Obwód wołogodzki

Obwód wołogodzki
Вологодская область
	obwód
	; Łąka koło Wołogdy
Herb	Flaga
Państwo	Rosja
Siedziba	Wołogda
Kod ISO 3166-2	RU-VLG
Gubernator	Oleg Kuwszinnikow
Powierzchnia	145 700 km²
Populacja (2021); • liczba ludności	; 1 160 445
• gęstość	7,97 os./km²
Tablice rejestracyjne	35
	Położenie na mapie Rosji;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Obwód wołogodzki (ros. Вологодская область) – jednostka administracyjna Federacji Rosyjskiej.

Geografia edytuj

Położenie i powierzchnia edytuj

Obwód wołogodzki leży na północy europejskiej części Rosji i zajmuje obszar 145 700 km², co stanowi ok. 0,85% powierzchni całej Federacji Rosyjskiej.

Obwód graniczy z:

Obwodem archangielskim (na północy)
Obwodem kirowskim (na wschodzie)
Obwodem kostromskim (na południu)
Obwodem jarosławskim (na południu)
Obwodem twerskim (na południowym zachodzie)
Obwodem nowogrodzkim (na południowym zachodzie)
Obwodem leningradzkim (na zachodzie)
Republiką Karelii (na północnym zachodzie)

Przynależność administracyjna edytuj

Pod względem administracyjnym obwód wołogodzki wchodzi w skład utworzonego w 2000 Północno-Zachodniego Okręgu Federalnego.

Strefa czasowa edytuj

Obwód wołogodzki należy do moskiewskiej strefy czasowej (MSK): do 25 października 2014 UTC+04:00 przez cały rok, od 26 października 2014 UTC+03:00 przez cały rok.

Jeszcze wcześniej, przed 27 marca 2011 roku, w obwodzie obowiązywał czas standardowy (zimowy) strefy UTC+03:00, a czas letni – UTC+04:00.

Rzeźba terenu i geologia edytuj

Region leży na terenie północnym wschodzie Niziny Wschodnioeuropejskiej. powierzchnia obwodu ma charakter pagórkowaty – występują tutaj niziny, grzędy oraz niewielkie obszary wyżynne. Na wschodzie regionu znajdują się Uwały Północne.

Gleby edytuj

Na terenie obwodu dominują gleby darniowo-bielicowe. Z racji znacznego zabagnienia obwodu w wielu miejscach znajdują się gleby bagienne.

Klimat edytuj

Na terenie obwodu wołogodzkiego panuje klimat umiarkowany typu kontynentalnego, charakteryzujący się chłodną zimą i ciepłym latem. Najzimniejszym miesiącem jest styczeń, kiedy to przeciętna temperatura wynosi ok. –14 °C (zależnie od rejonu), a najcieplejszym – lipiec, z temperaturą +18 °C.

W regionie rocznie spada ok. 500 mm opadów, które występują głównie w półroczu ciepłym.

Hydrologia edytuj

Region obfituje w wody gruntowe. Przez teren obwodu przepływają liczne rzeki, znajduje się tutaj wiele jezior oraz duże tereny bagienne.

Rzeki edytuj

Największymi rzekami regionu są:

Jeziora edytuj

Na północnym zachodzie obwodu znajduje się fragment największego jeziora Europy – Ładogi. Istnieje tutaj także duże sztuczne jezioro – Zbiornik Rybiński. Oprócz nich największymi jeziorami na terenie obwodu są:

Roślinność edytuj

Obszar obwodu leży w strefie południowej tajgi. Lasy iglaste, w których dominuje świerk zajmują ok. 2/3 terytorium obwodu.

Świat zwierzęcy edytuj

Świat zwierzęcy obwodu złożony jest z gatunków charakterystycznych dla tajgi. Żyją tutaj – ze ssaków – m.in. łoś, niedźwiedź brunatny, zając bielak, borsuk, kuna leśna (tumak), wilk szary, lis, liczne gatunki gryzoni itd. Z ptaków spotkać można np. pardwy, cietrzewie i jarząbki. W zbiornikach wodnych żyją liczne ryby, wśród których są łososie, leszcze, sandacze, okonie, szczupaki. Mnogość wód i bagien sprzyja rozwojowi licznych gatunków owadów.

Ochrona przyrody edytuj

Na terenie obwodu wołogodzkiego znajduje się Park Narodowy „Rosyjska Północ” oraz Darwinowski Rezerwat Biosfery.

Ludność edytuj

W obwodzie wołogodzkim żyje 1 227 800 osób (2007). Liczba mieszkańców regionu spada z powodu niskiego przyrostu naturalnego i ujemnego salda migracji. Jeszcze w 2002 na terenie obwodu mieszkało 1 269 568 osób.

Gęstość zaludnienia w obwodzie wynosi 8,5 os./km² (2007).

69% populacji żyje w miastach, z czego blisko 3/4 wszystkich mieszkańców miast regionu (tj. ok. połowy całej ludności obwodu) to populacja 2 metropolii: Czerepowca i Wołogdy.

Narodowości edytuj

Zdecydowaną większość mieszkańców regionu stanowią Rosjanie, a obwód wołogodzki zajmuje pierwsze miejsce wśród podmiotów Federacji Rosyjskiej pod względem udziału przedstawicieli tego narodu w populacji.

Skład etniczny populacji regionu według wyników spisu powszechnego z 2002 wygląda następująco (w procentach):

Rosjanie – 96,56%
Ukraińcy – 0,97%
osoby bez poczucia przynależności narodowej – 0,45%
Białorusini – 0,39%
Azerowie – 0,21%
Ormianie – 0,17%
Cyganie – 0,16%
Tatarzy – 0,15%
Gruzini – 0,08%
Niemcy – 0,07%
Żydzi – 0,03%
Wepsowie – 0,03%
Czeczeni – 0,03%
Wietnamczycy – 0,02%

Wyznania edytuj

Zdecydowana większość ludności obwodu wyznaje prawosławie. Po okresie ateizacji w czasach ZSRR pozostała duża liczba niewierzących. Z mniejszości wyznaniowych żyją tutaj m.in. nieliczni protestanci, muzułmanie i żydzi.

Miasta edytuj

Na terenie obwodu wołogodzkiego znajduje się 15 miast i 8 osiedli typu miejskiego.

Największe skupiska osadnicze obwodu
(miasta, osiedla typu miejskiego i wsie; stan na 1 stycznia 2006)

Nazwa	Nazwa rosyjska	Liczba mieszkańców
Babajewo	Бабаево	12 292
Biełoziorsk	Белозёрск	10 577
Charowsk	Харовск	11 092
Chochłowo¹⁾	Хохлово	2 478
Czagoda¹⁾	Чагода	6 965
Czeriepowiec	Череповец	308 455
Czobsara¹⁾	Чёбсара	1 672
Griazowiec	Грязовец	15 535
Kadnikow	Кадников	5 096
Kaduj¹⁾	Кадуй	11 469
Kiczmiengskij Gorodok²⁾	Кичменгский Городок	6 800³⁾
Kiriłłow	Кириллов	8 108
Krasawino	Красавино	8 800
Kuzino¹⁾	Кузино	1 413
Mołocznoje²⁾	Молочное	8 600³⁾
Nikolsk	Никольск	9 207
Sazonowo¹⁾	Сазоново	3 435
Sokoł	Cокол	47 000
Suda²⁾	Суда	5 700³⁾
Szeksna¹⁾	Шексна	21 523
Tarnogskij Gorodok²⁾	Тарногский Городок	5 500³⁾
Totma	Тотьма	10 461
Ustiużna	Устюжна	10 085
Wielikij Ustiug	Великий Устюг	32 389
Wierchoważje²⁾	Верховажье	5 200³⁾
Wochtoga¹⁾	Вохтога	6 892
Wołogda	Вологда	294 000
Wożega¹⁾	Вожега	6 741
Wytiegra	Вытегра	12 500

1) Osiedle typu miejskiego
2) Wieś
3) liczba zaokrąglona; 2003

Władza i administracja edytuj

Obwód wołogodzki, podobnie jak inne części Rosji, posiada dość szeroki zakres autonomii. Władzę prawodawczą sprawuje Zgromadzenie Prawodawcze Obwodu Wołogodzkiego (ros. Законодательное Собрание Вологодской области), złożone z 34 posłów.

Na czele lokalnej administracji stoi gubernator, będący zarazem „głową” obwodu. Obecnie funkcję tę sprawuje Oleg Kuwszinnikow.

Podział administracyjny edytuj

Od 1 stycznia 2006 obwód wołogodzki dzieli się na 26 rejonów. 2 największe miasta regionu (Czerepowiec i Wołogda) nie wchodzą w skład tego podziału i stanowią wydzielone okręgi miejskie.

Rejony municypalne dzielą się na mniejsze jednostki administracyjne – osiedla (ros. поселения – czyt. posielienia) wiejskie i miejskie. Osiedla miejskie obejmują miasto (niekiedy też niewielkie podmiejskie wioski), zaś osiedla wiejskie składają się z jednej lub kilku wsi. W ramach 26 rejonów istnieją w sumie 344 osiedla, w tym 22 osiedla miejskie i 322 wiejskie.

Okręgi miejskie edytuj

Nazwa	Nazwa rosyjska	Liczba mieszkańców
Czerepowiec	Череповец	311.869
Wołogda	Вологда	293.046