Ostoja Żyznów

Ostoja Żyznów – obszar mający znaczenie dla Wspólnoty (planowany specjalny obszar ochrony siedlisk) sieci Natura 2000 znajdujący się w województwie świętokrzyskim. Kod obszaru: PLH260036, powierzchnia 4480,03 ha.

Ostoja Żyznów

kod: PLH260036
obszar mający znaczenie dla Wspólnoty
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Mezoregion	Wyżyna Sandomierska, Góry Świętokrzyskie, Pogórze Szydłowskie
Data utworzenia	2011
Powierzchnia	4480,03 ha
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Ostoja Żyznów
Położenie na mapie Polski Ostoja Żyznów
50°36′42″N 21°23′24″E

Ostoja Żyznów położona jest w obrębie trzech mezoregionów: Wyżyna Sandomierska, Góry Świętokrzyskie oraz Pogórze Szydłowskie.

Obszar Ostoi znajduje się na terenie gmin: Bogoria, Iwaniska, Klimontów, Łoniów, Osiek, Staszów oraz Opatów.

W większości obszar Ostoi pokrywa znacznej grubości pokrywa lessowa, co sprawia, że powierzchnia terenu jest dosyć płaska. Średnia wysokość wynosi 220–290 m n.p.m. Najwyższy punkt wznosi się na wysokość 305 m n.p.m. Obszar ten jest poprzecinany doliną rzeki Koprzywianki oraz gęstą siecią dolin jej w większości bezimiennych dopływów. Dodatkowo obszar jest poprzecinany bardzo gęstą siecią wąwozów lessowych, parowów, skarp śródpolnych oraz wzgórz o stromych ścianach porosłych murawą kserotermiczną. W dolinie Koprzywianki oraz dolinach jej dopływów można znaleźć wychodnie starych skał z ery paleozoicznej, np.: kambru dolnego. Na rzece Koprzywiance w miejscowości Szymanowice Dolne utworzono rozległy zbiornik wodny. Największym dopływem Koprzywianki na tym obszarze jest Kacanka.

Świat roślinny

Na obszarze Ostoi przeważającymi zbiorowiskami leśnymi są bory sosnowe i bory mieszane, trafiają się również różnego typu zbiorowiska grądowe.

Na obszarze Ostoi stwierdzono siedliska wymienione w załączniku I dyrektywy siedliskowej:

• Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum)
• Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arhenatherion elatioris)
• Pomorski kwaśny las brzozowo-dębowy (Betulo-Quercetum)
• Murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea)
• Bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)
• Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion
• Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)
• Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion)
• Wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis
• Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea)
• Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe)
• Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion)
• Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae)
• Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis
• Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)

Na terenach porosłych różnymi typami muraw kserotermicznych występuje wiele rzadkich i zagrożonych w skali kraju gatunków roślin, m.in.:

• wiśnia karłowata,
• ortanta żółta (zagorzałek żółty),
• tojad mołdawski,
• tojad dzióbaty,
• czosnek siatkowaty,
• naradka północna,
• zawilec wielkokwiatowy,
• parzydło leśne,
• marzanka pagórkowa,
• aster gawędka,
• dzwonek syberyjski,
• turzyca niska,
• buławnik wielkokwiatowy,
• buławnik mieczolistny,
• buławnik czerwony,
• pomocnik baldaszkowy,
• szalej jadowity,
• pluskwica europejska,
• powojnik prosty,
• irga zwyczajna,
• kukułka plamista,
• kukułka szerokolistna
• wawrzynek wilczełyko
• naparstnica zwyczajna
• kruszczyk szerokolistny
• kruszczyk błotny
• wilczomlecz migdałolistny
• kostrzewa blada
• śnieżyczka przebiśnieg
• goryczka krzyżowa
• tajęża jednostronna
• wroniec widlasty
• oman wąskolistny
• rojownik pospolity
• strzęplica sina
• groszek wschodniokarpacki
• lilia złotogłów
• listera jajowata
• grążel żółty
• koniczyna pagórkowa
• koniczyna długokłosowa
• pływacz drobny
• kozłek wąskolistny
• ciemiężyca zielona
• przetacznik pagórkowy

Świat zwierzęcy

Na terenie Ostoi Żyznów stwierdzono występowanie objętych ścisłą ochroną gatunków zwierząt wymienionych w załączniku II dyrektywy siedliskowej:

• mopek zachodni,
• bóbr europejski,
• wydra,
• kumak nizinny,
• minóg strumieniowy,
• głowacz białopłetwy,
• skójka gruboskorupowa (rzeka Koprzywianka),
• poczwarówka zwężona,
• trzepla zielona,
• modraszek telejus,
• modraszek nausitous,
• czerwończyk nieparek,
• czerwończyk fioletek,
• pachnica dębowa.

Znacznie częściej można takie gatunki zwierząt jak:

• kuna domowa,
• borsuk,
• gronostaj,
• łasica,
• wiewiórka pospolita,
• ropucha szara,
• ropucha zielona,
• rzekotka drzewna,
• żaba wodna,
• żaba trawna,
• traszka zwyczajna,
• padalec zwyczajny,
• gniewosz plamisty,
• jaszczurka zwinka,
• jaszczurka żyworodna,
• zaskroniec zwyczajny,
• słonecznica,
• rak szlachetny,
• biegacz zwężony,
• mieniak strużnik,
• mieniak tęczowiec,
• paź żeglarz,
• pokłonnik osinowiec,
• paź królowej,
• szklarka zielona.

Na terenie Ostoi stwierdzono również występowanie objętych ścisłą ochroną gatunków ptaków wymienionych w I załączniku dyrektywy ptasiej:

• zimorodek zwyczajny,
• dzięcioł czarny,
• gąsiorek (dzierzba gąsiorek),
• błotniak stawowy,
• błotniak łąkowy
• derkacz.

Zobacz też

• Lista obszarów Natura 2000 w Polsce

Linki zewnętrzne

• Ostoja Żyznów - obszar Natura 2000. Towarzystwo Badań i Ochrony Przyrody. [dostęp 2010-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-01)].
• Ostoja Żyznów - standardowy formularz danych