Orliczka kreteńska

Orliczka kreteńska (Pteris cretica) – gatunek paproci należący do rodziny orliczkowatych. Jest szeroko rozprzestrzeniony; w środowisku naturalnym rośnie dziko w Azji, Europie, Afryce i w Ameryce Środkowej[3]. W wielu krajach jest uprawiany jako roślina ozdobna.

Orliczka kreteńska
Ilustracja
P. cretica var. albolineata
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

telomowe

Gromada

naczyniowe

Klasa

paprocie

Podklasa

paprotkowe

Rząd

paprotkowce

Rodzina

orliczkowate

Rodzaj

orliczka

Gatunek

Orliczka kreteńska

Nazwa systematyczna
Pteris cretica L.
Sp. Pl. 130. 1 Mai 1753
Kultywar 'Powerii'
P. cretica var. cretica w swoim naturalnym środowisku

Morfologia edytuj

Paproć o długoogonkowych, pojedynczo nieparzysto-pierzaście złożonych liściach składających się z kilku dużych listków. Liście mają długość do 30 cm i są ich 2 rodzaje; większe, sztywno wzniesione liście zarodnikonośne i mniejsze, łukowato zwieszające się w dół liście płonne[4]. Roślina wytwarza kłącza. Zarodnie z zarodnikami powstają na brzegach podwiniętych listków. Występuje w dwu odmianach[3]:

  • Pteris cretica var. albolineata – o jasnych, zielono obrzeżonych liściach
  • Pteris cretica var. cretica – o jednolicie zielonych liściach

Zastosowanie edytuj

W Polsce jest uprawiana jako ozdobna roślina pokojowa. Prawidłowo pielęgnowana jest rośliną długowieczną. Niektóre odmiany (np. P. cretica 'Wimsettii') są uprawiane również pod osłonami (w tunelach foliowych i szklarniach), a ich ozdobne, karbowane liście są wykorzystywane do bukietów, wieńców i wiązanek.

Uprawa edytuj

  • Wymagania. Jest łatwa w uprawie, wśród paproci wyróżnia się dość dobrą tolerancją na suche powietrze w naszych mieszkaniach. Jako podłoże najlepsza jest ziemia torfowa. Lubi wilgotne powietrze, aby jej to zapewnić należy doniczkę ustawić w pojemniku ze stale wilgotnym torfem. Latem odpowiednia jest temperatura ok. 21 °C, źle toleruje wysokie temperatury. Zimą temperatura nie powinna być niższa od 10 °C. Liści nie należy nabłyszczać.
  • Sposób uprawy. Wymaga obfitego podlewania; latem codziennie, zimą 2–3 razy tygodniowo, tak, by ziemia w doniczce nigdy nie przeschnęła. Podlewać należy wodą bezwapniową. Aby zapewnić odpowiednią wilgotność należy roślinę spryskiwać wodą, szczególnie w zimie, gdy powietrze jest suche od centralnego ogrzewania, oraz podczas letnich upałów. Spryskiwanie wystarcza też do zmycia liści z kurzu. Przesadza się roślinę do większej doniczki co roku na wiosnę. Latem nawozi się połową zalecanej dawki płynnych nawozów wieloskładnikowych raz na 2 tygodnie, zimą raz na miesiąc.
  • Rozmnażanie. Najłatwiej przez podział rozrośniętej kępy podczas wiosennego przesadzania. Fachowcy rozmnażają tę paproć również przez zarodniki. Zazwyczaj paproć samorzutnie rozsiewa się i często w pojemniku wyrastają z zarodników młode paprocie, które można rozsadzić.

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  2. The Pteridophyte Phylogeny Group, A community-derived classification for extant lycophytes and ferns, „Journal of Systematics and Evolution”, 54 (6), 2016, s. 563–603, DOI10.1111/jse.12229.
  3. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-03-08].
  4. Ogród Botaniczny Zabrze. [dostęp 2009-04-24].

Bibliografia edytuj

  • Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  • Dawid Longman: Pielęgnowanie roślin pokojowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1997. ISBN 83-09-01559-3.