Park Narodowy Upemba
Park Narodowy Upemba (fr. Parc national de l'Upemba) – park narodowy utworzony w 1939 roku na terenach współczesnych prowincji Górne Lomami i Górna Katanga w południowo-wschodniej części Demokratycznej Republiki Konga.
| |
| park narodowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data utworzenia | |
| Powierzchnia |
11730 km² |
Położenie na mapie Demokratycznej Republiki Konga  | |
 9°01′53,69″S 26°36′25,81″E/-9,031580 26,607170
| |
Zajmuje obszar 11 730 km². Większą część parku zajmuje niewysokie pasmo górskie Kibara, wys. do 1889 m n.p.m., przechodząc na zach. w płaski obszar Kotliny Kamolondo i terenów przyległych. Znajduje się tu kilka jezior, z których najważniejsze to Upemba i Kisale, przez które przepływa rzeka Lualaba (górny odcinek Konga).
W 1997 roku depresja Upemba została wpisana na listę informacyjną światowego dziedzictwa UNESCO – listę obiektów, które Demokratyczna Republika Konga zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Położenie edytuj
Park znajduje się w południowo-wschodniej części Demokratycznej Republiki Konga[1]. Zajmuje powierzchnię 11730 km²[1]. Od zachodu i północy graniczy z rzeką Lualabą i obszarem jezior i mokradeł depresji Kamolondo[1]. Park obejmuje ochroną jezioro Upemba, rzekę Lufirę, a na północnym wschodzie, pasmo górskie Kibara[1]. Inne jeziora na terenie parku to: Kabwe, Kabele, Mulenda, Nunda i Kalumbe i Kabamba[2]. Na zachodnim brzegu jeziora Upembe znajdują się rozległe jaskinie Tumba[2].
Historia edytuj
Park Narodowy Upemba został utworzony w południowo-wschodniej części Konga Belgijskiego dekretem królewskim 15 maja 1939 roku celem ochrony lokalnej bogatej flory i fauny[3]. W regionie jeziora Upemba występowało wiele gatunków dużych zwierząt, m.in. słonie, hipopotamy i nosorożce czarne[3]. Początkowo powierzchnia parku zajmowała 17730 km²[3]. Zarządzanie parkiem zostało powierzone Instytutowi ds. Parków Narodowych Kongo (fr. Institut des Parcs Nationaux du Congo)[3].
Lokalna ludność została eksmitowana z ziem parku pod pretekstem jej ochrony przez muchą tse-tse[3]. Pięć lat po utworzeniu parku eksmitowana ludność zaczęła wysuwać roszczenia do ziemi. Wskutek nieudanych negocjacji, na początku lat 50. XX w. północne i zachodnie tereny parku zostały zajęte przez powracających mieszkańców[3]. Rozwinęło się kłusownictwo, co doprowadziło do wyginięcia nosorożca czarnego[3]. W 1957 roku konflikt został załagodzony poprzez częściowy zwrot ziemi[3]. W 1960 roku, po secesji Katangi, sytuacja uległa pogorszeniu[3]. Obszar parku skurczył się do 3000 km², przy czym jedynie 120 km² było objęte nadzorem i ochroną strażników parku[3].
W 1997 roku depresja Upemba została wpisana na listę informacyjną światowego dziedzictwa UNESCO – listę obiektów, które Demokratyczna Republika Konga zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa UNESCO[4]. W 2017 roku zlewisko rzeki Lufiry zostało wpisane na listę konwencji ramsarskiej[5].
Flora i fauna edytuj
Na terenie parku występują zebry, antylopy, słonie, bawoły i lwy[1]. W zlewisku rzeki Lufiry występuje 16 endemicznych gatunków ptaków, m.in. wikłacz bagienny i astryld czarnolicy, 15 endemicznych gatunków gadów i przynajmniej dwa gatunki endemiczne płazów: gekon Pachydactylus katanganus i żaba Afrixalus upembae[5]. Żyją tu także zebra równikowa, antylopowiec koński i kudu wielkie, a także zagrożona wyginięciem antylopa Hippotragus niger variani[5]. Na terenie parku występuje wiele ptaków, m.in. żuraw koralowy, pustułeczka, derkacz, gniazdujący tu trzewikodziób; zaobserwowano tu także krytycznie zagrożony gatunek Zoothera guttata[6].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Encyclopædia Britannica 2017 ↓.
- ↑ a b Rorison 2012 ↓, s. 157–158.
- ↑ a b c d e f g h i j Archives of the Former National Parks of Belgian Congo ↓.
- ↑ UNESCO: Dépression de l'Upemba. [dostęp 2020-04-24]. (ang.).
- ↑ a b c Bassin de la Lufira. [w:] Ramsar Sites Information Service [on-line]. [dostęp 2020-04-24]. (ang.).
- ↑ BirdLife International: Upemba National Park. [w:] datazone.birdlife.org [on-line]. [dostęp 2020-04-24]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Upemba National Park, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-04-23] (ang.).
- Sean Rorison: Congo: Democratic Republic. Bradt Travel Guides, 2012, seria: Bradt Travel Guide Series. ISBN 978-1-84162-391-7. [dostęp 2020-04-23]. (ang.).
- Royal Belgian Institute for Natural Sciences (RBINS): Parc National de l'Upemba. [w:] Archives of the Former National Parks of Belgian Congo [on-line]. [dostęp 2020-04-24]. (fr.).