się mąkę ze skórek bananowych[8].

Wykorzystanie w przemyśle edytuj

W budownictwie możliwe jest produkowanie biodegradowalnych, ekologicznych płyt MDF w wyniku zmieszania środka wiążącego z włóknami pochodzącymi z obierek ziemniaczanych (wynalazek, którego autorami byli Brytyjczycy: Rowan Minkley i Robert Nicoll we współpracy z biochemikiem Gregiem Cooperem, nazwano Chip[s] Board[10]). Po zużyciu można je kompostować. Podobne zastosowania pozwalają zapobiegać marnotrawstwu żywności[11].

Galeria edytuj

Obierki jabłka
Obierki w sztuce: Albert Anker, Obierająca ziemniaki
Obierki

Przypisy edytuj

  1. a b Synonim.net, Synonim obierki
  2. a b Słownik Języka Polskiego PWN, Obierka
  3. Kukbuk, Obierki warzyw i owoców – jeść czy nie?
  4. Kuchnia.wp.pl, Obierki z ziemniaków
  5. Jadłonomia (Marta Dymek), Pieczone ziemniaczane obierki
  6. Agnieszka Maciąg: Smak zdrowia. Kraków: Otwarte, 2017. Cytat: „Ocet [jabłkowy] można zrobić z pokrojonych jabłek lub z samych obierek (…)”.
  7. „Rozdział XII. Konserwy i marynaty”, przepis „387. Powidła z obierzyn”. W: Maria Śleżańska: Kucharz wielkopolski. Wyd. siódme, poprawione i powiększone. Poznań: Księgarnia J. Leitgebera i S-ki, 1932, s. 449.
  8. a b Khoozani, Birch, Bekhit. Production, application and health effects of banana pulp and peel flour in the food industry. „Journal of Food Science and Technology”. 56(2), s. 548–559, luty 2019. [dostęp 2020-09-05]. (ang.). 
  9. Gretchen McKay: Why throw away peels when you can turn them into cakes, candies. [w:] Pittsburgh Post-Gazette [on-line]. Block Communications, 1 maja 2019. [dostęp 2020-09-05]. (ang.).
  10. Noizz.pl, Meble przyszłości będą tworzone z obierek ziemniaków - wszystko dzięki nauce i ruchom eko
  11. F5, Obierki z ziemniaków materiałem przyszłości?