Ogniskowy rozrost guzkowy wątroby
Ogniskowy rozrost guzkowy wątroby (łac. hyperplasia hepatis nodularis, ang.focal nodular hyperplasia, FNH) – niezłośliwy guz wątroby występujący u około 0,3% populacji ludzkiej, stwierdzany 6–8-krotnie częściej u kobiet zwykle w wieku 30–50 lat, mogący korelować ze stosowaniem hormonów – antykoncepcji hormonalnej lub hormonalnej terapii zastępczej, jednak związek ten[1] nie jest tak ścisły jak w przypadku gruczolaka wątrobowokomórkowego. Jest drugim pod względem częstości niezłośliwym guzem wątroby (według niektórych danych trzecim)[2].
Etiologia edytuj
Przyczyna wystąpienia tej zmiany nie jest znana. Postuluje się 2 możliwe przyczyny:
- teoria naczyniowa, która mówi, że tętnica zaopatrująca część miąższu wątroby, dzieli się gwiazdowato, co może spowodować oddzielenie części miąższu w postaci guzka
- teoria rozrostu klonalnego – guzek powstaje wskutek zaburzeń rozwoju komórki progenitorowej pluripotencjalnej. W przypadku podwyższonego stężenia hormonów (opisane wcześniej przypadki, ale także ciążą) zmiana może się powiększać i stąd częstsze występowanie u kobiet.
Objawy i rozpoznanie edytuj
Ogniskowy rozrost guzkowy wątroby najczęściej nie powoduje żadnych objawów. Rozpoznawany jest najczęściej wskutek przypadkowego wykonania badań obrazowych jamy brzusznej, takich jak:
W badaniu rezonansem magnetycznym lub w tomografii komputerowej widoczna bywa charakterystyczna dla rozrostu guzkowego blizna centralna (ok. 50-75% przypadków, częściej widoczna w MR)[3], silne unaczynienie tętnicze oraz hiperintensywność w fazie wątrobowokomórkowej przy wzmocnieniu kontrastowym z użyciem środka hepatotropowego (Gd-EOB-DTPA). Ostateczne rozpoznanie umożliwia badanie histopatologiczne. Biopsja wątroby jest przeciwwskazana z uwagi na duże ryzyko krwawienia.
Leczenie edytuj
W przypadku małych zmian leczenie nie jest konieczne, wykonuje się jedynie seryjne badania obrazowe (najczęściej USG) celem obserwacji dynamiki zmiany guzowatej. Zaleca się jedynie odstawienie preparatów hormonalnych w przypadku ich stosowania. W następujących sytuacjach konieczne jest leczenie operacyjne:
- krwotok do jamy otrzewnowej
- wielkość zmiany powyżej 10 cm lub powyżej 4 cm w przypadku mężczyzn
- wątpliwości diagnostyczne co do charakteru zmiany guzowatej
- powiększanie się guza wątroby pomimo zaprzestania stosowania hormonów.
Planowana ciąża nie jest według najnowszych badań[4] bezpośrednim wskazaniem do leczenia operacyjnego, jeśli zmiana jest pojedyncza, ma stosunkowo niewielkie rozmiary (do 4-5cm), jest stabilna i nie ma co do niej wątpliwości diagnostycznych.
Przypisy edytuj
- ↑ D. Mathieu i inni, Oral contraceptive use and focal nodular hyperplasia of the liver, „Gastroenterology”, 118 (3), 2000, s. 560–564, DOI: 10.1016/s0016-5085(00)70262-9, ISSN 0016-5085, PMID: 10702207 [dostęp 2023-12-15].
- ↑ Portal Chirurg.pl Niezłośliwe guzy wątroby [online] [dostęp 2021-10-09] [zarchiwizowane z adresu 2009-05-13].
- ↑ Tadataka Yamada, Podręcznik gastroenterologii, Lublin: Wydawnictwo Czelej, 2006, s. 663, ISBN 978-83-89309-92-1.
- ↑ Min Ji Kim i inni, A case of focal nodular hyperplasia with growth progression during pregnancy, „Clinical and Molecular Hepatology”, 20 (4), 2014, s. 392–397, DOI: 10.3350/cmh.2014.20.4.392, ISSN 2287-2728, PMID: 25548746, PMCID: PMC4278071 [dostęp 2023-12-15].
Bibliografia edytuj
- "Choroby wewnętrzne" pod red. A. Szczeklika, str. 708–710 ISBN 83-7430-069-8
