Ogórek kiwano

Ogórek kiwano
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	dyniowce
Rodzina	dyniowate
Rodzaj	ogórek
Gatunek	ogórek kiwano
	Nazwa systematyczna
	Cucumis metuliferus E.Mey. ex Naudin; Ann. Sci. Nat., Bot. sér. 4, 11:10. 1859
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ogórek kiwano, kiwano, ogórek kolczasty, ogórek afrykański (Cucumis metuliferus) – gatunek ogórka. W naturze występuje w Afryce od Kraju Przylądkowego po Senegal i Sudan na północy, także Jemen na Półwyspie Arabskim^[3].

Etymologia edytuj

Nazwę kiwano nadano mu w Nowej Zelandii, pochodzi ona od słów kiwi i banan, gdyż przypomina pod względem smaku i aromatu te owoce. W anglojęzycznych krajach nazywany jest też rogatym ogórkiem lub rogatym afrykańskim melonem^[5].

Morfologia edytuj

Łodyga: Długa, płożąca się.
Kwiaty: Żółtopomarańczowe, nieco mniejsze niż u krajowego ogórka. Są to kwiaty rozdzielnopłciowe, ale na jednej roślinie występują zarówno kwiaty męskie, jak i żeńskie (roślina jednopienna).
Owoce: Owalne, długości 10–15 cm o wadze 200–300 g. Skórka kiwano ma barwę początkowo zieloną, a następnie jaskrawo-pomarańczową z jasnymi plamami. Wnętrze owocu wypełnia zielonożółty miąższ, zawierający ok. 500 nasion.

Zastosowanie edytuj

Roślina uprawna. Jest uprawiane w niektórych krajach jako warzywo. Jak przystało na roślinę pochodzącą z tropików jest gatunkiem wybitnie ciepłolubnym. Jego wzrost ustaje przy temperaturze poniżej +15 °C, a gdy utrzymuje się temperatura poniżej +5 °C zamiera. W Polsce może być uprawiane pod folią lub w szklarniach z nasion otrzymanych z dojrzałych owoców. W optymalnych warunkach rośnie bardzo szybko – nawet 20 cm na dzień. Z jednej rośliny można otrzymać kilka-kilkanaście owoców^[5].

Sztuka kulinarna: Miąższ o orzeźwiającym smaku, wraz ze znajdującymi się w środku nasionami spożywa się na surowo. Jego smak jest zbliżony do kiwi, melona i ogórka, a zapach do banana. Kiwano można dodawać do sałatek owocowych, deserów, ryb i owoców morza. Jest niskokaloryczny. Owoce bardzo dobrze przechowują się w mieszkaniu (do 6 miesięcy), stanowiąc oryginalny element zdobniczy i zachowując przez cały czas przydatność do spożycia.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-03] (ang.).
↑ ^a ^b Cucumis metulifer. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-03]. (ang.).
↑ Cucumis metuliferus E.Mey. ex Naudin, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-25] .
↑ ^a ^b dr Konstanty Grudzień. Kiwano. [dostęp 2007-11-20].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-03] (ang.).

[grin-3] Cucumis metulifer. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-03]. (ang.).

[powo-4] Cucumis metuliferus E.Mey. ex Naudin, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-25] .

[A-5] r Konstanty Grudzień. Kiwano. [dostęp 2007-11-20].

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]