Połtina (1842–1854) MW

Połtina (1842–1854) MW – moneta o wartości pięćdziesięciu kopiejek, bita na podstawie ukazu carskiego unifikującego z dniem 1 stycznia 1842 r.[2] systemy monetarne Królestwa Kongresowego i Imperium Rosyjskiego[3]. Monetę bito w mennicy w Warszawie, w srebrze, w latach 1842–1847 oraz w 1854 r., według rosyjskiego systemu wagowego – zołotnikowego, opartego na funcie rosyjskim[4][5][6].

połtina (1842–1854) MW
Ilustracja
Dane podstawowe
Emitent

Imperium Rosyjskie

Nominał

50 kopiejek

Rocznik

1842, 1843, 1844, 1845, 1846, 1847, 1854

Emisja
Mennica

Warszawa

Nakład

1 717 678 sztuk

Data emisji

15 października 1841

Opis fizyczny
Masa

10,48 g

Średnica

28,8 mm

Materiał

srebro Ag868

Rant

z wklęsłym napisem

Stempel

zwykły

Uwagi

moneta obiegowa

Próbna połtina warszawska z 1842 r. (R6)[1]

Awers edytuj

Na tej stronie umieszczono orła cesarstwa rosyjskiego – dwugłowy orzeł z trzema koronami, w prawej łapie trzyma miecz i berło, w lewej jabłko królewskie, na piersi tarcza herbowa ze Św. Jerzym na koniu powalającym smoka, wokół tarczy łańcuch z krzyżem Św. Andrzeja, na skrzydłach orła sześć tarcz z herbami – z lewej strony Kazania, Astrachania, Syberii, z prawej strony Królestwa Polskiego, Krymu i Wielkiego Księstwa Finlandii[7]. Na dole, po obu stronach ogona orła, znajduje się znak mennicy w Warszawie – litery M.W. Otokowo umieszczono napis:

ЧИСТАВО СЕРЕБРА 2 ЗОЛОТНИКА 10½ ДОЛЕЙ

a dookoła otok z perełek[6]. Istnieją trzy rysunki ogona orła: prosty (1842, 1843, 1844), wachlarzowaty (1843, 1844, 1845, 1846, 1847) oraz nowy (1854)[8].

Rewers edytuj

Na tej stronie w wieńcach laurowym (z lewej) i dębowym (z prawej) przewiązanych wstążką u dołu, umieszczono pod koroną napis „МОНЕТА”, pod nim „ПОЛТИНА”, poniżej rok 1842, 1843, 1844, 1845, 1846, 1847 lub 1854, a dookoła otok z perełek[6]. Korona może być duża (1842, 1843, 1847) lub mała (1843, 1844, 1845, 1846, 1847)[8].

Rant edytuj

Na rancie umieszczono wklęsły napis[8]:

СЕР•83⅓ ПРОБЫ 2 ЗОЛ•427/25 ДОЛ•

Opis edytuj

Monetę bito w mennicy w Warszawie, w srebrze próby 868, na krążku o średnicy 28,8 mm, masie 10,48 grama. Według sprawozdań mennicy w latach 1842–1854 w obieg wypuszczono 1 717 678 monet[9].

Stopień rzadkości poszczególnych roczników przedstawiono w tabeli:

Rocznik Wersja ogona Stopień rzadkości Szacowana liczba egzemplarzy Uwagi Zdjęcie
połtina 1842 M.W. prosty R2[10] 3001–15 000 duża korona i wstążka na rewersie[8]  
połtina 1843 M.W. prosty R3[11] 601–3001 duża korona i wstążka na rewersie (R6)[8]
mała korona i wstążka na rewersie (R6/R5)[8]
wachlarzowaty R[11] 80 000–400 000 duża korona i wstążka na rewersie (R6)[8]
mała korona i wstążka na rewersie (R5)[8]  
połtina 1844 M.W. prosty R[12] 80 000–400 000 mała i wstążka korona na rewersie[8]
wachlarzowaty R[12] 80 000–400 000 mała korona i wstążka na rewersie[8]  
połtina 1845 M.W. wachlarzowaty R1[13] 15 001–80 000 mała korona i wstążka na rewersie[8]  
połtina 1846 M.W. wachlarzowaty R1[14] 15 001–80 000 mała korona i wstążka na rewersie[8]  
połtina 1847 M.W. wachlarzowaty R1[15] 15 001–80 000 duża korona i wstążka na rewersie (R6/R5)[8]
mała korona i wstążka na rewersie[8]  
połtina 1854 M.W. inny R2[16] 3001–15 000  

W numizmatyce rosyjskiej moneta zaliczana jest do kategorii monet cara Mikołaja I[8].

Moneta o tym samym nominale i takich samych rysunkach rewersu i awersu, poza Warszawą, była bita jeszcze w jednej mennicy[8]:

Nominał Lata Znak mennicy Mennica
połtina 1847–1853, 1853–1855 С.П.Б. Petersburg
połtina 1842–1847,1854 M.W. Warszawa

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Vladimir Bitkin, Composite Catalogue of Russian Coins, Kiev 2003, s. 868.
  2. 1841 – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-09] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-11].
  3. Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 11.
  4. Władysław Terlecki, Mennica Warszawska 1765-1965, Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 146-149,278.
  5. Czesław Kamiński, Edmund Kopicki, Katalog monet polskich 1764-1864, wyd. drugie, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1977, s. 189-190.
  6. a b c Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. drugie, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 114-115.
  7. Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 13.
  8. a b c d e f g h i j k l m n o p Vladimir Bitkin, Composite Catalogue of Russian Coins, Kiev 2003, s. 812,819.
  9. Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 45.
  10. Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-11].
  11. a b Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-11].
  12. a b Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-12].
  13. Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-12].
  14. Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-12].
  15. Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-12].
  16. Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-12].