Penicillium commune

gatunek grzybów z rodziny Aspergillaceae

Penicillium commune Thom – gatunek grzybów z rodziny Aspergillaceae[1].

Penicillium commune
Ilustracja
Morfologia Penicillium sp.
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Eurotiomycetes

Rząd

kropidlakowce

Rodzina

kropidlakowate

Rodzaj

pędzlak

Gatunek

Penicillium commune

Nazwa systematyczna
Penicillium commune Thom
Bull. U.S. Department of Agriculture, Bureau Animal Industry 118: 56 (1910)
Kolonie P. commune na agarze z tributyryną

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Penicillium, Aspergillaceae, Eurotiales, Eurotiomycetidae, Eurotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Synonimy:

  • Penicillium commune var. lunzinense Svilv. 1941
  • Penicillium cyclopium f. album (G. Sm.) Fassat. 1974
  • Penicillium cyclopium var. album G. Sm. 1951
  • Penicillium flavoglaucum Biourge, 1923
  • Penicillium lanosoviride Thom 1930
  • Penicillium lanosoviride var. lunzinense Svilv. 1941
  • Penicillium verrucosum var. album (G. Sm.) Samson, Stolk & Hadlok 1976[2].

Morfologia i fizjologia edytuj

Anamorfa P. comune to grzyb mikroskopijny tworzący na powierzchni nalot potocznie zwany pleśnią. Z tworzących go strzępek wyrastają prostopadle do nich konidiofory, które na szczycie rozwidlają się wielokrotnie[3]. Mają zwykle długość od 200 do 400 μm i szorstką powierzchnię. Konidia mają średnicę od 3,5 do 5,0 μm, są kuliste, gładkie, matowe, szaro-zielone lub szaro-turkusowe i powstają w nieuporządkowanych łańcuszkach bazypetalnych. Teleomorfa nie jest znana[4].

Hodowla na różnych podłożach jest jedną z metod identyfikacji gatunków rodzaju Penicillium[3]. P. commune wyróżnia się szybkim wzrostem na agarze neutralnym z sacharozą kreatynową (CSN), powolnym tempem wzrostu na agarze z ekstraktem słodowym (MEA) oraz ograniczonym wzrostem na pożywce Czapka (CZA) i agarze z ekstraktem drożdżowym Czapek (CYA). Wygląd kolonii na MEA waha się od miękkich, aksamitnych i rosnących jednocześnie do ziarnistych i ledwo rosnących. Spodnia strona kolonii wytworzonych na MEA ma kolor jasnożółty i słoneczno-żółty. Kolonie na CZA i CYA wahają się od miękkich i aksamitnych do lekko puszystych z obecnym wysiękiem, który może być przezroczysty do brązowego. Ponadto spód kolonii hodowanych na CZA i CYA ma kolor kremowy lub matowożółty do brązowożółtego. Zaobserwowano również produkcję fioletowego pigmentu[4].

Optymalna temperatura dla gatunku to 25 °C, maksymalna granica to 37 °C, jednak P. commune, podobnie jak wiele innych gatunków Penicillium, może rozwijać się w temperaturach występujących w lodówkach[5]. Minimalna aktywność wody dla kiełkowania i wzrostu P. commune wynosi 0,83[6]. Gatunek grzyba nie wykazuje oznak wzrostu w środowiskach składających się z 20% dwutlenku węgla i mniej niż 5% tlenu, ale w obecności 80% dwutlenku węgla i 20% tlenu istnieją oznaki ograniczonego wzrostu[5].

Występowanie i znaczenie edytuj

Stwierdzono występowanie P. commune w Ameryce Północnej, Europie i Azji[7].

Jest znany jako jeden z najczęstszych gatunków powodujących pleśnienie serów. Sery są najczęstszym miejscem jego występowania, ale rozwija się również na innych produktach spożywczych. Stwierdzono jego występowanie w następujących produktach mięsnych i roślinnych zawierających tłuszcze: orzechy, margaryna, sfermentowane kiełbasy, jogurt, śmietana, laktoza w proszku, ciasta o wysokiej zawartości tłuszczu, dojrzewająca włoska szynka i mąka. Powoduje ich psucie się i wytwarza mykotoksyny: kwas cyklopiazonowy i regulazynę A i B[5]. Często występuje jako pleśń rosnąca na produktach mięsnych peklowanych na sucho[8]. Podawano występowanie P. commune także na jabłkach i gruszkach, jako jednego z gatunków Penicillium powodujących mokrą zgniliznę jabłek[9]. Rozwijająca się w produktach spożywczych grzybnia P. commune wytwarza substancje o zapachu podobnym do fenolu i powoduje zepsucie ich smaku[5]. W Polsce gatunek notowany był na ścianach budynków, w ziemi, na nasionach i korzeniach drzew[10].

Wykorzystywany jest do produkcji serów pleśniowych[11].

Chociaż gatunek ten nie wytwarza penicyliny, wykazano, że ma działanie przeciwpatogenne. W warunkach laboratoryjnych znacząco zmniejszał liczbę bakterii pałeczki ropy błękitnej Pseudomonas aeruginosa i gronkowca złocistego Staphylococcus aureus, wykazał się także zdolnością do produkcji lowastyny i poprawy antybiotycznego działania oksacyliny. P. commune okazał się nowym obiecującym źródłem w produkcji antypatogennych produktów do zastosowań medycznych[12].

W badaniach prowadzonych w 2014 r. stwierdzono, że gatunek ten może być wykorzystany do przemysłowej biodegradacji zużytego oleju[13].

Przypisy edytuj

  1. a b Index Fungorum [online] [dostęp 2020-10-19] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2020-10-20] (ang.).
  3. a b Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, ISBN 978-83-09-01048-7.
  4. a b Ch. Thom, Penicillium commune, „U.S.D.A. Bureau of Animal Industry Bulletin”, 118, 1910, s. 56.
  5. a b c d John I. Pitt, Hocking, Ailsa D., Fungi and Food Spoilage'', wyd. 3rd ed., Dordrecht: Springer, 2009, s. 237–238, ISBN 978-0387922065.
  6. Robert A. Samson i inni, Introduction to Food- and Airborne Fungi, wyd. 6th ed., Waszyngton: U.S.: American Society Microbiology, 2001, s. 177, 180, 183, 198, 307, 309, 315, 323, ISBN 978-9070351427.
  7. Discover Life Maps [online] [dostęp 2020-10-20].
  8. Federico Laich, Francisco Fierro, Juan F Martín, Production of Penicillin by Fungi Growing on Food Products: Identification of a Complete Penicillin Gene Cluster in Penicillium griseofulvum and a Truncated Cluster in Penicillium verrucosum, „Applied and Environmental Microbiology”, 68 (3), 2002, s. 1211–1219, DOI10.1128/aem.68.3.1211-1219.2002, PMID11872470, PMCIDPMC123731 [dostęp 2020-10-20].
  9. Apple and Pear Disease – Blue Mold [online] [dostęp 2020-10-18].
  10. Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, s. 443, ISBN 978-83-89648-75-4.
  11. A. Barry, A. Tamime, Technology of Cheesemaking [online] [dostęp 2020-10-20] (ang.).
  12. L. Diblasi i inni, Penicillium commune metabolic profile as a promising source of antipathogenic natural products, „Natural Product Research”, 29 (23), 2015.
  13. A. Esmaeili, E. Sadeghi, The efficiency of Penicillium commune check for this species in other resources for bioremoval of industrial oil, „International Journal of Environment Science and Technology”, 11 (5), 2014, s. 1271–1276 [dostęp 2020-10-20] (ang.).